Er moeten meer mogelijkheden komen om fietsen en wandelen mogelijk te maken tijdens de 6,5 jaar durende renovatie van de Afsluitdijk. Zo laten Fietsplatform, Wandelnet, wielersportbond NTFU en de Fietsersbond vandaag weten in een brief aan de leden van de vaste Kamercommissie voor Infrastructuur en Waterstaat van de Tweede Kamer. De organisaties zijn intensief betrokken geweest bij de verkenning van alle mogelijkheden om het fietsen en wandelen uit te breiden, maar zijn teleurgesteld in de uitkomsten van de besluitvorming door minister Harbers (IenW). Daarom vragen ze aandacht voor de adviezen die begin dit jaar gedaan zijn aan Rijkswaterstaat.

De brief van minister Harbers om uitvoering te geven aan de motie-Bromet voorziet slechts in één openstelling van de Afsluitdijk voor fietsers en wandelaars voor aankomend jaar. De openstelling vindt plaats in het derde kwartaal van 2023. De fietsbus blijft gratis beschikbaar, ook na 2023. Door het ontbreken van fietsbruggen ter hoogte van de spuisluizen (en de lopende nieuwe aanbesteding hiervoor) is nog onbekend hoe lang de inzet van de fietsbus gaat duren, maar in elk geval tot 2025. Vanaf 2024 is het wel mogelijk om tussen de spuisluizen een stuk van 24 kilometer op de Afsluitdijk te fietsen en wandelen. Om de spuisluizen te passeren, worden twee extra bushaltes aan de Waddenzijde gerealiseerd. Het advies voorziet niet in verdere openstellingen van de Afsluitdijk. Fietsplatform, Wandelnet, wielersportbond NTFU en Fietsersbond zijn teleurgesteld over deze uitkomst.

Het voor binnen- en buitenlandse recreatieve en sportieve fietsers en wandelaars iconische fietspad is al afgesloten sinds april 2019. Dat betekent dat het in totaal meer dan zesenhalf jaar dicht zal zijn, met uitzondering van vier openstellingen in de afgelopen jaren en één openstelling in 2023. Volgens Esther van Garderen, directeur Fietsersbond, is dat uitzonderlijk lang. “Zo lang is geen enkele weg voor autoverkeer in Nederland ooit gesloten geweest vanwege werkzaamheden. Bovendien kan de nieuwe aanbesteding rond de spuisluizen volgens de minister tot extra vertraging leiden, waardoor de afsluiting voor fietsers en wandelaars nog langer gaat duren.”

Eric Nijland, directeur Fietsplatform vult aan: “Wij juichen het toe dat de fietsbus blijft rijden, maar hebben steeds benadrukt dat dit voor recreatieve en sportieve gebruikers geen volwaardige oplossing is. Naar ons oordeel geeft de minister hiermee onvoldoende uitvoering aan de aangenomen motie Bromet.”

Volgens van Garderen moeten de uitkomsten opnieuw overwogen worden. “Mensen willen daar kunnen fietsen en lopen. Fietsers en wandelaars worden hier achteloos opzijgeschoven. Het is kennelijk een vanzelfsprekendheid dat auto’s altijd boven fietsers en wandelaars gaan. Dat zou in Nederland toch wel voorbij moeten zijn? Daarom willen we onze adviezen extra onder de aandacht brengen.”

Het advies van de gezamenlijke partijen voorziet in vier openstellingen in 2023, en eenmaal in de fase vanaf 2024. Ook moeten er vier extra bushaltes komen om het fietspad tussen de sluizen vanaf 2024 optimaal te kunnen gebruiken in beide richtingen. Twee aan de Waddenzeekant en twee aan de IJsselmeerkant, gecombineerd met twee loopbruggen over de A7. Zo hoeft men niet meerdere delen te bereizen met de fietsbus. “De totale kosten van de renovatie lopen in de miljarden euro’s. De uitgaven van de loopbruggen vallen daarbij in het niet. Gezien de langdurige hinder voor fietsers en wandelaars vinden wij onze oplossing alleszins realistisch”, aldus Nijland.

Tenslotte wijzen de partijen op de situatie die ontstaat na afronding van het werk aan de spuisluizen. Eerder is gepleit voor een fietspad breder dan 2 meter op de nieuwe fietsbruggen, gezien de te verwachten aantallen fietsers en wandelaars en het comfort en vooral de veiligheid van het pad. Vanwege constructieve redenen zou dit niet mogelijk zijn. Dit wordt onwaarschijnlijk geacht: de extra belasting door een bredere fietsbrug is heel gering in relatie tot die van de spuisluis en de brug autoweg. De partijen dringen in een brief aan om bij de nieuwe aanbesteding opnieuw te bezien of een breder fietspad mogelijk is. Van Garderen: “Over tien of vijfentwintig jaar verbreden kost een veelvoud van deze verbetering nú meenemen.”

• Fietsplatform, Wandelnet, wielersportbond NTFU en de Fietsersbond waarschuwen: “Onvoldoende perspectief voor fietsen en wandelen op de Afsluitdijk”. De fietsbus lost niet alle problemen op.