De vertraging bij de levering van nieuwe – elektrische – bussen heeft tot gevolg dat de reizigers van De Lijn dit en volgend jaar nog veel vertragingen en geannuleerde diensten te wachten staan, voorspelt De Morgen. “Wij hebben meer last van een tekort aan bussen dan van een tekort aan personeel”, zuchtte De Lijn-CEO Ann Schoubs dinsdag bij de presentatie van de jaarcijfers. 

Dit jaar zoekt De Lijn 800 nieuwe chauffeurs en een honderdtal technici. Maar de zoektocht naar personeel staat in de schaduw van de ellende met het rollend materieel. Om haar vloot in een normaal tempo te vernieuwen moet De Lijn jaarlijks 144 verouderde exemplaren inruilen voor nieuwe. Dat aantal wordt al jaren niet meer gehaald. Vorig jaar strandde het aantal leveringen op 99 exemplaren. Daardoor moet De Lijn langer doorrijden met haar toch al oude bussen. Een gemiddelde bus van De Lijn is meer dan tien jaar oud. Eenderde is zelfs ouder dan 15 jaar. 

Die oude bussen zijn vaker defect, waardoor lijnen geschrapt moeten worden. Het is volgens Schoubs en voorzitter Johan Sauwens (CD&V) de belangrijkste oorzaak van de belabberde scores van De Lijn voor klanttevredenheid, stiptheid en het aantal niet-gereden ritten. De algemene klanttevredenheid zakte vorig jaar van 62,3 procent naar 59,7 procent. Over de stiptheid was vorig jaar nog maar 41 procent van de reizigers te spreken, tegenover 45 procent een jaar eerder. Het percentage geplande ritten dat De Lijn uiteindelijk op het laatste moment toch niet uitvoerde, steeg in 2023 naar 2,52 procent: veel meer dan de 2,36 procent in het pre-­coronajaar 2019. 

Voor dit en volgend jaar waarschuwen Schoubs en Sauwens dat er nog niet veel verbetering op komst is. De Lijn worstelt met haar vloot van meer dan 850 Van Hool-bussen. Na het faillissement van de busbouwer uit Koningshooikt verviel de garantie op de jongste exemplaren en hadden de technici de grootste moeite om nog aan wisselstukken van de vaak heel specifieke Van Hool-bussen te raken. “Toen we het faillissement zagen aankomen, hebben we nog snel extra onderdelen bij Van Hool besteld. Maar die staan nu nog bij Van Hool en vallen onder de curator.” De afgelopen weken stonden daardoor ruim 25 Van Hool-bussen van De Lijn defect op hun stelplaats.  

Daar komt nog bij dat de levering van elektrische bussen door het Nederlandse VDL – dat op het punt staat de busdivisie van Van Hool over te nemen – zo mogelijk nog moeizamer verloopt dan bij de e-bussen van Van Hool het geval was. Terwijl Van Hool uiteindelijk 35 van de 36 e-bussen die De Lijn bestelde heeft geleverd, staat de teller vandaag op amper drie gekeurde VDL-bussen, terwijl er begin vorig jaar al 24 geleverd hadden moeten zijn. 

“We kregen de banbliksems over ons uitgestort. We zouden de doodgravers van Van Hool zijn, omdat we besloten een raamcontract met het Chinese BYD te sluiten”, moppert Sauwens. “Maar we moesten wel op zoek gaan naar alternatieven, want Van Hool en VDL konden niet tijdig leveren, en kampen met heel veel technische problemen bij hun e-bussen.” Inmiddels loopt er naast de raamcontracten met VDL-Van Hool en BYD ook een bestelling voor elektrische bussen bij het Italiaanse Iveco. Tegen 2025 zouden daardoor 200 nieuwe bussen geleverd moeten worden. Sauwens hoopt dat de volgende Vlaamse regering snel extra geld vrijmaakt, zodat De Lijn de oude bussen kan vervangen door nieuwe exemplaren te leasen of jonge tweedehandsbussen te kopen. 

• De Lijn wacht nog twee barre jaren door nijpend tekort aan bussen; Diverse Van Hool-bussen staan stil, VDL levert traag. Foto De Lijn.