Gisteren oordeelde de rechter ook in hoger beroep dat de Deliveroo-bezorgers geen zzp’ers maar werknemers zijn. De Volkskrant meent alvast dat de uitspraak grote gevolgen kan hebben voor hoe ‘platformbedrijven’ werken. Deliveroo denkt in cassatie te gaan tegen het oordeel. De FNV heeft nog een vergelijkbare zaak als die van Deliveroo tegen Uber lopen.

Fietskoeriers van Deliveroo zijn werknemers. Dat besloot het Amsterdamse gerechtshof gisteren in hoger beroep. In een eerdere uitspraak besliste de rechtbank ook al dat Deliveroo zijn koeriers als werknemers moest behandelen en betalen – inclusief sociale bijdragen waarop de maaltijdbezorger nu bespaart.

De beslissing kan grote gevolgen hebben voor de manier waarop maaltijdbezorgers en andere ‘platformbedrijven’ werken. Ook een bedrijf als UberEats huurt zijn bezorgers per rit in. Of neem schoonmaakbedrijf Helpling, dat zijn schoonmakers betaalt per klus. Bezorgers bij Thuisbezorgd zijn wèl werknemers.

Volgens de vakbond zijn de Deliveroo-koeriers helemaal geen ondernemers, maar schijnzelfstandigen: mensen die eigenlijk in loondienst horen te werken. Begin 2019 werd FNV door de rechter in het gelijk gesteld. Of iemand een werknemer is, wordt vooral bepaald door de gezagsverhouding. De vraag daarbij is of iemand zijn werk naar eigen inzicht in kan vullen. Is die vrijheid klein, dan is de koerier meestal werknemer.

De maaltijdbezorger vindt dat zijn koeriers best vrij zijn in het naar eigen inzicht uitvoeren van hun werk. Ze kunnen bepalen wanneer ze willen werken en wanneer ze al of niet een bestelling aannemen. FNV brengt daar tegenin dat de koeriers zich moeten richten naar het ‘dwingende’ algoritme en de platformregels. De rechtbank volgde die redenering. Ook is er weinig tarief- en onderhandelingsvrijheid. Tot vorig jaar werkte Deliveroo met een systeem van tijdslots waarop de koeriers met de beste beoordelingen konden intekenen. Zo kregen de koeriers als het ware een soort rooster. Nu, met een ‘free login’-systeem is de concurrentie aanzienlijk verscherpt, vooral ook omdat onduidelijk is aan wie een bestelling op welke gronden door het algoritme wordt toegekend. Daarnaast worden alle koeriers gevolgd via GPS.

Hierover merkt het gerechtshof op dat Deliveroo een ‘grote bemoeienis’ heeft met de koeriers.

In een verklaring laat de FNV weten blij te zijn met de uitspraak. “Laten we nu ophouden met deze schijnvertoning van Deliveroo,” zegt bestuurslid Zakaria Boufangacha van de FNV in De Volkskrant. Deliveroo zegt ‘teleurgesteld’ te zijn en voegt daaraan toe “dat het ‘riders’ het flexibele, zelfstandige werk biedt dat zij willen.”

In meer sectoren spelen kwesties als die bij Deliveroo. En niet alleen in Nederland en België. Het lijkt dat in heel Europa kritischer wordt gekeken naar de inzet van platformwerkers, veelal onderbetaalde en niet-verzekerde schijnzelfstandigen. De FNV heeft in Nederland Uber aangeklaagd vanwege het werken met schijnzelfstandigen. En vrijdag wordt de uitspraak van het Britse Hooggerechtshof verwacht op het beroep dat Uber instelde naar aanleiding van een eerder vonnis van een lagere (arbeids)rechtbank die Uber-chauffeurs als werknemers inschaalde.

En vooruitlopend op een onderzoek van de EU Commissie naar mogelijke Europese wetgeving voor platformwerkers, heeft Uber de Commissie koudweg suggesties gepresenteerd om de flexibiliteit van Uber- en andere chauffeurs te behouden in een soort ‘zzp’er-plus-opzet – een tussencategorie tussen zzp’er en werknemer, net als in de nieuwe wet (Proposition22) die Uber er in Californië na een met 200 miljoen dollar gefinancierde campagne door wist door te drukken. Ook in de VS is Uber inmiddels de boer opgegaan met het ‘zzp’er-plus-‘plaatje. En nu mag Europa zich blijkbaar opmaken voor de zegeningen van de ‘American Way.’

• Heeft Deliveroo-vonnis gevolgen voor andere platformwerkers? Foto FNV.