Bus

De Lijn en dochterbedrijf Lijncom zetten iedereen die zijn steentje bijdraagt in de bloemetjes met een uitgebreide campagne op bussen, trams en digitale borden. De gezichten van onze anonieme helden, die in deze moeilijke periode dagelijks klaar staan om anderen te helpen, zullen de komende weken in groot formaat in Vlaanderen te bewonderen zijn. Om deze toppers elke dag van en naar hun werkplaats te brengen, waar zij het verschil kunnen maken, blijft De Lijn graag in beweging.

Terwijl het grootste deel van de bevolking wordt gevraagd om zoveel mogelijk binnen te blijven, is het van essentieel belang dat onder andere zorgverleners maar ook arbeiders, technici, postbodes, koeriers, chauffeurs, supermarktpersoneel en vele anderen aan de slag kunnen blijven. Zij houden immers onze samenleving draaiende in coronatijden. Daarom blijven de bussen en trams van De Lijn elke dag uitrijden, want de vervoersmaatschappij wil haar steentje bijdragen en al deze helden dagelijks vervoeren van en naar hun werkplaats.

Roger Kesteloot, CEO van De Lijn: “We hebben in deze bijzondere tijden een belangrijke maatschappelijke rol te vervullen: alle mensen die elke dag klaar staan om te helpen, hebben vervoer van en naar het werk nodig. Daar kunnen wij als vervoermaatschappij ons steentje bijdragen. Onze chauffeurs zien elke dag persoonlijk welke inspanningen deze mensen leveren voor elk van ons. Ik deel hun erkentelijkheid en tegelijkertijd ben ik erg trots op onze eigen medewerkers. Want niet alleen onze chauffeurs maar ook onze mensen achter de schermen zoals technici en onderhoudspersoneel dragen in deze moeilijke omstandigheden evenzeer bij door hun essentiële taken op te nemen.”

Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters: “Ik juich dit initiatief en deze campagne zeker toe en dank tevens iedereen binnen de vervoermaatschappij De Lijn die ervoor zorgt dat openbaar vervoer mogelijk blijft voor zij die het nodig hebben voor hun verplaatsingen.”

De Lijn en Lijncom zetten daarom mediaruimte op de bussen en trams in. Met een brede campagne op 210 voertuigen verspreid over Vlaanderen en op haar digitale borden willen De Lijn en Lijncom iedereen die helpt, bedanken én moed inspreken.

• De Lijn en Lijncom: “Bedankt aan iedereen die helpt”

De provincie Fryslân werkt aan de laatste stadia van de aanbesteding van het busvervoer in Fryslân voor de periode 2022-2032. Afgelopen week riep vakbond CNV op om lopende OV-aanbestedingen uit te stellen. Vervoerders zouden volgens de vakbond te weinig financiële ruimte hebben om een goed bod te doen, en daarbij vreest het CNV dat er ook minder geld is voor personeel dat niet mee over kan van de oude naar nieuwe vervoerder.

Gedeputeerde Avine Fokkens laat – aldus het Friesch Dagblad – via haar woordvoerder weten dat ze gaat kijken of het nu wel een goed moment is om de aanbesteding door te zetten. “De vraag is gerechtvaardigd, de discussie daarover speelt nu. Voorop staat dat we een goede aanbesteding willen.” Nog niet bekend is op welke termijn meer duidelijk is.

De provincie is voor het eventueel uitstellen van de aanbesteding waarschijnlijk afhankelijk van toestemming van het rijk of de Europese Unie. De huidige aanbesteding loopt af in 2022 en kan wettelijk niet meer worden verlengd.

Arriva, dat het busvervoer in Fryslân nu verzorgt, wil niet reageren op de oproep van CNV. Het bedrijf laat wel weten de cijfers te herkennen die het CBS eind vorige week publiceerde. Dat stelt dat het aantal passagiers in het OV met bijna 90 procent is teruggelopen ten opzichte van vorig jaar.

• Stelt Provincie Fryslân aanbesteding busvervoer uit?

Arriva Touring reed vanochtend om 04.30 uur de eerste rit op Schiphol. “Ondanks de afgeslankte vorm door corona, toch even een momentje om bij stil te staan.” Aldus Arriva Touring. “We rijden de pendeldienst van/naar de Logistic Hub en de bouwterreinen van het Capital Programme. Dit is voor kantoormedewerkers en bouwvakkers die op Schiphol werken. Zij stappen vanaf vandaag in de mooie Arriva-bussen.”

Ook rijdt Arriva Touring airside op het platform. Dit is het vervoer tussen de gate en de vliegtuigen die op het platform staan opgesteld. Dit vervoer wordt met de elektrische BYD bussen van Schiphol gereden. In november gaat het bedrijf ook de parkeershuttle P3/P4 rijden.

• Arriva Touring in afgeslankte vorm van start op Schiphol. Foto Arriva Touring.

Barcelona is een van de eerste steden waar de Urbino elektrische bussen in de 18 meter lange versie op straat zijn te vinden. De Poolse producent heeft sinds 2015 vijf gelede elektrische bussen aan die stad geleverd. Opnieuw koos de exploitant TMB voor Solaris-voertuigen, met 14 Urbino 18 elektrische bussen.

De voertuigen zullen worden uitgerust met Solaris High Power-batterijen met een nominaal vermogen van in totaal 145 kWh die worden opgeladen met een stroomafnemer van 500 kW die snel opladen mogelijk maakt. De bussen worden aangedreven door een centrale tractiemotor van 240 kW.

Een efficiënt aircosysteem zorgt voor een comfortabele rit voor de bestuurder en passagiers op warme dagen. Het voertuig heeft vele USB-poorten aan boord waardoor mobiele apparaten tijdens een busrit kunnen worden opgeladen. Ondertussen profiteren chauffeurs van een reeks oplossingen die hun werk ondersteunen en de verkeersveiligheid verbeteren, zoals het MirrorEye-systeem dat conventionele zijspiegels vervangt door camera’s. Het zorgt voor een betere zichtbaarheid, niet alleen in fel zonlicht, maar ook als het regent of ‘s nachts.

Alle bestelde voertuigen worden ook uitgerust met het Mobileye Shield+-apparaat, waardoor het risico op een botsing met voetgangers of fietsers tot een minimum wordt beperkt. Het systeem van intelligente camera’s bewaakt de nabije omgeving van het voertuig en de bestuurder wordt met geluids- en visuele signalen gewaarschuwd voor mogelijke gevaren. Op speciaal verzoek van de klant zal het Mobileye Shield+ bovendien worden uitgerust met het Geotab-systeem dat informatie over de kuilen herkent, archiveert en doorgeeft aan TMB.

De eerste Solaris-bussen begonnen in Barcelona in 2014 te rijden. Momenteel rijden er meer dan 80 elektrische en hybride bussen door de hoofdstad van Catalonië. Solaris is de Europese leider in de productie en verkoop van elektrische bussen. Tot nu toe zijn bijna 900 e-bussen van de Poolse producent in opdracht van klanten uit 18 landen gemaakt.

• Solaris levert 14 Urbino 18 aan Barcelona. Foto Solaris.

Door de maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, zijn de groepsexcursies en de toeristische touringcarreizen volledig stilgevallen. Alleen OV-opdrachten voor De Lijn en de OTW/TEC, en personeelsvervoer voor productiebedrijven blijven actief. Wel steeds met een lagere frequentie.

De Belgische bus en touringcarfederatie FBAA bekeek in detail de opgelopen en nog op te lopen schade. Dit zijn de activiteiten van collectief vervoer die helemaal zijn lamgelegd: 

– Toerisme incoming (US, China, Azië e.d.), voor ritten op Belgische of Europese bodem; 

– Reisorganisaties kennen niet alleen een bijna-volledige annulering van het orderboek op korte termijn, maar zelfs tot in de vakantieperiodes. Bovendien worden er geen nieuwe reizen geboekt. 

– Nationaal vervoer waaronder socio-culturele activiteiten, supportersvervoer, schoolopdrachten en dergelijke worden massaal geannuleerd en kunnen zelfs niet meer worden uitgevoerd, omdat deze allen vallen onder de beperkende maatregelen van de Belgische federale regering. Toekomstige boekingen worden nu ook door scholen geannuleerd omdat de verloren lestijden zullen moeten worden ingehaald. 

De sector is dus zo goed als volledig tot stilstand gekomen. We staan voor een inkomstenverlies van minstens 136 miljoen euro, rekening houdend met het tijdsvenster tot einde mei. 

Vervoersbedrijven die ernstig in de moeilijkheden kunnen komen, chauffeurs die dreigen af te haken, bovenop het nijpende chauffeurstekort … het is duidelijk dat het voortbestaan van de privé-sector van het collectief personenvervoer op de helling staat. Een sector die toch cruciaal is om de (nieuwe) modal shift mee te helpen realiseren.

“We hebben deze dramatische toestand aan de overheid verduidelijkt,” stelt de sectorfederatie. “Daarbij vragen we om ons te ondersteunen als een sector in hoge nood, met specifieke maatregelen. Dit is immers een nooit geziene daling in activiteit: 80% van de totale vloot staat stil en 10.000 werknemers zitten werkloos thuis.”

• De Belgische bus- en touringcarsector becijfert het verlies tot eind mei op € 136 miljoen; het voortbestaan van de sector staat op het spel.   

Door COVID-19 staat bij de 320 Belgische bus- en touringcarbedrijven ruim driekwart van de vloot stil, aldus de brancheorganisatie FBAA. Het gaat om 80% op een totaal van 8.200 voertuigen voor het collectief vervoer. Voor een even hoog percentage van de 12.500 medewerkers uit de sector dreigt tijdelijke werkloosheid als enig alternatief. Het financieel inkomstenverlies voor de bedrijven dreigt naar de negen digits te gaan. Dat blijkt uit een eerste raming.

“De sector is duidelijk enorm getroffen,” stelt de FBAA. “Het touringcarvervoer ligt stil, het leerlingenvervoer ligt bijna helemaal stil, en de opdrachten voor De Lijn en de TEC lopen sterk terug. De bus- en touringcarsector is daarnaast heel kapitaalintensief. Naast de belangrijke investeringen in omvangrijke infrastructuur, heeft de sector de laatste jaren massaal geïnvesteerd in groenere voertuigen.”

“Dat gebeurde zelfs versneld, door de invoering van de lage-emissiezone (LEZ) en de politieke druk. In de huidige onvoorziene crisistijd, zonder inkomsten, wordt die totale investering wel uiterst moeilijk om dragen. Overheden en financiële instellingen worden nadrukkelijk gevraagd om hiervoor snel maatregelen te formuleren.”

“In onze permanente dialoog met de Vlaamse, Waalse en federale overheden, vragen we als federatie in de eerste plaats een duidelijke erkenning als sector in moeilijkheden. Ook verwachten we sectorspecifieke steunmaatregelen om het collectief personenvervoer door deze moeilijke periode te loodsen.”

“Wij roepen de overheid op om de administratieve formaliteiten voor onze bedrijven tot een minimum te beperken,” aldus nog de FBAA. “Wij verwelkomen het initiatief van Minister Muylle om een vouchersysteem voor pakketreizen in het leven te roepen. Die beslissing werd zojuist bevestigd. Ook de regio’s roepen we op om de zwaar getroffen touringcarsector en de sector van het leerlingenvervoer financieel te ondersteunen, via een aparte regeling. Doordat het personenvervoer zonder onderscheid werd ingedeeld bij de essentiële sectoren, dreigt zij uit de boot te vallen bij de tussenkomst voor sluiting, die de regionale overheden voorzien.”

“Samen met UNIZO en UCM hebben we gepleit voor specifieke maatregelen.” De FBAA bezocht daartoe de Waalse, Vlaamse en Brusselse overheden. “Deze regionale ministers hebben aangegeven inspanningen te zullen doen opdat onze sector niet in de kou zou blijven staan. Intussen werden er ook steunmaatregelen goedgekeurd om extra zuurstof te geven aan de ondernemers. Positief is het initiatief van Febelfin en Assuralia om de bedrijven te ondersteunen.” De FBAA komt snel met een overzicht van toegezegde maateregeln.

• Belgische bus- en touringcarsector zwaar getroffen door coronacrisis.

De test- en demoritten, die de nieuwe autonoom rijdende Mission-bus van het I-AT Project in maart op het testcircuit in Aldenhoven, Duitsland, heeft uitgevoerd, zijn succesvol verlopen. De bus heeft de geprogrammeerde route op het circuit vele malen zonder problemen gereden.

Op 10, 11 en 12 maart had het I-AT Project samen met enkele andere projecten en initiatieven geïnteresseerde bedrijven, onderzoeksinstellingen en overheden uitgenodigd om een testrit met de Mission en andere voertuigen te maken. Tijdens de rit in de Mission was op een scherm voor in de bus te zien hoe de sensoren functioneren. Ook werden er onderweg enkele ingrepen gesimuleerd.

De Mission-bus is de opvolger van de WEpod, een zelfrijdende shuttle, die de afgelopen jaren in opdracht van het I-AT Project in enkele pilots – ondermeer in FoodValley in Wageningen – is getest. De WEpod was ontworpen voor korte ritten op vooraf geprogrammeerde routes. Het voertuig bood plaats aan zes passagiers, reed met een snelheid van maximaal 15 kilometer per uur en had alleen een bediening voor noodgevallen aan boord.

De Mission daarentegen ziet eruit als een traditionele bus, die plaats biedt aan 12 passagiers en die in autonome modus een snelheid van 30 tot 35 kilometer per uur kan halen. De Mission is echter een ‘dual mode bus’. Dat wil zeggen dat het voertuig op vaste, vooraf gedefinieerde routes autonoom – en dus zonder besturing door een chauffeur – kan rijden, maar daarnaast met chauffeur ook normaal op de openbare weg mag rijden. De Mission is dus flexibel voor meerdere toepassingen inzetbaar. De ‘dual mode bediening’ speelt bovendien in op de verwachting dat er in autonome voertuigen voorlopig nog een wettelijk vereiste chauffeur aanwezig moet zijn, die in geval van nood kan ingrijpen.

De Mission-bus functioneerde tijdens de vele test- en demoritten prima. De gasten kregen onderweg uitleg over de bus en de sensoren. Op een scherm voor in de bus werden beelden gevisualiseerd van de camera’s en de Lidar met behulp waarvan de bus zijn weg vindt. Onderdeel van de testrit waren ook automatische stops bij bushaltes, een stop als veiligheidsmaatregel als er een ander voertuig op de baan verschijnt en het uitvoeren van een ‘driver-take-over procedure’. Daarbij moest de chauffeur de besturing overnemen nadat een passagier met behulp van een toetsenbord op een onverwacht moment (en tot grote hilariteit van de andere inzittenden) een kunstmatige foutmelding met een heftige reactie van het voertuig opriep.

Op de eerste dag ontstonden er enkele kleinere problemen met de bus, omdat de combinatie van harde wind en regen het ‘zicht’ van de camerasensoren iets verstoorden. Daardoor reed het voertuig een paar keer met twee wielen enkele decimeters naast de baan. Alle overige ritten reed hij keurig het geprogrammeerde parcours.

Naast de testritten werden er voor de gasten korte presentaties gegeven over andere onderdelen van het I-AT Project. De TU Delft presenteerde de uitkomsten van een onderzoek naar de acceptatie van autonome voertuigen door de passagiers; het Duitse OV-bedrijf ASEAG presenteerde de ‘MoVa-app’ en Royal Haskoning DHV gaf een presentatie over de invloed van de fysieke infrastructuur op het programmeren van routes voor autonome voertuigen.

De demonstratie van de Mission was een van de laatste fases van het I-AT Project, dat voor de zomer wordt afgerond. Na afsluiting van het project zullen de technologie en de kennis die in het I-AT Project zijn opgebouwd, ter beschikking worden gesteld aan bedrijven en organisaties die geïnteresseerd zijn in de technologie voor autonoom rijden.

• Geslaagde test- en demoritten van autonome Mission-bus; laatste fase I-AT Project.

Bij bijna alle touringcarbedrijven in Nederland is meer dan de helft van de ritten voor de komende drie maanden geannuleerd. Een derde van de bedrijven raakt zelfs meer dan 80 procent van het werk kwijt. Busvervoer Nederland schat dat op dit moment meer dan 90% van de 4000 Nederlandse touringcars stilstaat terwijl de kosten gewoon doorlopen. “Het is een totale ramp, de schade is niet te overzien,” aldus Theo Vegter (voorzitter Busvervoer Nederland).

Vorige week vroeg Busvervoer Nederland (dat meer dan vier vijfde van de Nederlandse touringcarmarkt vertegenwoordigt) de leden om inzage te geven in de economische impact van het coronavirus. Het onderzoek betreft de geschatte cijfers over de periode maart tot en met juni 2020. Maar de brancheorganisatie verwacht dat de cijfers nog zullen veranderen en niet in positieve zin. Er komen nog elke dag annuleringen van ritten voor deze periode en verderop in het seizoen binnen.

De touringcarbedrijven zijn veelal seizoenbedrijven. Eind maart, de opening van de Keukenhof, is traditioneel de start van het seizoen dat doorloopt tot half oktober. De piek van het seizoen valt meestal in de eerste maanden van het seizoen. In de geënqueteerde periode (maart-juni) valt bij 77% van de bedrijven meer dan helft van de omzet weg. Bij ruim een derde van de bedrijven vervalt zelfs meer dan 80% van de omzet. Busvervoer Nederland becijferde dat de misgelopen omzet minimaal €400 miljoen bedraagt.

Ook voor de rest van het jaar voorzien de ondernemers grote problemen. De meeste bedrijven verwachten tot 50% minder omzet te genereren en een aanzienlijk deel (ongeveer één derde) vreest dit jaar een nog groter omzetverlies. Het grootste deel van de bedrijven (84%) vraagt werktijdverkorting voor het personeel aan. De bedrijven die dit niet doen zijn zonder uitzondering zeer klein in omvang en beschikken niet of nauwelijks over personeel.

“Het is een totale ramp,” zegt Vegter over de situatie in de sector. “We kennen in de branche veel familiebedrijven die al tientallen jaren bestaan en een onmisbare rol spelen in het sociale leven van dorpen en steden. Denk bijvoorbeeld aan het vervoer voor sportclubs of verenigingen. Dat staat allemaal op de tocht als dit te lang duurt.”

“Maar niet alleen daar staat het stil,” vervolgt Vegter. “Ook het werk als onderaannemer van de OV-bedrijven wordt geraakt, scholenritten worden niet uitgevoerd, pendels naar de wintersport zijn komen te vervallen. Alles komt in het rood.”

“Uiteraard proberen we de ondernemers met raad en daad bij te staan. We adviseren over werktijdverkorting, spreken met de overheid over noodmaatregelen zoals uitstel van het betalen van belastingen of gunstigere leenvoorwaarden, we onderhouden contacten met verzekeraars en met leasebedrijven. Kortom, we proberen te helpen waar we kunnen om de sector overeind te houden in deze moeilijke tijd.”

• Theo Vegter, Busvervoer Nederland: “Het is een totale ramp, de schade – tenminste € 400 mln – is niet te overzien.”