De coronacrisis heeft het aantal treinreizigers in België in 2020 fors doen dalen. Dat is geen verrassing: 2020 was een uitzonderlijk jaar, ook voor NMBS. Ook al waren er minder reizigers, NMBS voorzag in een maximum aanbod met een maximum aantal rijtuigen, en dat om de klanten zo goed mogelijk en coronaveilig te vervoeren. En er werden daarvoor heel wat extra inspanningen geleverd, onder meer voor de schoonmaak van de treinen en de stations. Iets wat de reizigers appreciëren. Driekwart zegt tevreden te zijn over de dienstverlening van NMBS in 2020.

“In 2020 heeft NMBS er alles aan gedaan om de reizigers verantwoord en coronaveilig te kunnen vervoeren,” zegt Sophie Dutordoir, CEO van de NMBS. “Dit is een compliment waard aan alle NMBS’ers die gans België bereikbaar houden in deze bijzondere tijden. Ook onze reizigers kunnen de inspanningen van afgelopen jaar duidelijk waarderen en in 2021 blijven we hierop verder inzetten, met een focus op (sanitaire) veiligheid, aanbod, stiptheid, toegankelijkheid, dienstverlening, digitalisering en duurzaamheid. Door de coronacrisis voelen we meer dan ooit hoe graag iedereen buiten komt en reist. Ook in eigen land! Daarom blijf ik ondanks de huidige context sterk geloven in de toekomst van het spoor en van NMBS. Over een paar jaar verwacht NMBS opnieuw aan het aantal reizigers van 2019 te zitten en horizon 2030 wordt uitgegaan van een groei van meer dan vijftien procent.” 

Wat betreft het aantal treinreizigers is het moeilijk om 2020 op een correcte manier te vergelijken met 2019. Nadat het aantal treinreizigers sinds 2017 elk jaar met minstens 3,5% groeide, leek die trend zich ook in 2020 te bevestigen. In januari en februari lag het aantal treinreizigers 4% hoger dan tijdens dezelfde periode in topjaar 2019.

In 2020 viel door de coronamaatregelen en het groeiende belang van telewerk bij alle Europese en Belgische openbare vervoersmaatschappijen het aantal reizigers sterk terug. Van 23 maart tot en met 3 mei rolde NMBS een ‘Treindienst van Nationaal Belang’ uit. Enkel essentiële verplaatsingen waren toegelaten, waardoor het aantal treinreizigers slechts 10% bedroeg van het aantal van voor de crisis. Samen met de eerste versoepelingen steeg het aantal reizigers opnieuw, tot een maximum van 68% begin oktober. Nu de maatregelen opnieuw zijn verstrengd, is het aantal reizigers opnieuw gedaald. Eind 2020 telt NMBS 40% van het aantal reizigers van voor de crisis.

In het diepste van de crisis bleef de NMBS in vergelijking met de buurlanden meer treinen inzetten voor de essentiële beroepen en schakelde sneller weer over naar een maximale capaciteit, onder meer op vraag van de regering. De combinatie van sterk dalende inkomsten en het behoud van een maximaal treinaanbod hebben een zeer grote financiële impact: voor 2020 wordt een operationeel verlies verwacht van om en bij de 400 miljoen euro, dat voor 264 miljoen euro werd gecompenseerd door de Belgische regering.

Hierdoor kan de NMBS, ondanks de ongeziene gezondheidscrisis, haar opdracht van openbare dienstverlening integraal blijven uitvoeren. Iets wat, als wordt gekeken naar de klanttevredenheidscijfers, duidelijk wordt gewaardeerd. In 2020 gaf 75% van de treinreizigers NMBS minstens een 7 op 10. In 2019 was dat nog 67%, in 2018 56%. Wat opvalt in 2020 is de hogere tevredenheid over het comfort in de trein, het treinaanbod, de netheid in de trein, de netheid in de stations en de stiptheid.

De stiptheid van de treinen is in 2020 gestegen tot 93,6%. Het gaat om het beste resultaat in dertig jaar. De betere stiptheidscijfers zijn te danken aan de gezamenlijke inspanningen van NMBS en Infrabel, al moet ook rekening worden gehouden met de impact van de maatregelen tijdens de coronacrisis. Ook in januari en februari 2020 – voor de coronacrisis – lag de stiptheid boven de 90% en was ze hoger dan in 2019, wat al een goed jaar was.

• Eén van de markante feiten in 2020: de NMBS-mensen (er kwamen overigens 1.300 mannen en vrouwen bij) werden allemaal in een nieuw uniform gestoken. Foto NMBS.