Rail

Minister van Mobiliteit Georges Gilkinet zei in het Belgische parlement aan een ‘discreet meldingssysteem’ te werken voor wie zich in de trein onveilig voelt, maar geen kans ziet te bellen. Hoe dat systeem concreet zal werken, is nog niet bekend. Feit is wel, dat de verschillende getuigenissen van jonge vrouwen in Belgische kranten en weekbladen, die zeiden zich vooral ’s avonds niet op hun gemak te voelen in de trein, het proces hebben versneld. De vrouwen wezen er nadrukkelijk op dat ze de treinconducteur(s) niet zagen in de trein of dat ze hen niet konden vinden. Het meldingssysteem zou binnen een jaar actief moeten zijn.

Gilkinet veroordeelde elke vorm van agressie, intimidatie of lastigvallen van reizigers, treinpersoneel of medewerkers van Securail. “Net als comfort, stiptheid en frequentie, is veiligheid cruciaal voor elke reiziger en elke spoorwegwerknemer’, aldus Gilkinet. Er waren concrete vragen naar de mogelijkheid om zaken te melden via sms of Whatsapp. Sinds vorig jaar is dat in Nederland mogelijk. NMBS onderzoekt de ervaringen in het buitenland om na te gaan hoe noodoproepen in onveilige of gevaarlijke situaties het best beantwoord kunnen worden.

In de toekomst zal het Security Operations Center van NMBS ook noodoproepen kunnen ontvangen via sms en Whatsapp. Over een jaar moet dat systeem in werking treden. De NMBS zal in de tussentijd het noodnummer 0800/30230 vaker en zichtbaarder tonen, ook op de treinen. Het nummer is 24 uur per dag bereikbaar. De NMBS blijft inzetten op de rol van de treinconducteur, extra patrouilles van Securail-veiligheidspersoneel op bepaalde (vroege en late) treinen en camera’s op en bij nieuwe treinen.

• Belgische overheid werkt aan ‘discreet meldsysteem’ voor onveilige situaties in de trein. Foto NMBS. 

De laatste Antwerpse Vervoerregioraad besprak een voorstel voor een nieuw tramnet in Antwerpen. Vooral de redding van tramlijn 7 kreeg veel media-aandacht. Maar, zo merkt reizigersorganisatie TreinTramBus op, er zitten in het nieuwe plan ook veel ideeën die voor een groot deel van de reizigers echt niet verteerbaar zijn. Zo stuurt De Lijn op veel, vroeger directe en gemakkelijke relaties, aan op een overstap. Maar de meeste Antwerpenaren – gezien de (on)betrouwbaarheid van De Lijn – huiveren van overstappen.  

TreinTramBus is er vast van overtuigd dat dit plan niet meer mensen zal verleiden om de auto te laten staan en zich met het openbaar vervoer in en naar de stad te verplaatsen, wel integendeel. “Mortsel zou dan wel zijn tram 7 behouden en met een hogere frequentie, maar het moet daar een heel zware prijs voor betalen. Tramlijn 15, één van de meest succesvolle tramlijnen van Antwerpen, wordt immers volledig afgeschaft: de rechtstreekse verbinding met het Centraal Station verdwijnt. Het plan herbevestigt ook de afschaffing van tram 4 in Hoboken en Deurne. Hoboken verliest daardoor zijn laatste rechtstreekse verbinding met het historisch centrum van Antwerpen. Een nog veel grotere verrassing is dat er van de vier tramlijnen op de zware tramas tussen het Centraal Station en Linkeroever maar twee (lijnen 3 en 9) zullen overblijven. Opnieuw verliezen daardoor nog veel meer mensen hun rechtstreekse verbinding met de binnenstad.” 

“Uiteraard kan De Lijn niet aan iedereen een rechtstreekse verbinding aanbieden naar eender welke bestemming”, zegt Dirk Wiesé, voorzitter van de Werkgroep Antwerpen van TreinTramBus. “We krijgen echter de indruk dat het streven naar een tramnet met minder lijnen en dus meer overstappen een doel op zich is geworden.” De Lijn wil inzetten op minder maar vaker rijdende tramlijnen waardoor de wachttijden bij een overstap zouden verminderen. Wiesé: “Op zich is dit geen slecht idee. In veel andere Europese steden werkt dit trouwens perfect. Alleen rijden de Antwerpse tramlijnen al jaren allesbehalve regelmatig en precies daar wringt het schoentje: de Antwerpse reiziger huivert van overstappen.” Doordat sommige trams minder vaak rijden, kan je ook geen optimale aansluitingen organiseren. “De automobilist zal dan zeker niet verleid worden om zijn auto te laten staan”, aldus Wiesé.

TreinTramBus is niet tegen om het even welke wijziging aan het Antwerps tramnet. Maar globaal moet een aangepast tramnet net méér reizigers aantrekken en dan volstaat het niet de lijnen te hertekenen. Als De Lijn in Antwerpen ooit een succesvol overstapmodel wil invoeren, moeten enkele zeer belangrijke randvoorwaarden vervuld worden. Wiesé: “Zo moet de hoge rituitval worden aangepakt en de trams en vaste installaties moeten betrouwbaar zijn. Reizigers moeten op de knooppunten veilig en comfortabel kunnen overstappen en de doorstroming van de trams moet echt veel beter worden.” Deze laatste twee voorwaarden heeft de Antwerpse Vervoerregioraad eind 2020 trouwens zelf vastgelegd. Zolang ze niet vervuld zijn, is een uitbreiding van het overstapmodel geen optie. 

Op drie tramlijnen wil De Lijn uitsluitend kleine oude trams inzetten. Daardoor blijven die lijnen onbruikbaar voor minder mobiele reizigers. Deze keuze nog durven maken in de 21e eeuw getuigt van een groot gebrek aan respect voor ouderen en reizigers met een handicap. Zeker na de instroom van de nieuwe lagevloertrams moet het mogelijk zijn om de basisdienst volledig met lagevloertrams te rijden en de antieke pcc’s alleen voor spitsritten te gebruiken.

TreinTrambus roept daarom zowel het Antwerps stadsbestuur als de Vervoerregioraad Antwerpen, De Lijn en de Vlaamse regering op om een open dialoog te voeren om werk te maken van een beter openbaar vervoer in en rond Antwerpen. Het ambitieuze Routeplan 2030 kan daarvoor een goede leidraad zijn. De overgang van het huidige net naar een nieuw en efficiënt geheel moet goed gepland worden. “Natuurlijk zijn wij bereid om hieraan constructief mee te werken en dit met maar één doel: een aantrekkelijk en efficiënt openbaar vervoer creëren dat de leefbaarheid in Antwerpen en ver daarbuiten verbetert”, zegt Dirk Wiesé. Het recent voorgestelde tramnet zal volgens TreinTrambus deze ambitie echter totaal niet kunnen invullen.

• TreinTramBus geeft herschikking tramnet in Antwerpen goede en slechte punten; Mikt De Lijn bewust op meer overstappen? Foto De Lijn.  

Volgende week, op 14 februari, start een proef van innovatieprogramma OV-betalen met honderd proefpersonen die hun treinreis gaan betalen met behulp van de GPS op hun smartphone. Dit nieuwe systeem betekent dat reizigers straks niet meer tijdens hun reis bij een overstap moeten uitchecken bij een vervoerder en moeten inchecken bij de andere. De proef eindigt op 13 mei. In 2017 testte NS al inchecken met de smartphone en in 2018 nam het een proef voor iPhone-gebruikers met ‘Invisible Tickets’ in de regio Den Haag.

Wie zijn de proefkonijnen? Dat zijn in eerste instantie 50 mensen met een abonnement van NS Flex en 50 met Arriva Flow. Na 13 mei volgt nog een proef met 500 reizigers. Maar er is nog geen datum waarop het nieuwe systeem voor iedereen wordt opengesteld. Dat hangt af van de tijdens de proef opgedane ervaringen.

Wie straks kiest voor treinreizen via de GPS-coördinaten op de smartphone, kiest voor gemak. “Voor sommigen is het een doorn in het oog dat, als ze overstappen van de ene naar de andere vervoerder tijdens hun treinreis, ze eerst bij de ene moeten uit- en bij de andere moeten inchecken. Dat ging in de haast ook nog wel eens verkeerd,” aldus een woordvoerder van OV-betalen.

Hoe werkt het? Wie kiest voor reizen op GPS en smartphone, swipet op het station in waarna ze een QR-code krijgen waarmee ze de poortjes kunnen openen. Op het eindstation moet dat weer worden uitgeswipet. Het systeem voldoet aan de privacywetgeving, want de locatiegegevens worden een minuut na het verlaten van het station niet meer doorgegeven. Wie vergeet uit te swipen, kan er, aldus OV-betalen, zeker van zijn dat het systeem ’s nachts automatisch uitschakelt.

• Nieuwe proef met betalen van treinreizen via GPS op smartphone. Foto Nederlandbereikbaar.nl

Regionalverkehre Start Deutschland GmbH, kortweg start, heeft de aanbestedingsprocedure voor de Maas-Wupper-Express (RE13) gewonnen. RE13 werd tot voor kort als Eurobahn van Keolis gereden. Voor het Nederlandse deel van deze regionale expreslijn RE 13 heeft start nu Arriva Nederland als partner aangetrokken. Deze lijn verbindt momenteel Hamm (Noordrijn-Westfalen) via Düsseldorf met Venlo en zal, voordat het traject in 2026 in gebruik wordt genomen, doorgetrokken worden naar Eindhoven. Het hele traject is dan 213,49 kilometer, waarvan bijna een vijfde op Nederlands gebied en met een Nederlandse exploitatie. 

“Door de verwerving van deze grensoverschrijdende route staan wij voor vele nieuwe taken,” zegt Dirk Bartels, algemeen directeur van DB Regio-dochter start. “We kijken ernaar uit om gebruik te kunnen maken van de synergie van de DB-groep in de vorm van een nauwe samenwerking met Arriva Nederland.” 

In die samenwerking zal DB Bahn-dochter Arriva Nederland het Nederlandse deel van de Maas-Wupper-Express exploiteren. Dit omvat onder meer het complete dienstregelingsproces, de verkeersleiding en het storings- en calamiteitenmanagement van de lijn. Daarnaast zullen start en Arriva Nederland gezamenlijke activiteiten ondernemen op het gebied van werving en ontwikkeling en het opleiden van medewerkers. 

“Arriva Nederland is blij samen met start te gaan werken aan deze opdracht,” zegt Anne Hettinga, CEO van Arriva Nederland: “We zien enorme groeikansen voor het grensoverschrijdende treinverkeer en we zijn ervan overtuigd dat regionale vervoerders daaraan een goede invulling kunnen geven.” Arriva Nederland rijdt sinds begin 2019 al grensoverschrijdend met de RE18 op het traject tussen Maastricht en Aachen. “De ervaringen die we daar, onder andere met naadloos grensoverschrijdend ticketing hebben opgedaan komen zeker ook voor de Maas-Wupper Express van pas. Wij hebben de ambitie om samen met onze partners koploper te zijn voor het aanbieden van internationaal treinverkeer en zetten hiermee weer een stap in die richting.“

• Nauwe samenwerking tussen Arriva en start in grensoverschrijdende lijn Hamm-Düsseldorf-Venlo en (in 2026) Eindhoven. Foto DB Regio.

Alstom heeft met de Belgische spoorwegen (NMBS) een raamovereenkomst getekend om tot 50 elektrische Traxx-locomotieven van de derde generatie te leveren. De eerste vaste order, ter waarde van ongeveer € 120 miljoen, omvat het ontwerp, de fabricage en de homologatie van 24 locomotieven. De leveringen zullen naar verwachting in 2026 beginnen.

Deze nieuwe locomotieven zullen worden ingezet voor binnenlandse en grensoverschrijdende ritten op de geëlektrificeerde netten in België, Nederland, Luxemburg en Duitsland, onder meer op een aantal hogesnelheidslijnen. Ze zijn ontworpen voor gebruik met de verschillende elektrificatiesystemen in alle landen en zijn uitgerust met een ETCS-signaleringssysteem, evenals alle vereiste conventionele signaleringssystemen.

De ontwikkeling van deze nieuwe generatie locomotieven bouwt voort op het bewezen succes van het Traxx-platform. De afgelopen 20 jaar zijn er wereldwijd meer dan 2.400 stuks verkocht. Ze zijn goedgekeurd in 20 landen en leggen jaarlijks een totale afstand van meer dan 300 miljoen kilometer af. In de Benelux zijn er al bijna 280 Traxx-locomotieven in commerciële dienst.

De Traxx-locomotief van de derde generatie levert verbeterde operationele prestaties: hij rijdt met 200 km/u, biedt meer flexibiliteit en voldoet aan de meest recente eisen van de TSI-beveiligingsnormen. Hij wordt ook geleverd met een hogere energie-efficiëntie en de onderhoudsintervallen zijn met 33% verlengd om de beschikbaarheid te verbeteren en de onderhoudslast te verminderen.

De nieuwe Traxx-locomotief is ontworpen bij Alstom in Mannheim en wordt geproduceerd in Kassel. De draaistellen worden geleverd door de vestiging in Siegen en de carrosseriestructuren worden vervaardigd in Wroclaw. Alstom in Charleroi zal de nationale signaleringssystemen voor de vier landen en het niveau 2 ETCS-systeem leveren.

• Alstom levert tot 50 elektrische Traxx passagierslocomotieven aan de Belgische spoorwegen (NMBS). Foto Alstom.

Deutsche Bahn (DB) schaft voor 1,5 mrd. euro 43 extra ICE 3neo-treinen aan. Dat maakten DB CEO Richard Lutz en Siemens AG CEO Roland Busch samen met federaal verkeersminister Volker Wissing vanochtend in Berlijn bekend. Met deze order komt het aantal ICE3 neo’s bij DB op 73. De laatste order voor ICE3 meo’s (30) was in juli 2020. Rond 2030 zal DB hiermee over ongeveer 450 ICE-stellen kunnen beschikken.

DB en Siemens presenteerden het eerste ICE 3neo-type vandaag in de ICE-fabriek in Berlijn-Rummelsburg. De trein werd gebouwd in de recordtijd van slechts twaalf maanden – sneller dan enige andere ICE in het verleden. De eerste ICE 3neo wordt eind dit jaar ingezet. In eerste instantie tussen Noordrijn-Westfalen en Zuid-Duitsland op de hogesnelheidslijn via Keulen en het Rijn/Maindal.

DB breidt zijn dagelijkse langeafstandscapaciteit uit met nog eens 32.000 zitplaatsen. Zo zal DB voldoende capaciteit hebben om te voldoen aan de eisen van de ‘Deutschlandtakt’, de nieuwe en gesynchroniseerde landelijke dienstregeling die is gepland voor 2030. Met een topsnelheid van 320 km/u biedt de nieuwe ICE 3neo met 439 zitplaatsen reizigers tal van innovaties: speciaal vensterglas voor een stabiele ontvangst van mobiele telefoons, acht fietsplaatsen in elke trein, opnieuw ontworpen bagagerekken voor meer opbergruimte, verlichting met wisselende kleurtinten afhankelijk van het tijdstip van de dag, tablethouders en stopcontacten bij alle stoelen (ook in de tweede klasse), extra deuren voor sneller in- en uitstappen en een nieuwe elektrische lift om de toegang voor rolstoelgebruikers te vergemakkelijken.

• Deutsche Bahn bestelt voor 1,5 mrd. euro 43 nieuwe ICE 3neo’s bij Siemens Mobility. Foto DB/Volker Emersleben.

Sinds jaar en dag weerklinkt in de Brusselse metro muziek. Af en toe wordt die playlist aangepast aan speciale gelegenheden. Voor evenementen of speciale gelegenheden laat het Brusselse ov-bedrijf MIVB geregeld thematische playlists horen in de metrostations: Eurovision, Valentijn, maar ook ter nagedachtenis van overleden artiesten of voor albumreleases. Zo vervoert de MIVB haar reizigers dagelijks met muziek, wat bijdraagt tot een aangename reis.

Voor de Belgian Music Week laat het Brusselse ov-bedrijf MIVB op maandag 31 januari een playlist door de boxen in de metro klinken die volledig Belgisch is en samengesteld door de Belgian World Music Network. Metroreizigers kunnen dit eerbetoon aan Belgische artiesten horen van 07.00 tot 22.00 uur.

Brussel is net als de MIVB een mozaïek van culturen en elke dag worden de gebruikers van het openbaar vervoer op hun traject ondergedompeld in de rijkdom van deze multiculturele mix. Dit zal nog meer het geval zijn tijdens de Belgian Music Week, die plaatsvindt van 31 januari tot 6 februari. Dit initiatief van Vi.be wil Belgische kunstenaars promoten via verschillende evenementen. De aftrap wordt maandag gegeven met een playlist samengesteld door het Belgian World Music Network, in samenwerking met de MIVB. Het gaat om zogenaamde ‘wordwide music’ die in België werd geproduceerd.

Om zoveel mogelijk mensen van deze playlist te laten genieten, zal deze ook op Spotify beschikbaar zijn. Ook via het platform Vibes van de MIVB (vibes.mivb.brussels) kan iedereen meegenieten van de muzikale sfeer in de metro, of hij/zij nu onderweg is of thuis. Het Belgian World Music Network brengt de spelers van de worldwide music in België samen. Voor het tweede opeenvolgende jaar draagt het netwerk bij tot de Belgian Music Week door in de Brusselse metro een playlist van Belgische worldwide music aan te bieden. Meer informatie op belgianworldmusicnetwork.be of op Facebook.

• De metro in Brussel speelt maandag Belgian World Music. Foto MIVB.

Reizigersvereniging Rover is verbaasd dat NS ervoor kiest preventief een flink deel van het treinverkeer te schrappen uit angst voor personeelsuitval. Rover vindt de maatregel voorbarig, zeker nu de samenleving weer met versoepelingen te maken krijgt en reizigers weer meer op pad gaan. De reizigersvereniging wijst erop dat het belangrijk is waar mogelijk juist meer treinen te gaan rijden om de terugkerende reiziger in het ov goed van dienst te kunnen zijn.

Diverse ov-bedrijven – zowel in Nederland (RET, GVB) als in België (De Lijn, NMBS) – hebben onder druk van actuele personeelsuitval door het omikronvirus hun dienstverlening uitgedund. NS heeft echter bekend gemaakt preventief flink te schrappen in de treindienstregeling: het treinaanbod wordt vanaf 21 februari ingekrompen naar 85%. Deze inkrimping van de treindienst komt bovenop het eerder schrappen van de treinen in de spits. Dit betekent dat reizigers in het hele land te maken krijgen met halfuurdiensten. De tienminutentrein wordt een kwartiertrein. Met deze maatregelen wil NS voorkomen dat er treinen uitvallen, maar voor de reiziger betekent het bij voorbaat minder reismogelijkheden.

Rover heeft weinig begrip voor dit beleid. “Dat er door ziekte en quarantaine soms minder treinen rijden is overmacht, maar bij voorbaat met de botte bijl in het treinaanbod hakken is een heel ander verhaal”, stelt Rover-directeur Freek Bos. “NS zou na 22 maanden ervaring op te hebben gedaan met de pandemie inmiddels in staat moeten zijn om flexibel om te springen met personeelsuitval”.

Rover wil dat NS per dag bekijkt of er moet worden afgeschaald in de dienstregeling, zoals nu ook gebeurt wanneer er bijvoorbeeld sneeuw wordt voorspeld. Reizigers moeten vooraf goed worden geïnformeerd en ook wil Rover dat NS met een duidelijk plan komt om meteen weer meer treinen in te zetten als er toch voldoende personeel beschikbaar blijkt te zijn. “Juist nu de maatschappij langzaam weer open gaat en er steeds meer reizigers zullen terugkeren, moet NS waar mogelijk zorgen dat reizigers voldoende zitplaatsen aangeboden krijgen en dat hun reistijd gelijk blijft.”

• Rover vindt uitgedunde NS-dienstregeling ‘voorbarig’. Redactiefoto.