Wie het IJ te voet of met de fiets wil oversteken, is aangewezen op de alsmaar drukker wordende ponten van het GVB. Een brug over het IJ is voorlopig uit zicht, bleek deze week, terwijl de gemeente onderzoekt of méér ponten de oplossing kunnen zijn. Geen goed idee, vinden sommigen, die wijzen op de snelle groei in Noord, medlt Het Parool.

Het is weer duwen en trekken soms op de ponten over het IJ. Na een aantal ‘rustige’ coronajaren waarin er weer een beetje lucht was tijdens de oversteek, is de drukte op de ponten bijna helemaal terug. Regelmatig komt het in de spits voor dat er simpelweg niet genoeg ruimte is voor iedereen die mee wil en reizigers moeten achterblijven op de kade. Volgens de meest recente bezettingscijfers zitten de ponten nog net niet op de cijfers van vóór corona. In de weekends is de bezetting sinds de zomermaanden alweer hetzelfde als in 2019. Volgens de gemeente is de capaciteit nog voldoende, maar het piept en het kraakt.

Maar Noord ontwikkelt zich stormachtig: nergens wordt zo intensief gebouwd als in dit stadsdeel. Het aantal inwoners (nu 107.000) zal over vijftien jaar waarschijnlijk 180.000 zijn. Er wordt gebouwd in het hele stadsdeel. Ook met de bedrijvigheid in Noord gaat het hard: bedrijven, onderwijsinstellingen en culturele organisaties vinden de weg naar het stadsdeel. De Noord-Zuidlijn, met maar twee stations in Noord, is niet voor iedereen een oplossing.

De groei heeft gevolgen voor de ponten, nu al, maar zeker in de nabije toekomst. In 2019 reisden dagelijks 72.000 passagiers met de IJveren. De verwachting is dat dit aantal tot 2030 gaat groeien met 70 procent. Het aantal reizigers in de avondspits zal stijgen van 8000 per uur in 2019 tot 13.500 in 2030. De groei is het sterkst op het Buiksloterwegveer, het IJpleinveer en het NDSM-veer.

Voor nu past het dus. En de komende jaren komen er gefaseerd extra ponten bij. Dat moet soelaas bieden tot 2030, is de verwachting. Maar of de pontcapaciteit daarna nog afdoende is, is zeer de vraag. De gemeente onderzoekt of de inzet van nóg meer extra ponten na 2030 mogelijk is. Wordt het dan niet te druk op het IJ met overstekers? Zijn pontveren wel geschikt voor dergelijke enorme aantallen reizigers?

Het is inmiddels alweer vijf jaar geleden dat Amsterdam het besluit nam dat er om te beginnen één en later twee bruggen over het IJ zouden worden aangelegd. En twee jaar geleden dat de voorbereiding voor de aanleg van een eerste brug, die het Java-eiland met het Hamerkwartier moest gaan verbinden, weer werd stilgelegd. Sindsdien raakten een of meer bruggen steeds verder uit beeld. Deze week werd bekend dat geld dat opzij was gezet voor bruggen inmiddels toegewezen is aan andere projecten.

Veel politici vinden dit onbegrijpelijk. Ze vinden dat er met een brug een structurele oplossing moet komen. Volgens Bas Kok, Noorddeskundige, kan er niet worden afgewacht: de gemeente moet iets doen. “Niet alleen omdat de ponten nu weer overvol raken en we echt geen tien jaar meer hebben voordat de boel echt vastloopt, maar ook omdat de stad dat aan Noord verplicht is. Er zijn verschillende momenten geweest in het verleden dat die brug er moest komen en niet kwam.” Volgens Kok heeft de stad een morele plicht nu wél iets te doen.

Volgens Ed Eringa, die namens de Amsterdamse afdeling van de Fietsersbond Sprong over het IJ op de voet volgt, wedt de gemeente daarbij op de verkeerde paarden. “De stad zet in op het doortrekken van de Noord/Zuidlijn en het doorbreken van de patstelling bij het Zuidasdok. Daarvoor is de steun van het Rijk nodig. In die positie zit Amsterdam muurvast wat betreft rijksfinanciering voor andere infraplannen.” Volgens Eringa ligt een ‘gezondverstandsoplossing’ voor de hand: “Er ligt al een behoorlijk goede verbinding met Schiphol. Schrap dus de nieuwe metrolijnen, dat scheelt ongeveer 600 miljoen euro. Dat geld kan je beter besteden aan de bruggen, Sprong over het IJ kan er bijna geheel van worden uitgevoerd.”

• Amsterdam-Noord wil een brug over het IJ: “We zijn de ellende met de ponten zat”. Foto GVB.