Loopt het ‘Model Uber’ in Zwitserland ten einde? En is er in verschillende landen zo langzamerhand een trend te zien? Zijn Uber-chauffeurs inderdaad in loondienst of (schijn)zelfstandige? Verschillende rechtbanken in Zwitserland en elders houden zich al jaren met deze vraag bezig en er lopen her en der in Europa diverse procedures. Er is nu een belangrijke uitspraak gedaan die het arbeidsrechtelijke aspect verduidelijkt: het Hooggrechtshof in het kanton Vaud, waar Lausanne in ligt, heeft Uber in een specifieke zaak als werkgever geclassificeerd – een gevoelige nederlaag voor Uber.

In de rechtvaardiging, die het SRF-programma ‘Kassensturz’ in kon zien, komen de rechters tot de conclusie dat Uber, vanwege de structuur van haar platform, de chauffeur operationeel, persoonlijk en economisch afhankelijk maakt van Uber en dat de chauffeur daarom moet worden beschouwd als een medewerker van het platform.

Dit is een flinke nederlaag voor het technologiebedrijf. Uber claimt altijd als tussenpersoon op te treden en de chauffeurs zijn zelfstandige. Het platformbedrijf wijst alle kosten en verplichtingen van een werkgever af.

“Ik heb lang geaarzeld voordat ik naar de rechtbank ging om te procederen tegen dit miljardenbedrijf. Maar uiteindelijk wilde ik weten of je in dit land op zo’n manier met mensen kunt omgaan.”

In het bijzonder gaat de zaak die voor het gerechtshof in Vaud ie behandeld over een voormalige Uberpop-chauffeur uit Lausanne.

De chauffeur klaagde Uber aan omdat het bedrijf zijn toegang tot de app zonder enige reden blokkeerde. Daardoor was hij van de ene op de andere dag werkloos, zonder enige verzekering. “Uber antwoordde op mijn vragen met standaardantwoorden”, zegt de chauffeur, die anoniem wil blijven. “Dat deed me pijn.” Zelfs Uber’s lokale vestiging kon de chauffeur geen uitsluitsel geven. Het ontslag kwam rechtstreeks uit Nederland, van Uber’s Europese hoofdzetel. Brieven die de chauffeur naar Nederland stuurde, werden nooit inhoudelijk beantwoord. Waarom hij ontslagen werd, kwam de chauffeur nooit van Uber te weten.

Rémy Wyler, in Lausanne hoogleraar arbeidsrecht en advocaat voor de chauffeur, spreekt van een vonnis met signaaleffect: “De hogere rechtbank heeft de uitspraak in eerste aanleg volledig bevestigd. De chauffeur had een arbeidsrelatie met Uber en werd onterecht zonder opzegtermijn ontslagen. Ik neem aan dat deze zaak standhoudt voor de federale rechtbank. Dit betekent dat alle Uber-chauffeurs worden beschermd door de arbeidswetgeving en dat Uber sociale bijdragen moet betalen. ”

Uber beoordeelt het oordeel heel anders. Uber schreef aan het TV-programma ‘Kassensturz’: “De uitspraak van de rechtbank heeft geen directe impact op onze huidige activiteiten in Zwitserland. Het kan niet worden gegeneraliseerd, noch worden toegepast op andere chauffeurs.” Het is nog onduidelijk of Uber bij de federale rechter in beroep gaat. “In de loop van de volgende maand zullen we beslissen of we in beroep gaan bij de federale rechtbank”, schrijft Uber aan het TV-programma.

De vakbond Unia, die al jaren strijdt tegen het Uber-businessmodel, ziet zijn standpunt door de uitspraak bevestigd. Philipp Zimmermann van Unia zegt: “Het vonnis is duidelijk, Uber is een werkgever. In Zwitserland zijn de kantons verantwoordelijk voor het toezicht op de arbeidsmarkt. Je moet Uber eindelijk dwingen om als werkgever op te treden. Afgezien van Genève heeft tot nu toe geen enkel kanton gehandeld.”

En waarom werd de chauffeur uit Lausanne ontslagen? Hij had vijf slechte beoordelingen van klanten ontvangen op zijn app.

• Ook de Zwitserse rechtbank bestempelt (ontslagen) Uber-chauffeur als werknemen. De vakbond Unia ziet zijn standpunt door de uitspraak bevestigd. Eigen foto.