Wie na half juni naar België en Duitsland wil afreizen, moet verplicht een zitplaats reserveren in veel treinen. De NS wil zo de drukte op sommige populaire treinen indammen. Reizigersorganisaties zijn des duivels over deze uitermate klant-onvriendelijke maatregel: “Dit is een verkeerde ontwikkeling.”

NS kampt op binnenlandse routes met wegblijvende reizigers, maar de internationale treinen naar België en Duitsland zitten sinds corona stampvol. Een recordaantal mensen boekte in 2022 een internationale trip bij NS. Die drukte leidde vorige zomer tot grote problemen. Regelmatig konden niet alle reizigers mee of sloegen treinen stations over omdat ze vol zaten.

De situatie werd verergerd doordat veel ICE-treinen defect uitvielen, onder meer door een personeelstekort op de werkplaatsen van Deutsche Bahn. Naar verluidt stond in de zomer tot de helft van de treinen die tussen Duitsland en Nederland kunnen rijden aan de kant.

NS treft nu maatregelen om een nieuw treininfarct te voorkomen. Voor treinreizen naar Duitsland moeten reizigers in het hoogseizoen (van 17 juni t/m 18 augustus) een zitplaats reserveren in elke ICE-trein. NS verlengt treinen verder waar mogelijk. Het materieel op internationale routes krijgt daarnaast een extra onderhoudsbeurt. Reservetreinen en bussen worden volgens NS verder achter de hand gehouden.

Voor België is het plaatje nog minder attractief: reizigers die een Early Bird-kaartje naar Antwerpen of Brussel boeken, kunnen per 11 juni niet zomaar meer in de IC Brussel stappen. Ze dienen voor een specifieke trein te reserveren. Daarnaast zijn er voorlopig minder van zulke kaartjes beschikbaar. Ook geldt het goedkoopste tarief van 25 euro naar Brussel voortaan met name in de daluren.

“Onontkoombaar”, noemt Heike Luiten, directeur NS International, de maatregelen. Het beperken van goedkope kaartjes naar België zorgt voor een betere spreiding van reizigers. “NS verwacht dat deze maatregel bijdraagt aan de zitplaatskans, het comfort en de (sociale) veiligheid op de Intercity Brussel,” schrijft ze aan reizigersorganisaties. Op langere termijn zet NS zijn kaarten op nieuw materieel. Die treinen zijn komend jaar echter nog niet beschikbaar, zegt Luiten.

Belangenorganisaties ANWB, Fietsersbond, KBO/PCOB en Rover zijn des duivels. NS maakt internationaal reizen per trein zo veel onaantrekkelijker, stellen ze in een negatief advies aan NS dat vandaag verschijnt. “Door het beperken van Early Bird-tickets maakt NS de intercity naar Brussel voor reizigers gemiddeld duurder. Dat vinden wij een verkeerde ontwikkeling.”

De reizigersorganisaties vinden dat NS de problemen geheel over zichzelf heeft afgeroepen. “Wij wijzen u erop dat de groei op deze verbindingen al meerdere jaren aanhoudt en conform uw eigen groeistrategie is. NS bestelde nieuwe intercity’s voor de route naar België te laat, terwijl u wist dat het huidige materieel een beperkte capaciteit heeft.”

Rover en de andere organisaties eisen dat NS juist meer en langere treinen richting België en Duitsland inzet. “Dat kan relatief eenvoudig als later dit jaar de Intercity Nieuwe Generatie (ICNG) beschikbaar komt en huidige treinen op het hsl-spoor vervangt,” zegt Freek Bos, directeur van Rover. “De oude treinen kunnen dan naar België rijden.”

De reserveringsplicht voor treinen naar Duitsland slikken reizigersorganisaties met tegenzin. “Van alle slechte oplossingen is dat de minst slechte,” stelt Bos. Begin februari besloot NS nog de tienduizenden reizigers met een Interrail-pas in de zomer niet zomaar meer toegang te bieden tot ICE-treinen. De ophef daarover was zo groot dat NS de maatregel een dag later inslikte. Het betrof volgens de spoorwegen slechts ‘een onderzoeksrichting’ die per ongeluk op de site verscheen. “Gelukkig is dat niet doorgegaan.”

• NS jaagt reizigers opnieuw tegen zich in het harnas: reizigers naar België en Duitsland moeten vanaf half juni reserveren in internationale treinen; goedkoopste tarieven alleen in daluren. Redactiefoto.