Taxi

Het Rotterdamse vervoersbedrijf Trevvel krijgt van de gemeente tijdens de coronacrisis honderd procent doorbetaald voor het doelgroepenvervoer. De onderaannemers, taxibedrijven die ritjes rijden, ontvangen op hun beurt van Trevvel geen honderd, maar dertig procent. Voor de rest van het geld moeten ze een beroep doen op de steunmaatregelen vanuit de overheid. Dat steekt de bedrijven volgens Rijnmond.nl.

“Waarom krijgen wij ook niet honderd procent doorbetaald?” vraagt één van de onderaannemers van Trevvel zich hardop af. “Waarom moeten wij wat betreft dit contract een beroep doen op de steun van de overheid? Dan moet de belastingbetaler toch twee keer betalen? Los van het feit dat dit gebeurt: waar blijft de overige zeventig procent die Rotterdam uitkeert hangen?”

De onderaannemers met wie Rijnmond sprak willen anoniem blijven. Zij vrezen tegenmaatregelen van hun opdrachtgever. In het voorstel van Trevvel dat zij ontvingen staat dat elke vervoerder die een juridische procedure tegen Trevvel heeft lopen niet financieel wordt ondersteund, tenzij de directie anders besluit.

Wethouder Sven de Langen laat in een schriftelijke reactie weten dat “Rotterdam aansluit bij de landelijke afspraken met het rijk. Dat betekent dat gemeenten met eigen financiële compensatie voorgaan boven landelijke regelingen. In de praktijk blijkt dit echter niet werkbaar binnen het Rotterdamse doelgroepenvervoer. De onderaannemers zijn in praktisch alle gevallen afhankelijk van meerdere opdrachtgevers, waardoor zij zich alsnog genoodzaakt zien om een beroep te doen op de landelijke regelingen om het tekort aan omzet te compenseren.”

“Juist door rekening te houden met de landelijke regelingen wordt ervoor gezorgd dat de onderaannemers niet via dubbele route steun ontvangen, waarmee mogelijk tot 130% van de bestaande omzetten ontvangen zou worden. De gemeente is hierover in goed overleg met Trevvel.”

Arno van Haastrecht, directeur van Trevvel, zegt dat rechtstreeks doorstorten van het geld dat van de gemeente komt, onverantwoord is. “Volgens onze informatie maken vervoerders gebruik van alle overheidsmaatregelen die zijn ingesteld. Dit zou betekenen dat vervoerders meer inkomsten hebben dan voor de crisis. Daarom heeft Trevvel een voorlopige regeling aangeboden aan gecontracteerde vervoerders. Het bedrijf werkt met de gemeente aan een definitieve regeling in afwachting van de uitwerking van alle overheidsregelingen. Wij leggen hierover verantwoording af aan de gemeente Rotterdam.”

Ook zegt hij dat gecontracteerde vervoerders en ZZP’ers de afgelopen periode wat betreft werk voorgingen. Honderden eigen mensen en middelen stonden stil, waarvoor Trevvel geen landelijke steunmaatregel kon aanvragen.

“Ook hebben we extra kosten vanwege de alternatieve inzet tijdens de coronacrisis. Trevvel moet veel geld investeren om de 1,5 meter-maatregel binnen het doelgroepenvervoer te realiseren. En we verwachten door de lumpsum-afspraken dat we in 2021 als gevolg van deze periode minder geld en nog klappen krijgen”, zegt Van Haastrecht. De gemeente heeft toegezegd dat Trevvel voor het betalen in 2021 vervoerscijfers van 2019 mag aanleveren.

Volgens wethouder De Langen wordt na afbouw van de coronamaatregelen bekeken of de onderaannemers voldoende zijn gecompenseerd. Zo niet, komt er alsnog een extra compensatie via Trevvel.

• Onderaannemers Trevvel willen in coronatijd meer geld zien.

De Vlaamse overheid heft de regel op dat taxiklanten in heel Vlaanderen minimaal 15 minuten moeten wachten op een via een app bestelde taxi. Dit meldde de Vlaamse minister van Mobiliteit, Lydia Peeters. Zoals gebruikelijk bij de onderhandelingen tussen de Vlaamse taxibranche en het ministerie in Vlaanderen, berustte dit duidelijke akkoord – volgens minister Peeters – uiteindelijk op ‘een fout’.

De zogenaamde 15-minutenregel – vergelijkbaar met die in Barcelona – was opgenomen in het geactualiseerde Vlaamse taxidecreet van 2019. De regel was oorspronkelijk alleen bedoeld voor de regio rond Brussels Airport om de taxisector daar te beschermen tegen Uber. Daar kan bijvoorbeeld onderscheid worden gemaakt tussen taxistandplaatsen (op de officiële taxistandplaats van de luchthaven) en straattaxi’s. “Door een fout”, zegt de minister, “gold de regel ineens overal in Vlaanderen” – precies zoals de Vlaamse taxisector het had gewenst om een gelijk speelveld tussen gewone taxi’s en app-taxi’s te garanderen.

“Het doel van dit programma was om de bestaande taxisector die Brussels Airport in Zaventem bedient, af te schermen. In de praktijk gold dit nu echter voor heel Vlaanderen. Ik beëindig dit programma nu”, aldus minister Peeters. Een Uber-taxi – meestal om de hoek van de luchthaven bij een benzinestation geparkeerd – om de hoek van de luchthaven naar een tankstation – kan nu al in 5 minuten bij de klant op de luchthaven zijn.

De Vlaamse regering heeft dus in feite de afschaffing van de 15-minutenregel goedgekeurd. De beslissing hierover wordt voor advies naar MORA (de Vlaamse Mobiliteitsraad) gestuurd en vervolgens naar de Raad van State.

Toen de minister enkele maanden geleden de afschaffing van de 15-minutenregel aankondigde, waren er protesten van de sociale partners en de taxisector. Ze vrezen dat er rond de officiële standplaatsen – ondanks een ‘perimeter’, een zone waarin app-taxi’s niet mogen werken – oneerlijke concurrentie zal ontstaan tussen officiële standplaatstaxi’s en de virtuele taxistandplaatsen van app-taxi’s. Hoewel die zone als beveiliging van de standplaatstaxi’s is gedacht, zullen in de praktijk app-taxi’s virtuele standplaatsen opzetten en van nabij concurreren. Geen enkele politieagent of toezichthouder zal deze scheiding in de dagelijkse praktijk willen handhaven.

Minister Peeters ziet het anders: “Ik heb met verschillende spelers in de branche gesproken en kon concluderen dat niet iedereen tevreden is met de afschaffing van de 15-minuten regel. Maar voor mij staat de klant absoluut centraal”, aldus Peeters. “Het is erg belangrijk dat alle aanbieders op dezelfde manier met elkaar kunnen concurreren. Het opheffen van de 15-minutenregel heeft alleen betrekking op trips die zijn besteld via een app, een website of per telefoon. De perimeterzone blijft rond alle taxistandplaatsen en ook op Brussels Airport in Zaventem, zodat reizigers nog altijd kunnen kiezen wie hen vervoert.”

Het is duidelijk dat de minister het feit dat er nu geen echt ‘level playing field’ is – ook in het belang van de klant – volledig heeft gemist en dat er continue handhavingssproblemen zullen zijn tussen app-taxi’s en officiële standplaatstaxi’s. De Belgische taxivereniging GTL zei al eerder dat de minister “op haar buik is gegaan voor Uber” en dat de officiële taxi’s nu niet alleen de concurrentie van Uber & Co maar ook van taxi’s uit andere regio’s moeten vrezen.

• Vlaams mobiliteitsminister Peeters schrapt 15 minuten wachttijd voor app-taxi’s.

Zoals we gisteren berichtten hebben KNV, FNV en CNV het protocol voor leerlingenvervoer uitgebreid met voorschriften voor het vervoer van oudere kinderen naar het voortgezet speciaal onderwijs (VSO). Er is toen bij gezegd dat een aantal vragen rondom dit vervoer nog open stonden bij het RIVM. Die ‘slag om de arm’ is nu weg, omdat de antwoorden van het RIVM er zijn. De conclusie is dat het protocol zoals het werd gepubliceerd, voldoet aan de kaders van het RIVM.

In een begeleidende tekst bij het verschijnen van het uitgebreide protocol voor het leerlingenvervoer legde KNV uit dat er nog een aantal vragen onbeantwoord waren en dat het gebruik van het protocol voor het VSO-vervoer daarom als ondernemersrisico moest worden gezien. Deze ‘disclaimer’ heeft bij vervoerders, maar vooral ook bij een aantal opdrachtgevers, twijfels veroorzaakt over de status van het protocol.

Na bestudering van de RIVM-adviezen, die vandaag bekend zijn geworden, blijkt dat een voorbehoud niet langer nodig is. Het leerlingenvervoerprotocol past binnen de hygiënerichtlijnen die het RIVM maakte voor speciaal vervoer van jongeren in de middelbare school leeftijd.

De adviezen van het RIVM gaan over de handhygiëne toepassen, de ventilatie tijdens het vervoer aan hebben staan, oppervlaktes die veel aangeraakt worden na gebruik reinigen en minimaal 1,5 meter afstand tussen personen blijft het uitgangspunt. In het protocol van KNV, FNV, CNV is aan de RIVM-adviezen zorgvuldig invulling gegeven door het toepassen van gezondheidscheck (zogenaamde triage door ouders/verzorger als dat mogelijk is en in ieder geval door de chauffeurs voorafgaand aan de rit), door het vervoer zoveel mogelijk steeds met dezelfde kinderen te doen en door de jongeren van de middelbare school-leeftijd een mondkapje te laten dragen (daar waar de 1,5 meter niet in acht is te nemen). Voor chauffeurs geldt dat ze bij het doen van leerlingenvervoer met oudere leerlingen een beschermend (chirurgisch) mondkapje dragen.

KNV, FNV en CNV werken nog aan een protocol voor het vervoer van en naar dagopvang, WMO en Valys. Dit in nauwe afstemming met VWS en uiteraard binnen de kaders van wat het RIVM adviseert. De bedoeling is dat dit ‘zorgvervoerprotocol’ nog deze week verschijnt. Veel van de dagopvang- en het vraag afhankelijke zorgvervoer zal immers begin juni weer langzaam worden opgestart of opgeschaald.

• Geen voorbehoud meer bij protocol vervoer VSO-leerlingen. KNV, FNV en CNV werken nog aan een protocol voor het vervoer van en naar dagopvang, WMO en Valys. Foto VNG.

Gemeenten, zorginstellingen, verzekeraars en andere opdrachtgevers moeten uitgevallen ritten in het zorgvervoer ook gedurende juni, juli en augustus door blijven betalen om dreigende faillissementen in het zorgvervoer te voorkomen. Die dringende oproep doen vakbonden FNV en CNV Vakmensen en branchevereniging Koninklijk Nederlands Vervoer (KNV).

Het vervoer van en naar speciaal (basis)onderwijs startte per 11 mei op. Het vervoer van patiënten naar nierdialyse en oncologische behandelingen bleef na het uitbreken van de coronacrisis op peil. Ook is er zicht op een langzame opschaling van ander zorgvervoer. Toch zal het nog lang duren voordat oude vervoersvolumes weer worden behaald. Eerder onderzoek van onderzoeksbureau Panteia toont aan dat ongeveer 80% van de vervoerskosten doorlopen als de vraag wegvalt. Dat is de komende maanden niet anders. Om faillissementen in het zorgvervoer te voorkomen is het daarom (nog steeds) noodzakelijk dat ook de komende drie maanden de vaste kosten van uitgevallen ritten worden doorbetaald.

In vervoerscontracten is meestal afgesproken dat wordt betaald voor het daadwerkelijk verrichte vervoer. FNV, CNV en KNV zien dat de meeste gemeenten en andere opdrachtgevers de afgelopen maanden bereid zijn geweest 80% door te betalen voor de niet gereden ritten. Maar er zijn ook aarzelende of afwijzende opdrachtgevers.

Daarnaast menen sommige opdrachtgevers dat de doorbetaling een voorschot is dat later verrekend kan worden met vervoer dat wel is gereden. Daarmee wordt het doel van de regeling echter gemist. Bij een verrekening loopt een ondernemer alsnog de hoognodige inkomsten mis en komt de vervoerder alsnog in financiële problemen. Het vervoer dat in deze periode verricht wordt dient tegen het contractueel overeengekomen tarief, in voorkomend geval vermeerderd met meerkosten (zoals voor hygiënemaatregelen en/of compensatie wegvallende combinaties), betaald te worden. Dit is tevens het dringende advies van het Kabinet en van de VNG.

Bij aarzelende opdrachtgevers is de uitwerking van de voorwaarden waaronder betaling plaatsvindt nog onderwerp van gesprek. Hierdoor laat feitelijke betaling op zich wachten. KNV maakte daarom modelcontracten voor de relatie tussen opdrachtgevers en contracthouders. Ook wil KNV in overleg met VNG komen tot een standaard controleprotocol voor de verantwoording van de vervoerders aan de opdrachtgevers die vaste kosten van weggevallen vervoer doorbetalen.

FNV dringt aan op concrete afspraken tussen opdrachtgever en vervoerders. Deze afspraken moeten gaan over de correcte loonbetaling aan werknemers, het in dienst houden van de werknemers gedurende de doorbetaling waar dat mogelijk is en het doorbetalen van uitzendbureaus en payroll bedrijven, wanneer er sprake is van veel ingeleend personeel.

Waar de contracthouder werk normaliter in onderaanneming laat plaatsvinden, moet de betreffende contracthouder wat FNV betreft ook doorbetalen aan de bedrijven die in onderaanneming werken. Concrete afspraken zorgen ervoor dat er niet aan de afspraken verdiend kan worden en dat gemeenschapsgeld gebruikt wordt voor continuïteit in vervoer en werkgelegenheid.

Met het nieuwe noodpakket van de Rijksoverheid, de NOW 2.0, zijn de problemen in het zorgvervoer niet opgelost. Er wordt weliswaar meer rekening gehouden met vaste lasten in de nieuwe regeling, maar voor branches met hoge vaste lasten schiet de regeling nog steeds tekort. De vervoersbedrijven zijn de afgelopen maanden doorgekomen met de steun van de welwillende opdrachtgevers in het zorgvervoer en met het aanspreken van de eerste NOW-regeling voor hun andere vervoer. Het niet doorbetalen van vaste kosten van uitgevallen vervoer (door sommige opdrachtgevers) maakt de financiële positie van veel zorgvervoerders op dit moment zwak tot zorgwekkend.

Van belang is om stil te staan bij de referentieperiode voor doorbetaling van de vaste kosten. Per 1 januari 2020 heeft de Rijksoverheid namelijk de teruggave regeling BPM voor taxi ingetrokken. Dat leidde tot een hoge NEA kostenontwikkelingsindex van 6,7%. Als opdrachtgevers kiezen voor een referteperiode in 2019, mist de ondernemer de indexering van 6,7% en komt de betreffende vervoerder dus meteen al tekort. Het is dus nodig dat rekening wordt gehouden met de NEA-indexering.

CNV, KNV en FNV zien de vervoersvolumes nog geruime tijd (ver) achterblijven ten opzichte van de situatie van voor de coronacrisis. Dat betekent ook dat de combinatie en bezettingsgraad – waar bij de tariefstelling vanuit gegaan is – niet wordt gehaald. Dat betekent dus dat menig vervoerder het vervoer dat nog over is onder de kostprijs moet uitvoeren. Ook dat is een onhoudbare situatie. Sociale partners roepen opdrachtgevers op om met vervoerders hiervoor aanvullende afspraken te maken.

Voor de langere termijn doen opdrachtgevers er sowieso verstandig aan om met hun vervoerders nadere afspraken te maken hoe er moet worden omgegaan met de verminderde vervoersvolumes na de periode van steunverlening. De rekening van kleinere reizigersaantallen helemaal op het bord van de vervoerders leggen, wat vóór de corona crisis nog wel eens gebeurde, gaat niet goed aflopen. Sociale partners hebben het Aanbestedingsinstiuut Monilietit (AIM) gevraagd hierover met een advies te komen.

• Sociale partners in het zorgvervoer willen ook de komende maanden doorbetaling zorgvervoer.