Vlaamse taxi’s mogen hun tarieven straks zelf bepalen
Met vrije tarieven, een onbeperkt aantal vergunningen en taxi’s voor heel Vlaanderen wil Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) de taximarkt moderniseren, schrijft De Tijd. Collega-concurrent De Standaard bloklettert dan weer dat het Vlaamse taxiplan “De rode loper voor Uber” betekent.
Taxibedrijven in Vlaanderen kunnen binnenkort zelf hun tarieven kiezen. Dat is de bedoeling van Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA). Dat blijkt uit een ontwerp van het advocatenkantoor Laga dat De Tijd kon inkijken.
Begin vorig jaar meldde De Tijd dat Weyts zint op een radicale hervorming van de Vlaamse taxiwetgeving. De minister wil het onderscheid tussen klassieke taxi’s en limousines vervangen door standplaatstaxi’s, die op vaste locaties wachten, en straattaxi’s, die klanten op de openbare weg meenemen als ze hun hand opsteken. Opvallend is dat terwijl de Nederlandse taxisector al jaren probeert van het label ‘straattaxi’ – als licht-negatief – af te komen, dit in Vlaanderen wordt ingevoerd.
Voor die straattaxi’s wil Weyts de regels sterk versoepelen. Terwijl veel steden en gemeenten vandaag de taxitarieven vastleggen, zouden straattaxi’s voortaan vrije tarieven mogen hanteren, al houdt de minister wel de mogelijkheid open om minimumtarieven op te leggen. Bovendien moeten taxi’s hun tarieven voor de aanvang van de rit transparant kenbaar maken en fysiek afficheren in de auto.
In Vlaanderen zijn er 1.077 taxibedrijven met 2.071 voertuigen. Daarnaast zijn er 3.180 huurauto’s voor ondermeer luchthavenvervoer (1.246 bedrijven). In totaal zijn er 3.406 werknemers en 2.000 zelfstandige chauffeurs.
Terwijl taxi’s vandaag een vergunning in één gemeente moeten krijgen, en altijd naar die gemeente moeten terugkeren, zouden de straattaxi’s volgens de nieuwe regels in heel Vlaanderen kunnen werken. Bovendien wil Weyts het aantal vergunningen voor straattaxi’s niet beperken. Grote steden zetten vandaag een plafond op het aantal vergunningen om een overaanbod in de amper rendabele taxisector tegen te gaan. In Antwerpen bestaat zelfs een wachtlijst voor nieuwe vergunningen.
Voor de standplaatstaxi’s wil Weyts wel striktere voorwaarden. Gemeenten moeten daarvoor een machtiging uitreiken. Ze kunnen het aantal machtigingen beperken. Straattaxi’s moeten bovendien buiten een perimeter van 100 meter rond standplaatsen of de nationale luchthaven blijven.
De taxisector toont zich al enige tijd ongerust over de ‘doorgedreven deregulering’. “Straattaxi’s zullen klanten ronselen en concurreren rond de verkeersknooppunten”, waarschuwt Pierre Steenberghen, de secretaris-generaal van de taxibedrijvenfederatie GTL. “Er zal overlast ontstaan door wildparkerende straattaxi’s.”
Ook vreest hij voor conflicten in de taxisector. Zo huiveren taxibedrijven in de steden voor concurrenten uit rustige gemeenten die hun klanten komen inpikken. Steenberghen verwacht niet dat de vrije tarieven de prijzen automatisch zullen doen zakken, maar wel meer concurrentie. “We vragen minimumtarieven om een prijzenoorlog te vermijden.”
Pierre Steenberghen van de taxifederatie GTL waarschuwt niet alleen voor ‘taxi-overlast.’ Hij raadt minister Weyts ook aan lessen te trekken uit Nederlandse ervaringen. In Nederland zijn het taxivervoer en de tarieven al geruime tijd gedereguleerd. Met als een van de grote uitwassen: oorlogjes tussen straattaxi’s en standplaatstaxi’s in en rond locaties waar heel wat vraag is naar taxivervoer, zoals op luchthavens.
Opvallend is dat het voorstel van Weyts met geen woord rept over Uber. Het alternatieve taxiplatform is vandaag niet actief in Vlaanderen, behalve rond de luchthaven van Zaventem. In Brussel rijden 500 chauffeurs voor UberX en UberBlack rond met een limousinelicentie. De introductie van straattaxi’s, die ook kunnen werken op basis van een digitale overeenkomst, opent de deur voor Uber in Vlaanderen. “Moderne mobiliteitsdiensten kunnen mensen efficiënter transporteren en de nood aan een eigen auto verlagen”, klinkt het traditioneel vaag bij Uber. Een mogelijk struikelblok voor Uber is wel de eis dat elk taxivoertuig in Vlaanderen een boordcomputer moet hebben waarin alle gegevens worden geregistreerd. Het Amerikaanse platform is overal ter wereld erg terughoudend om zijn data te delen met overheden.
Weyts wil zijn taxihervorming snel doorvoeren. Volgens de presentatie moet het decreet dit jaar door het Vlaams Parlement raken en in september al in het Staatsblad verschijnen. De vraag is of dat realistisch is. In Brussel kondigde minister van Mobiliteit Pascal Smet (sp.a) in 2015 aan dat hij de wetgeving wilde aanpassen, maar door het enorme protest van de taxisector is hij daar nog altijd niet in geslaagd.
Van de rode loper voor Uber tot de vrees voor taxi-oorlogjes, zo kenschetst De Standaard de taxiplannen: “De Vlaamse minister van Mobiliteit Ben Weyts weet meteen dat zijn hervormingsplan voor het taxivervoer door de betrokken partijen – vakbonden en werkgevers – met argusogen wordt bekeken.”
Al deed de minister zijn best om de aandacht meteen af te leiden. “Alles is nog in bespreking”, liet hij weten. Hoewel, de uitleg over de contouren van het hervormingsplan voor het taxivervoer in Vlaanderen kwam uit een nota die al half november werd voorgesteld aan de werkgevers en de vakbonden van de taxisector. Opmerkelijk detail: voor deze voorbereiding en de toelichting over de hervorming had het kabinet Weyts blijkbaar een advocatenkantoor in de arm genomen.
De voorbije weken leek het er bovendien op dat minister Weyts van plan was in de loop van januari naar de Vlaamse regering te stappen voor een principiële beslissing over het nieuwe taxidecreet. Die taxihervorming heeft overigens veel te maken met de opmars van de nieuwe technologie. “Om het digitale taxiplatform Uber niet bij naam te noemen,” voegt John Reynaert van de socialistische transportvakbond BTB er meteen aan toe.
Hij vreest zelfs dat met de huidige voorstellen van minister Weyts de deur wagenwijd opengaat voor digitale taxidiensten zoals Uber. De vakbond is als de dood voor zo’n scenario. Omdat het volgens haar gaat resulteren in lagere tarieven. Wat dan weer leidt tot een uitholling van de lonen van de circa 3.000 taxichauffeurs in loondienst in Vlaanderen, omdat de vergoeding van een aanzienlijk deel van de chauffeurs is vandaag gebaseerd op de omzet. Het plan bevat wel een voorstel dat die vrees moet indijken. Er wordt voorgesteld om elke taxi uit te rusten met een boordcomputer.
- De Vlaamse taxisector gaat op de schop en krijgt Nederlandse trekjes.