Het Verkehrsverbund Rhein-Ruhr (VRR), het grootste ov-exploitatiegebied in Europa, is bang dat wanneer NS-dochter Abellio in 2022 vele trajecten in Noordrijn-Westfalen opgeeft, dit het VRR in een complete chaos stort. Het VRR dringt er daarom bij Abellio op aan dat het in ieder geval (meer) informatie over de geëxploiteerde routes en de inzet van personeel ontvangt.

Als op een na de belangrijkste partner van het VRR na de Deutsche Bahn is Abellio eigenlijk op sterven na dood, maar kan toch doorgaan. Dat is de korte samenvatting van het besluit dat afgelopen maandag door de raad van bestuur van het VRR werd genomen. Op 1 februari beëindigt het VRR haar langdurige samenwerking met Abellio. De NS-dochter, met 1080 medewerkers, die in een herstructureringsproces zit (één stapje voor een faillissement) wil niet langer tegen de huidige tarieven rijden.

Het VRR accepteert echter dat Abellio uiterlijk op 7 december een aanvraag indient om na een noodprocedure veel of alle routes die nu worden gereden opnieuw te rijden. Tot dusver had de VRR gepland om deze routes, waaronder enkele S-Bahn-routes of de RE1 (RRX), toe te kennen aan DB Regio, National Express of andere concurrenten van Abellio. “We zullen een aanbod van Abellio toestaan ​​als dit wettelijk is toegestaan”, zegt Frank Heidenreich, woordvoerder van de CDU-fractie in de raad van bestuur van het VRR.

Het hoogtepunt: Abellio zou af kunnen raken van de oude contracten die het bedrijf verplichtte om S-Bahn en regionale treinen voor het VRR (en andere gebieden) te exploiteren tegen zeer lage prijzen. In plaats daarvan lijken nieuwe (spoed- en nood-) contracten hogere prijzen mogelijk te maken. Ook omdat Noordrijn-Westfalen de vervoerders 380 miljoen euro heeft beloofd om de toekomstige hogere kosten voor het lokale spoorvervoer in de deelstaat te dragen.

Er is nog veel onenigheid te verwachten tussen VRR en Abellio. Norbert Czerwinski, woordvoerder van de Groenen in VRR’s raad van bestuur, meldt dat Abellio tot dusverre heeft geweigerd de gegevens over de routes en de inzet van personeel openbaar te maken. Daarom heeft de VRR tot nu toe geen serieuze discussies kunnen voeren met haar concurrenten over de voorwaarden waaronder zij routes zouden kunnen overnemen.

Nu vreest het VRR voor massale storingen en vertragingen vanaf uiterlijk eind januari, omdat de overdracht van de routes door de steeds nieuwe vertragingen zou kunnen mislopen. De enige tegenmaatregel blijft om tot overeenstemming te komen met Abellio: “Het belangrijkste doel van onze beslissingen is om niemand aan de rand van de afgrond te laten staan”, zegt CDU-lid Heidenreich. Norbert Czerwinski van de Groenen vult aan: “We willen zo min mogelijk schokken. De spoorwegactiviteiten moeten doorgaan. We vinden het vervelend dat Abellio tot nu toe niet met de andere vervoersbedrijven wil praten.” Abellio houdt vervoersgegevens angstvallig achter, opdat de concurrentie geen deugdelijk bod kan doen op de Abellio-lijnen.

Uiteindelijk komt het beeld naar voren dat de VRR heel moeilijk zal kunnen loskomen van haar afhankelijkheid van Abellio. Het management en de ondernemingsraad van het bedrijf lijken te hebben samengespannen om het VRR te intimideren. Zo liet de ondernemingsraad bij een recente demonstratie weten dat het te verwachten was dat veel collega’s niet zouden overstappen naar concurrenten als ze de huidige Abellio-routes zouden willen overnemen. Daarnaast is het bijna onmogelijk om het gehele personeel aan te passen aan nieuwe processen bij andere bedrijven, waardoor de transitie zou mislukken.

Een VRR-expert zegt: “In andere sectoren van de economie zou een moeilijke partner als Abellio er gewoon uit worden gegooid, aangeklaagd en uitgewisseld met een eerlijke overname van het personeel. De VRR en de deelstaatregering ontwijken hier al meer dan een jaar hun onderhandelingen.”

De SPD wil het geschil met Abellio in het deelstaatparlement aan de orde stellen. De SPD-vertegenwoordiger in de raad van bestuur van de VRR steunt echter de poging om op de een of andere manier tot overeenstemming te komen met Abellio om een ​​chaos in de planning eind januari te voorkomen.

Het VRR doet geen afstand van eventuele vorderingen tot schadevergoeding tegen Abellio. Noodcontracten zijn maximaal 24 maanden geldig en de lijnen zouden waarschijnlijk tegen december 2023 opnieuw worden aanbesteed.

Op dit moment wordt ongeveer elke zesde treinkilometer in het lokale personenvervoer per spoor (SPNV) in Noordrijn-Westfalen gereden door Abellio, dat belangrijke lijnen exploiteert, zoals de RE1 van Aken naar Hamm, de RE 19 van Düsseldorf naar Kassel en de S2 van Dortmund naar Essen.

• Verkehrsverbund Rhein-Ruhr (VRR) geeft blufpoker-spelend Abellio een nieuwe kans. Foto NS.