Bus

‘Klim aan boord en ga zitten in de passagiersstoel van de toekomst’, zegt Grammer, een van de toonaangevende internationale fabrikanten van bedrijfsvoertuigen en passagiersstoelen. Op InnoTrans (20-23 september a.s.; stand 610 hal 1.1) en IAA Transportation (20-25 september a.s: stand A10, hal 23), twee toonaangevende internationale beurzen voor openbaar vervoer en logistiek, presenteert het de innovatieve Ubility One-productfamilie. Bezoekers kunnen alle drie de Ubility One-modellen uitproberen in een mock-up voor het openbaar vervoer.

Ubility One, Grammer’s innovatieve zitconcept voor bussen en treinen houdt rekening met passagiersstromen en creëert flexibele zitmogelijkheden in drie verschillende zones. Circulaire economie, consistente lichtgewicht constructie, verrassend design en hoog gebruikerscomfort overtreffen de verwachtingen: Ubility Air, Ubility Light en Ubility Shift bieden antwoorden op de eisen van de stedelijke mobiliteit van morgen.

• Ubility One voor bussen en treinen: met deze innovatieve productfamilie presenteert Grammer een baanbrekend zitconcept voor stedelijk personenvervoer.

Wie deze maand in een van de snelbussen stapt die door NS worden ingezet tussen Veenendaal en Arnhem kan zomaar door een chauffeur uit Hongarije of Slowakije begroet worden. Damen met een touringcar of bus uit die landen.  Wegens een tekort aan Nederlandse chauffeurs heeft NS de hulp ingeroepen van buitenlandse partijen.

Omdat station Ede-Wageningen een metamorfose ondergaat, ligt het treinverkeer van en naar dat station de hele maand augustus stil. Tussen Driebergen-Zeist, Ede-Wageningen en Arnhem rijden snelbussen. Maar het blijkt voor NS knap lastig om dat busvervoer op touw te zetten. Normaal gesproken zorgen twee bedrijven, afhankelijk van het landsgedeelte voor voldoende bussen voor het treinvervangende vervoer: Jan de Wit Group en Transvision. Keolis en Arriva organiseren dit vervoer veelal zelf. Maar een ernstig tekort aan buschauffeurs zorgt ditmaal voor problemen.

Het is niet voor het eerst dat NS bij werkzaamheden er niet in slaagt om voldoende bussen in te zetten, stelt Treinreiziger. “Eerder deze zomer waren er langdurige werkzaamheden bij Geldermalsen, ook toen was er een tekort aan bussen. En ook bij Hoogeveen zijn er werkzaamheden geweest, zonder voldoende bussen. Na de coronaperiode kampt de touringcarbranche met een groot tekort aan chauffeurs.” Op zaterdag liepen de wachttijden flink op tot over een uur. NS probeerde reizigers te overtuigen hun reis zoveel mogelijk uit te stellen.

“Naast dat er landelijk een personeelstekort heerst wat betreft chauffeurs, hebben busmaatschappijen ook niet voldoende bussen beschikbaar”, aldus woordvoerder Sonja Paauw van NS in De Gelderlander. Om die redenen zoekt NS haar heil buiten de landsgrenzen. “Het klopt dat wij buitenlandse chauffeurs en bussen hebben ingeschakeld”, vertelt Paauw.

Die chauffeurs en bussen komen niet vanuit Duitsland of België. “De landen dichtbij ons kampen met dezelfde problemen als wij. Daardoor moeten we verder kijken. Het kan dus zijn dat er af en toe bussen rondrijden met Hongaarse kentekens.” Een tijdelijke oplossing? Paauw: “Tijdelijk is een ruim begrip. Het personeelstekort onder chauffeurs houdt nog wel even aan. Het liefst hebben we voldoende Nederlandse chauffeurs en bussen. Als dat weer kan, gaan we dat doen. Tot dat moment is het heel fijn dat we het op deze manier kunnen oplossen.”

• NS kan geen Nederlandse bussen vinden voor stremming tussen Driebergen-Zeist, Ede-Wageningen en Arnhem, Oost-Europese chauffeurs springen bij. Foto NS.

De Britse start-up Arrival stopt volgens de Financial Times de ontwikkeling van een speciaal voor Uber ontworpen elektrisch voertuig en ook die van een elektrische bus. De bus was al in een geavanceerde testfase beland, maar de dalende aandelenkoers van Arrival en gebrek aan fondsen, nopen de start-up de twee projecten af te stoten. Wel wordt de elektrische bestelauto verder ontwikkeld naar de produktiefase later dit jaar.

Het bedrijf, gevestigd in Banbury, Oxfordshire, kondigde in juli aan dat het mogelijk tot 800 werknemers moet ontslaan om geld te besparen voorafgaand aan de geplande start van de productie van zijn elektrische bestelwagen in de herfst. Het project om een ​​speciaal ride-hailing voertuig voor Uber te bouwen, kan nieuw leven worden ingeblazen zodra het bestelbusje inkomsten begint te genereren, vertelde een bron aan de Financial Times. Het bedrijf gaf geen commentaar.

Arrival heeft, samen met andere nieuwe beursgenoteerde start-ups in de auto-industrie, moeite om nieuwe fondsen te werven in de nasleep van dalende aandelenkoersen. De aandelenkoers van Arrival is sinds de notering op de Amerikaanse aandelenmarkt afgelopen maart met meer dan 90% gedaald.

De Duitse bank Berenberg waarschuwde in mei dat Arrival volgend jaar geen geld meer zou hebben als het geen alternatieve kredietbron zou vinden. Arrival zei in juli in een verklaring dat het de huidige economische crisis zou doorstaan ​​vanwege de hoge mate van verticale integratie in zijn ontwikkelings- en productiemodel. De eerste assemblagelocatie van Arrival in Bicester, Oxfordshire, maakt gebruik van een ‘microfactory’-productiesysteem met lage kapitaalinvesteringen, waarin de gebruikelijke assemblagelijn wordt vervangen door flexibele productiecellen.

De elektrische auto van Arrival werd ontwikkeld in samenwerking met Uber-chauffeurs om een ​​auto aan te bieden die de nadruk legde op elementen die belangrijk zijn voor de ride-hail-markt. Het ambitieuze project, aangekondigd in 2021, zou in 2023 op de markt komen, een ongelooflijk korte tijd van ontwikkeling tot het op de markt brengen.

• Britse start-up Arrival stopt de ontwikkeling van de elektrische bus en de speciale elektrische auto voor Uber. Foto Arrival.

De Deurnese constructeur van elektrische bussen Ebusco kondigde de afgelopen maanden verschillende (buitenlandse) orders aan. Het ging onder meer om opdrachten uit Scandinavië en Duitsland die de inkomsten van het beursgenoteerde bedrijf opdreven. 

Daardoor zat de omzet van Ebusco in de eerste helft van dit jaar flink in de lift. De verkopen in de eerste zes maanden van 2022 kwamen uit op ruim 37 miljoen euro, zeven keer zoveel als dezelfde periode vorig jaar. Volgens de busconstructeurs uit Deurne komt dit onder meer doordat er na de coronacrisis meer orders binnenkwamen. Overheden hielden in 2020 en 2021 de hand wat meer op de knip. Inmiddels komen uit dat segment de orders ook weer binnen. Zo leverde het bedrijf bussen aan Scandinavië en BVG, het stadsvervoerbedrijf van Berlijn.

Ook de brutowinst steeg daardoor, naar 6 miljoen euro. In dezelfde periode vorig jaar bedroeg die nog zo’n 300.000 euro. Onderaan streep staat het bedrijf nog wel altijd in het rood. Het bedrijf noteerde een nettoverlies van dik 14 miljoen euro, tegen 4,3 miljoen euro na de eerste zes maanden van 2021. 

Maar ook Ebusco is niet immuun voor de gevolgen van problemen rond vertraagde leveringen en hogere kosten. “We doen er alles aan om ons aan de afgesproken leveringstermijnen met onze klanten te houden”, zegt Ebusco-baas Peter Bijvelds in een toelichting op de resultaten. “Dat leidt tot hogere transportkosten wanneer onderdelen door de lucht worden geleverd in plaats van over zee.” Momenteel heeft Ebusco nog een aantal orders uitstaan in Zweden, Denemarken en Barcelona. Dat gaat om respectievelijk 23, 19 en 21 bussen. Wanneer die bussen operationeel zijn, heeft Ebusco in negen landen bussen op de weg rijden. 

Om aan de toekomstige vraag te kunnen voldoen, is Ebusco (opgericht in 2012) van plan om bussen in Frankrijk te gaan produceren. De bussenfabrikant kondigde onlangs aan een deel van de bestaande productiefaciliteiten in de regio van het Normandische Rouen onder te brengen bij een bestaande autofabriek. Naar verwachting is die locatie eind 2023 volledig gereed.

• Veel orders na coronacrisis: buitenlandse orders doen verkoopcijfers Ebusco – ondermeer van de Ebusco 3.0 – boomen. Foto Ebusco.

Van der Valk Tours heeft een nieuwe MAN Lion’s City R60 in gebruik genomen. De bus wordt 365 dagen per jaar, 20 uur per dag ingezet tussen Schiphol en Van der Valk Hotel Schiphol A4 voor het vervoer van reizigers. Van der Valk Tours heeft een wagenpark van in totaal elf bussen, waarvan het merendeel van het merk MAN is.

Sinds de opening van Van der Valk Hotel Schiphol A4 rijdt één bus continu tussen de luchthaven en het hotel in een drie-ploegen-dienst. Ondanks de kleine afstand lopen de kilometers door deze intensieve inzet op tot rond de 250.000 per jaar. Dat betekent een miljoen kilometer in vier jaar! Dat vereist een betrouwbaar voertuig en dat is precies waarom Van der Valk Tours heeft gekozen voor MAN.

“Deze inzet is bijzonder veeleisend en wij kunnen ons geen stilstand veroorloven,” zegt Marco Out van Van der Valk Tours.  “Met MAN hebben wij een betrouwbare partner waar we al jaren zaken mee doen. De voertuigen worden geleverd door MAN Bus & Coach via MAN-dealer BTS in Amsterdam. Alle onderhoud wordt ook bij die vestiging verricht.”

De keuze voor de Lions’s Intercity R60 werd ingegeven om verschillende redenen. Marco Out: “Voor ons is een lage instap belangrijk, maar ook de opbergruimte aan boord. Dit type heeft luiken onder de vloer, maar wij hebben in de bus bagagerekken voor koffers aan laten brengen. Dat betekent dat in veel gevallen de bagageluiken niet nodig zijn, en dat bespoedigt het in- en uitstappen. Omdat de passagiers zelf de bagage mee de bus in nemen zijn dubbele, brede deuren voor ons ook belangrijk. Ook aan die wensen voldoet de MAN Lion’s Intercity R60.”

De 12 meter lange Intercity heeft 45 zitplaatsen en 26 staanplaatsen, en biedt daarmee plaats aan 71 passagiers met vaak zware bagage. De pendelbus zal intensief gebruikt worden, want het Park Sleep Fly arrangement van Van der Valk Tours is populair. Passagiers overnachten één nacht bij Van der Valk Hotel A4 en worden vervolgens gratis naar de luchthaven gebracht. Het grote voordeel is dat het parkeren, in tegenstelling tot op de luchthaven zelf, gratis is.

• Nieuwe MAN Lion’s Intercity R60 voor Van der Valk Tours verzorgt reizigersvervoer van Schiphol naar Van der Valk Hotel Schiphol. Foto MAN Bus & Coach.

Nadat Keolis een jaar geleden 64 bushaltes liet vervallen in Apeldoorn, stonden bewoners op hun achterste benen. Keolis vond het op sommige plekken niet meer efficiënt om bussen de hele dag door (lege) rondes te laten rijden. Een aantal van de haltes in Berg en Bos en Ughelen vervielen, waarop bewoners het initiatief namen een buurtbus op te zetten.

“Dan doen we het zelf wel”, zeiden Harry Blom uit Ugchelen en de in Berg en Bos woonachtige Otto Verkerke. Daar namen ze het initiatief voor een buurtbus, met chauffeurs op vrijwillige basis. De provincie Gelderland zorgde voor subsidie, Keolis leverde bussen en de gemeente Apeldoorn stemde toe. In eerste instantie voor anderhalf jaar. Alle partijen zijn echter zo tevreden dat nu al is besloten om die proef om te zetten in een officiële buslijn. Dat bevestigen vervoerder Keolis en de provincie Gelderland, die meefinanciert, aan De Gelderlander.

“De reizigersaantallen in zowel Berg en Bos als Ugchelen zijn ver boven verwachting”, zegt Keolis-projectmanager Rob Plooy. Zo was in Ugchelen het idee dat op jaarbasis vierduizend mensen gebruik zouden maken van de buurtbus, maar na tien maanden zijn dat er al bijna zesduizend. “Dit is een succes, want het voorziet in een behoefte. Er zijn geen argumenten om te zeggen dat we ermee moeten stoppen.”

Wat was het geheim van het succes van de nieuwe buurtbus? “De grote groep vrijwilligers en de bereidheid om het openbaar vervoer in de omgeving overeind te houden”, zegt Harry Blom als voorzitter van de buurtbusvereniging in Ugchelen. “We hebben 41 chauffeurs. Daardoor ben je maar één keer in de twee weken aan de beurt. Maar als er eens iemand ziek is, vakantie heeft of op zijn kleinkind moet passen, staat er binnen vijf minuten een vervanger. Berichtje in de groepsapp en klaar is Kees.”

Dat geldt ook in Berg en Bos, zegt coördinator Jan Willem de Visser. “In het begin was het wennen, als onervaren chauffeur. Vooral op de bloedlinke Koninginnelaan, vol verkeersdrukte en de smalle weg. Soms gaan de zijspiegels bijna verloren. Maar hoe vaker je rijdt, hoe makkelijker het gaat.”

In Ugchelen is de route door sommige smalle straten al aangepast, zegt Blom. “Maar dat is het enige probleempje geweest tot nu toe. Als oud-schooldirecteur kom ik weleens oud-leerlingen tegen tijdens een rit. Dan kletsen we bij en als het kan, zet ik ze thuis af. Mooi man. Met de buurtbus mag dat. Dat maakt dit zo mooi.”

Vervoerder EBS neemt in december voor 13 jaar de concessie IJssel-Vecht van Keolis over, maar volgens projectmanager Rob Plooy gaat de buurtbus ‘naadloos over’ in de nieuwe aanbesteding. Wel komen er twee nieuwe bussen. Daarmee zijn Berg en Bos en Ugchelen voor de komende jaren verzekerd van openbaar vervoer in hun omgeving. In totaal rijden in het gebied IJssel-Vecht 24 van die bussen rond, zegt Plooy.

Op dit moment zijn er geen plannen om de buurtbus in meer Apeldoornse buurten te laten rijden, weet Christel de Jong, woordvoerster provincie Gelderland. ”Als een buurtbus op een andere plek nodig is, zijn Berg en Bos en Ugchelen twee goede voorbeelden hoe je dit succesvol kan organiseren.”

• De nieuwe buurtbus in Apeldoorn is na tien maanden al een blijvertje: het wordt een officiële buslijn. Foto RRReis.

Een gebeurtenis in het leven waardoor iemand het allemaal helemaal anders is gaan doen, een wake-up call-moment. Verschillende gasten vertellen bij BNR over zo’n moment in hun persoonlijke leven of carrière. Wat was dat moment voor Peter Bijvelds, CEO van busconstructeur Ebusco?

Terug naar het jaar 2008, toen Bijvelds met zijn bedrijf bezig was met het ontwikkelen van een elektrische personenauto. “We hadden ongeveer een bereik van 200 kilometer zonder bij te laden, maar kijkend naar de laadinfrastructuur en naar de markt, kreeg ik in feite de wake-up call dat het te vroeg zou komen. Een elektrische auto zou 100 procent komen, maar kijkend naar de infrastructuur en de range, zou het nog wel even duren. En toen besefte ik me dat elektrische bussen veel sneller zouden komen.”

Daar had Bijvelds ook goede redenen voor. “Bussen waren en zijn de grootste vervuilers van binnensteden”, vertelt hij BNR. “En qua laadinfrastructuur is het gewoon makkelijker. Zeker in de beginjaren. Een bus rijdt niet vandaag in Eindhoven en morgen in Amsterdam. Zo’n ding rijdt tien à twaalf jaar rond en komt altijd terug op hetzelfde depot. En als ‘ie ‘s ochtend het depot afrijdt, weten ze precies hoeveel de bus zal rijden. Daarom hebben we toentertijd besloten om een elektrische bus te gaan ontwikkelen.”

Het bleek een gouden zet voor Bijvelds en zijn – inmiddels beursgenoteerde – bedrijf. “We zijn vorige week door de vijfhonderd medewerkers gegaan. Ook rijden we in tien landen fysiek operationeel en dat aantal landen groeit gestaag.”

• “Bussen waren en zijn de grootste vervuilers van binnensteden. En qua laadinfrastructuur is het gewoon makkelijker.” Daarom stapte Bijvelds in 2008 over van e-auto’s naar e-bussen. Foto Ebusco.

Stagecoach heeft eind juli de toekomst bevestigd van de detailhandelsactiviteiten van zijn intercitybusbedrijven, megabus.com en Falcon. Zowel megabus.com als Falcon zijn de 100%-intercitybusactiviteiten van Stagecoach. Daarnaast heeft Stagecoach een joint venture, Scottish Citylink, met de internationale vervoersgroep ComfortDelGro. Die joint venture is verantwoordelijk voor het Scottish Citylink-snelbusnetwerk en de diensten van het merk megabus.com van, naar en binnen Schotland.

Stagecoach en ComfortDelGro hebben zijn nu de verkoop overeengekomen van deze bedrijven door Stagecoach aan Scottish Citylink: het megabus-retailplatform en klantenservicebedrijf, dat intercitybusdiensten in Engeland en Wales verkoopt en op de markt brengt en Falcon South-West, dat kaartjes verkoopt voor de busroute tussen Plymouth en Bristol Airport. In ruil daarvoor wordt het aandeel van Stagecoach in de joint venture Citylink verhoogd van 35% naar 37,5%. Ongeveer 30 medewerkers van Stagecoach Group zullen als onderdeel van de verkoop overstappen naar Scottish Citylink. De werking van de intercitybusdiensten zelf verandert niet.

Stagecoach Chief Executive, Martin Griffiths, zei: “Intercitybussen hebben een positieve toekomst als een groener en voordeliger alternatief voor de auto en aangezien het Britse spoorwegnet stijgende tarieven en operationele uitdagingen blijft zien.”

“De overeenkomst die we met ComfortDelGro hebben bereikt, zal de werknemers in deze bedrijven zekerheid bieden en ervoor zorgen dat we kunnen blijven profiteren van toekomstige groei in de intercitybusmarkt door ons grotere aandeel in de Schotse joint venture Citylink.”

Namens ComfortDelGro zei Sean O’Shea, Chief Executive Officer van Metroline: “ComfortDelGro’s 20-jarige relatie met Stagecoach in Schotland zal zich uitbreiden en ik kijk ernaar uit om samen te werken om geweldige diensten te leveren voor intercity-klanten in Engeland en Wales.” De afronding van de transactie wordt medio augustus verwacht.

Eerder dit jaar koos Stagecoach voor een overname door het Duitse investeringsfonds DWS Infrastructure (dat ook bemiddelde in de samenwerking tussen het Vlaamse Hansea en de Nederlandse Munckhof Groep). Daarvoor blies Stagecoach een beoogde fusie met de National Express Group op.

• Stagecoach verkoopt megabus- en Falcon South-West activiteiten aan Scottish Citylink. Foto megabus.

Onderzoekssite Follow The Money (FTM) heeft zich opnieuw verdiept in de aankoop van de e-bussen voor de IJssel-Vecht concessie door Keoplis. De Chinese busbouwer BYD, dat zijn Europese hoofdvestiging heeft in Schiedam en die de bussen leverde, is in Europa een belangrijke speler in de verduurzaming van het ov. Het bedrijf raakte in opspraak door fraude bij de aanbesteding van ov-bedrijf Keolis en de beroerde kwaliteit van zijn e-bussen. Volgens FTM blijkt BYD bovendien te rommelen met zijn jaarrekeningen, en in 2017 betaalde het bedrijf een onbekende partij miljoenen aan commissie. 

Op vrijdag 6 december 2019 is de pers uitgenodigd op het hoofdkantoor van Keolis in Deventer. Er is nieuws: de vervoerder tekent deze dag een grote order voor 259 elektrische BYD-bussen Na ondertekening van de contracten poseren de chefs van beide bedrijven, Frank Janssen en Isbrand Ho, voor de fotografen. Ze houden een bord vast met de tekst: ‘The biggest order of electric buses in Europe: 259 units.’ Het nieuws haalt wereldwijd de vakpers. En doet dat nog steeds, maar met minder vrolijk nieuws. Nog steeds zijn de manco’s aan de bussen niet gerepareerd, volgens de provincies Gelderland, Overijssel en Flevoland, kopers van de bussen.

Kort na de aanbesteding schuift BYD de bestelling van 13 elektrische stadsbussen door naar het Veenendaalse Ginaf, dat dan in Chinese handen is. Er resteert een order van 246 bussen.

De order is voor Keolis en BYD een mijlpaal. Ruim twee maanden eerder, op 24 september, hoorde Keolis van de drie provincies dat zij de concessie – een contract ter waarde van 300 miljoen euro – voor het busvervoer in IJssel-Vecht had gewonnen. Dat betekende een forse groei van de onderneming. Voorwaarde in de aanbesteding was dat Keolis met elektrische bussen zou rijden. Maar waar haal je in korte tijd zoveel bussen vandaan?

Het antwoord: bij de Chinese busbouwer BYD. BYD timmert al jaren in Europa aan de weg, maar zo’n grote bestelling voor e-bussen hebben de Chinezen nog niet gehad. Het zet ze, om in marketingtaal te spreken, in één klap op de kaart.

Maar iIn Eindhoven zijn ze minder blij. Daar zetelt busbouwer VDL Bus & Coach, dat net als Ebusco ook een offerte had uitgebracht. Maar beide Nederlandse bedrijven zijn gepasseerd, omdat Keolis al “goede ervaring” had met elektrische bussen van BYD die in Almere en Utrecht rijden. “Daarnaast biedt BYD een goede prijs-kwaliteitsverhouding en heeft het als batterijfabrikant van origine een jarenlange ervaring, kennis en voorsprong op het gebied van batterijpaketten,’ zegt een Keolis-woordvoerder tegen het Eindhovens Dagblad.

Volgens hem speelt mee dat VDL niet kon garanderen dat de voertuigen tijdig werden geleverd. Een VDL-woordvoerder ontkent dat. Zijn bedrijf zou “verreikende garanties” voor tijdige levering hebben geboden. Wim van der Leegte, eigenaar en commissaris van de VDL Groep, heeft de smoor in dat hij de mega-order is misgelopen. In Het Financieele Dagblad verschijnt op 17 december 2019 een ingezonden brief, waarin hij klaagt over oneerlijke concurrentie: “Los van de schaalvoordelen, goedkopere lonen en veelal toegepaste overheidssteun, betalen Chinezen in Europa nauwelijks importheffingen voor hun producten, terwijl Europa met stevige importheffingen wordt geconfronteerd.” VDL loopt nu “ongeveer 800 manjaren werk, exclusief uitbesteed werk en onderzoek en ontwikkeling bij toeleveranciers en kennisinstellingen” mis. Zijn brief leidt tot Kamervragen. Ruim vier maanden later reageert staatssecretaris Mona Keijzer (CDA) van Economische Zaken en Klimaat. Over BYD schrijft ze dat het bedrijf weliswaar een private onderneming is, maar dat het moederbedrijf in China inderdaad overheidssteun ontvangt. Op basis van de beschikbare informatie kan zij niet vaststellen dat er sprake is geweest van een ongelijk speelveld of oneerlijke concurrentie. Voorts wijst zij de Kamer erop dat de mogelijkheden om onderzoek te doen naar bedrijven die “mogelijk discriminatoire financiële steun ontvangen” beperkt zijn.

• Op 6 december 2019 poseren Frank Janssen (Keolis) en Isbrand Ho (BYD) voor de feestelijke ondertekening van het contract voor 259 e-bussen. Foto BYD.