Rail

Het Verkehrsverbund Rhein-Ruhr (VRR), het grootste ov-exploitatiegebied in Europa, is bang dat wanneer NS-dochter Abellio in 2022 vele trajecten in Noordrijn-Westfalen opgeeft, dit het VRR in een complete chaos stort. Het VRR dringt er daarom bij Abellio op aan dat het in ieder geval (meer) informatie over de geëxploiteerde routes en de inzet van personeel ontvangt.

Als op een na de belangrijkste partner van het VRR na de Deutsche Bahn is Abellio eigenlijk op sterven na dood, maar kan toch doorgaan. Dat is de korte samenvatting van het besluit dat afgelopen maandag door de raad van bestuur van het VRR werd genomen. Op 1 februari beëindigt het VRR haar langdurige samenwerking met Abellio. De NS-dochter, met 1080 medewerkers, die in een herstructureringsproces zit (één stapje voor een faillissement) wil niet langer tegen de huidige tarieven rijden.

Het VRR accepteert echter dat Abellio uiterlijk op 7 december een aanvraag indient om na een noodprocedure veel of alle routes die nu worden gereden opnieuw te rijden. Tot dusver had de VRR gepland om deze routes, waaronder enkele S-Bahn-routes of de RE1 (RRX), toe te kennen aan DB Regio, National Express of andere concurrenten van Abellio. “We zullen een aanbod van Abellio toestaan ​​als dit wettelijk is toegestaan”, zegt Frank Heidenreich, woordvoerder van de CDU-fractie in de raad van bestuur van het VRR.

Het hoogtepunt: Abellio zou af kunnen raken van de oude contracten die het bedrijf verplichtte om S-Bahn en regionale treinen voor het VRR (en andere gebieden) te exploiteren tegen zeer lage prijzen. In plaats daarvan lijken nieuwe (spoed- en nood-) contracten hogere prijzen mogelijk te maken. Ook omdat Noordrijn-Westfalen de vervoerders 380 miljoen euro heeft beloofd om de toekomstige hogere kosten voor het lokale spoorvervoer in de deelstaat te dragen.

Er is nog veel onenigheid te verwachten tussen VRR en Abellio. Norbert Czerwinski, woordvoerder van de Groenen in VRR’s raad van bestuur, meldt dat Abellio tot dusverre heeft geweigerd de gegevens over de routes en de inzet van personeel openbaar te maken. Daarom heeft de VRR tot nu toe geen serieuze discussies kunnen voeren met haar concurrenten over de voorwaarden waaronder zij routes zouden kunnen overnemen.

Nu vreest het VRR voor massale storingen en vertragingen vanaf uiterlijk eind januari, omdat de overdracht van de routes door de steeds nieuwe vertragingen zou kunnen mislopen. De enige tegenmaatregel blijft om tot overeenstemming te komen met Abellio: “Het belangrijkste doel van onze beslissingen is om niemand aan de rand van de afgrond te laten staan”, zegt CDU-lid Heidenreich. Norbert Czerwinski van de Groenen vult aan: “We willen zo min mogelijk schokken. De spoorwegactiviteiten moeten doorgaan. We vinden het vervelend dat Abellio tot nu toe niet met de andere vervoersbedrijven wil praten.” Abellio houdt vervoersgegevens angstvallig achter, opdat de concurrentie geen deugdelijk bod kan doen op de Abellio-lijnen.

Uiteindelijk komt het beeld naar voren dat de VRR heel moeilijk zal kunnen loskomen van haar afhankelijkheid van Abellio. Het management en de ondernemingsraad van het bedrijf lijken te hebben samengespannen om het VRR te intimideren. Zo liet de ondernemingsraad bij een recente demonstratie weten dat het te verwachten was dat veel collega’s niet zouden overstappen naar concurrenten als ze de huidige Abellio-routes zouden willen overnemen. Daarnaast is het bijna onmogelijk om het gehele personeel aan te passen aan nieuwe processen bij andere bedrijven, waardoor de transitie zou mislukken.

Een VRR-expert zegt: “In andere sectoren van de economie zou een moeilijke partner als Abellio er gewoon uit worden gegooid, aangeklaagd en uitgewisseld met een eerlijke overname van het personeel. De VRR en de deelstaatregering ontwijken hier al meer dan een jaar hun onderhandelingen.”

De SPD wil het geschil met Abellio in het deelstaatparlement aan de orde stellen. De SPD-vertegenwoordiger in de raad van bestuur van de VRR steunt echter de poging om op de een of andere manier tot overeenstemming te komen met Abellio om een ​​chaos in de planning eind januari te voorkomen.

Het VRR doet geen afstand van eventuele vorderingen tot schadevergoeding tegen Abellio. Noodcontracten zijn maximaal 24 maanden geldig en de lijnen zouden waarschijnlijk tegen december 2023 opnieuw worden aanbesteed.

Op dit moment wordt ongeveer elke zesde treinkilometer in het lokale personenvervoer per spoor (SPNV) in Noordrijn-Westfalen gereden door Abellio, dat belangrijke lijnen exploiteert, zoals de RE1 van Aken naar Hamm, de RE 19 van Düsseldorf naar Kassel en de S2 van Dortmund naar Essen.

• Verkehrsverbund Rhein-Ruhr (VRR) geeft blufpoker-spelend Abellio een nieuwe kans. Foto NS.

Anders dan de Nederlandse overheid, die de NS onderhands al een concessie van tien jaar (van eind 2024 tot 2035) uitsluitend voor het Hoofdrailnet gaf, wil de Belgische overheid de Belgische spoorwegen (NMBS) het alleenvertoningsrecht geven voor het gehele reizigersvervoer per spoor in België.

In het federale regeerakkoord was al opgenomen dat de NMBS voor het reizigersvervoer per spoor in België alvast geen concurrentie zou krijgen. Op dit moment lopen de onderhandelingen tussen de federale overheid en de NMBS over een openbaredienstencontract en met infrabeheerder Infrabel over een prestatiecontract. Daarbij heeft federaal mobiliteitsminister Georges Gilkinet al meerdere malen aangegeven dat in zo’n contract de reiziger en de klant centraal moeten staan.

Wat Europa betreft, kan een dergelijk openbaredienstencontract aan één operator worden toegekend, maar zo’n gunning moet wel aan bepaalde voorwaarden voldoen.  De eerste stap in dat proces is de publicatie in het Europees staatsblad van de intentie om het openbaredienstencontract de komende tien jaar rechtstreeks aan de NMBS te gunnen.

• Belgische overheid wil NMBS exclusieve tienjarige concessie voor reizigersvervoer per spoor geven. Foto NMBS.

De NS gaat samen met veilingplatform Onlineveilingmeester.nl opnieuw overtollige oude treinonderdelen en borden veilen, meldt Treinenweb. In totaal gaat het dit keer om 205 kavels met onder meer veel verschillende treinruiten, deuren, stoelen, knoppenpanelen en verwijsborden. Er zitten veel onderdelen uit de SGM Sprinters en het inmiddels afgevoerde DDM Dubbeldeksmaterieel tussen.

Met de veiling krijgen de items een tweede leven, wat een van de belangrijkste uitgangspunten van NS is. De veiling sluit op woensdag 1 december om 19:30 uur. De NS hield eerder dit jaar, ook een veiling, net als het jaar daarvoor.

Via de online veiling krijgen de oude NS-treinonderdelen een nieuwe eigenaar, waardoor de levensduur van deze oude treinonderdelen verlengd worden en een nieuwe functie krijgen. NS wil het gebruik van nieuwe grondstoffen zoveel mogelijk beperken en de grondstoffen die het gebruikt zo lang mogelijk in de roulatie houden. Om die reden heeft NS besloten de oude treinonderdelen die niet meer in de treinen gebruikt kunnen worden online te veilen via veilingplatform Onlineveilingmeester.nl. Daarnaast is een online veiling als verkoopkanaal transparant en effectief. In zeer korte tijd wordt er een groot publiek bereikt.

De oude treinonderdelen zijn te bekijken tijdens de kijkdag van de veiling. De kavels zijn verdeeld over twee verschillende locaties. Op vrijdag 26 november tussen 13.00 en 15.00 uur is er een kijkdag in Heerenveen, en vrijdag 26 november tussen 13.00 en 15.00 uur in Deventer. Op de site van Onlineveilingmeester.nl is te vinden welke kavels er op welke locatie te vinden zijn.

De veiling is via deze link te vinden.

• Een van de items uit de veiling: eersteklas stoelen uit de SGM Sprinter. Foto: NS/Onlineveilingmeester.nl

Eind september verkenden VVD en CDA al de mogelijkheden van een regeerakkoord. Ze schreven ook een proeve van een regeerakkoord. Dat blijkt uit het document dat ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers onlangs liet liggen in een eerste klasse treincoupé.

Segers bevestigde vandaag op Twitter dat hij degene was die het document achterliet. “Het stomste wat je kan overkomen. Ik reis met de trein op en neer naar Den Haag. Dat is een fijne manier van reizen en gaat bijna altijd goed. Maar nu ging het een keer heel erg fout. Ik ben een mens en heb iets heel doms gedaan. Sorry…”

Het document belandde bij De Volkskrant dat constateerde dat Mark Rutte en Wopke Hoekstra het eens werden over een regeerakkoord waarin onder andere wordt gepleit voor forse maatregelen om de woningnood te bestrijden, voor een ambitieus klimaatbeleid en een miljardenfonds voor het uitkopen van boeren.

Vooral het klimaatbeleid valt op. De VVD en het CDA zouden meer aan CO2-reductie willen doen dan de Europese Unie eist. Ook willen ze ‘bindende afspraken’ maken met de meest vervuilende bedrijven en komt er een fonds voor het oplossen van de stikstofproblematiek.

Rutte en Hoekstra schreven het regeerakkoord in een poging de impasse in de formatie te doorbreken. Het akkoord stuurt ook aan op gratis kinderopvang voor ‘de meeste mensen’, een basisverzekering tegen arbeidsongeschiktheid voor alle zelfstandigen en het toelaten van meer migranten. De twee partijen hielden nadrukkelijk een samenwerking met D66 in gedachten. Het document dateert van 26 september, en is geschreven door ‘een vertegenwoordiging van de fracties van VVD en CDA’. Dat deden ze in de fase waarin informateur Remkes een minderheidsvariant van VVD, CDA en D66 onderzocht. Vlak daarna besloot D66 toch met de ChristenUnie te willen onderhandelen.

In het overzicht van De Volkskrant kwamen verkeer en vervoer en de mogelijke plannen met mobiliteit niet voor. Vandaag treffen de partijen elkaar weer om te onderhandelen over nieuwe kabinetsplannen.

• CU-leider Segers laat proeve van regeerakkoord VVD en CDA slingeren in eerste klasse treincoupé. Foto NS.

Dringen bij de deuren, opeengepakt tussen natte jassen, en altijd iemand die persoonlijke hygiëne afgezworen lijkt te hebben: yes, de stampvolle spitstreinen zijn weer terug! En dus is het tijd voor een ouderwets potje studentenpesten, schrijft het Leidse studentenblad Mare.

Studenten en onderwijsinstellingen moeten het vaak bezuren als het om spitsmijden gaat. Want, zo klaagt NS: studenten vervoeren levert geen extra geld op, omdat OCW ieder jaar een vast bedrag overmaakt aan de vervoersbedrijven.

Vorig jaar mochten studenten tijdelijk zelfs alleen tussen 11 en 3 en na 8 uur ’s avonds reizen. Nu adviseert het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) om studenten opnieuw uit de spits te gaan weren, met onder meer ‘prijsprikkels’, andere roostering en meer online onderwijs.

Wat een ‘prijsprikkel’ precies is, wordt niet duidelijk, maar vorig jaar lag er al een voorstel studenten tijdens de spits te laten betalen. Dezelfde studenten die al geen studiefinanciering meer krijgen, geen kamer kunnen vinden in de stad waar ze studeren door de woningnood, maar voor wie de enkele treinreis van 2,5 uur van het ouderlijk huis op zijn minst nog werd vergoed.

Precies voor hen is andere roostering en betalen in de spits ondoenlijk. Ook als een college om 11 uur begint reizen zij nog midden in de spits, en zouden ze dus dertig euro neer moeten tellen voor een enkeltje. En als een college tot 9 uur ’s avonds duurt, zijn ze met een beetje geluk om half 12 thuis.

Studenten zijn helemaal niet het probleem, en meer thuisonderwijs of andere roostering zijn daarmee niet de oplossing

Maar wacht even: zitten die spitstreinen dan eigenlijk wel echt zo vol met studenten? Er zijn er genoeg die niet van 9 tot 5 college hebben (de meerderheid zelfs), veel hoorcolleges van grote studies zijn al online te volgen en meer dan de helft van de studenten woont op kamers.

Dat die studenten helemaal niet verantwoordelijk zijn voor volle treinen blijkt ook gewoon uit het rapport van het KiM zelf. Als er digitaal gewerkt wordt door kantoorklerken scheelt dat zo’n 5 tot 7 procent in de trein, schatten ze. Als er digitaal onderwijs gegeven wordt, scheelt het 1 tot 3 procent. En dan gaat het om alle studenten bij elkaar: mbo, hbo en universitair.

Studenten zijn dus helemaal niet het probleem, en meer thuisonderwijs of andere roostering zijn daarmee niet de oplossing. Het is ook nog maar de vraag of je al die overwerkte promovendi en docenten hun vrije avonden af wil nemen met latere colleges, en of onderwijsinstellingen überhaupt wel verantwoordelijk zijn voor het leger maken van overvolle spitstreinen.

Volgens reizigersorganisatie Rover zit het allemaal heel anders. Het probleem is niet dat er te veel mensen in de trein zitten, maar dat de treinen niet lang genoeg zijn. NS zet steeds minder materieel in, volgens Rover, dus zijn de treinen te vol. Simpel. Waarom houdt een instituut voor mobiliteitsbeleid zich dáár niet mee bezig?

Laat NS de treinen aanpassen aan de hoeveelheid mensen in plaats van andersom. Tot die tijd kunnen alle agile duizendpoten meer thuiswerken, en zij zonder 9-tot-5-mentaliteit misschien een uurtje eerder of later beginnen. En vooral: bouwen, bouwen, bouwen. Dan hoeven studenten alleen nog maar in het weekend met de trein. Scheelt toch weer een procent.

• ‘Studenten zijn helemaal niet het probleem in de spits’. Redactiefoto.