“Bonje op de burelen van de NS” en “Ruzie bij NS” blokletterde de krant van wakker Nederland vandaag. NS wil dat op de Sprinters tussen Amsterdam Centraal en Schiphol of Hoofddorp de machinist met behulp van camera’s de deuren sluit en het vertreksein geeft (zoals dat in de regio bij Arriva en Keolis de gewoonste zaak van de wereld is). De hoofdconducteur krijgt een servicefunctie.

‘Het is het begin van het einde voor de hoofdconducteur’, waarschuwt de bond voor rijdend NS-personeel VVMC in Trouw. Maar ook de veiligheid zou in het geding zijn. Volgens vakbond FNV zal het straks vaker voorkomen dat een trein een rood sein mist of zelfs een passagier meesleurt.

NS ziet dat anders en hoopt tientallen seconden tijdwinst te behalen met het nieuwe ’technisch geleid vertrek’ (TGV). Daarmee kunnen de Sprinters elke 6 tot 9 minuten rijden. Het uitgekozen traject is uitermate druk want er is weinig ruimte in de Schipholtunnel. Vanaf 2023 wil NS tussen Amsterdam, Schiphol en Hoofddorp – een rit van 17 à 18 minuten om de 6 à 9 minuten een Sprinter laten rijden – acht per uur.

De toekomst van de hoofdconducteur staat op het spel. De functie van de hc “zoals wij die nu nog kennen”, zal verdwijnen, denkt voorzitter Wim Eilert (FNV Spoor), want de Sprinter naar Schiphol is waarschijnlijk een proeftuin voor álle sprinters. FNV Spoor deelt die vrees. Volgens de NS-directie is de angst van de bonden ongegrond. Tijdwinst boeken is op andere trajecten niet nodig, zegt een NS-woordvoerder, dus zijn er ook geen plannen om ’technisch geleid vertrek’ elders in te voeren. 

Conducteurs blijven op de trein, maar zullen straks alleen bezig zijn met service en controle. De plannen zijn voorgelegd aan de ondernemingsraad van NS, stelt vaksite Treinreiziger. “Per station kan er een tiental seconden gewonnen worden. Totaal gaat het om ongeveer een minuut” vertelt NS-woordvoerder Carola Belderbos. NS denkt dat de treinen ook stipter zullen worden door de voorgestelde wijziging.

Ondanks dat de Sprinter een fractie sneller wordt, zullen veel reizigers tussen Amsterdam Centraal en Schiphol langer onderweg zijn, ontdekte Treinreiziger. Dat komt doordat reizigers nu tot 5 keer per uur in 13 minuten non-stop met de Intercity Direct van Amsterdam Centraal naar Schiphol kunnen. Die treinen zullen in de toekomst niet meer van en naar Amsterdam Centraal rijden, maar van en naar Amsterdam Zuid. NS wijst er echter op dat reizigers vanuit Amsterdam Sloterdijk en Amsterdam Lelylaan in de toekomst veel vaker de trein naar Schiphol kunnen nemen: van 6 keer per uur nu, naar 10 keer per uur straks. Die reizigers hoeven straks dus minder lang op hun trein te wachten.

Daarnaast wijst NS op de ingrijpende werkzaamheden op en rond Amsterdam Centraal die over een paar jaar van start gaan. Volgens het spoorbedrijf is de Airport Sprinter nodig om de dienstregeling tussen de hoofdstad en de luchthaven gedurende de verbouwing op peil te houden. NS wil de techniek en het bijbehorende proces zorgvuldig testen.

• Het begin van het einde van de hoofdconducteur? Machinist geeft straks vertreksein op Schipholsprinter. Foto FNV.