De besluiten die het kabinet maandag naar buiten bracht over de (voorlopige) toekenning van de exploitatie van het hoofdrailnet aan NS en de uitsluiting van Arriva op dat net (Arriva ging onder meer voor extra stoptreinen tussen Leeuwarden/Groningen en Zwolle) zijn in het Heerenveense hoofdkantoor uitermate slecht gevallen. De kabinetsbesluiten noemt Arriva ‘onbegrijpelijk en ongehoord’. Het bedrijf kondigt, aldus de LC, juridische acties aan. 

Arriva krijgt geen ‘open toegang’ op het spoor in Noord-Nederland. En NS blijft de monopolist op het hoofrailnet. Bij beide besluiten legt de DB-dochter zich niet zomaar neer. Op alle plekken waar nu een NS-trein rijdt, zal die blijven rijden, liet staatssecretaris Vivianne Heijnen (IenW) maandag weten. Arriva wil dit juist keren. De vervoerder maakt deel uit van de Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN), een samenwerkingsverband van vervoersbedrijven. De FMN wijst op Europese regels en een procedure die de Europese Commissie is gestart tegen de Nederlandse Staat en vóór openheid op het spoor. 

De Europese regels zijn er “in het belang van de Nederlandse reizigers en belastingbetalers’’, zegt Arriva-woordvoerder Tamara Vannuys. In een verklaring van het bedrijf staat ook: “De FMN-partijen, waar Arriva er een van is, leggen zich dan ook niet neer bij dit kabinetsbesluit over het hoofdrailnet en aanpalende zaken en zullen alle wegen bewandelen om het kabinet van dit besluit te doen terugkomen. Als FMN bereiden wij dan ook zeker verdere juridische stappen voor.” 

Door de toekenning aan de NS blijft er weinig tot geen ruimte over voor de plannen van Arriva, aldus het bedrijf. “We vinden het onbegrijpelijk en ongekend dat het kabinet de reiziger in het Noorden op deze manier beter en meer openbaar vervoer ontzegt.” Juist voor die noordelijke reizigers had Arriva een plan gemaakt. Voor extra stoptreinen tussen Leeuwarden en Zwolle en Groningen en Zwolle. Spoorbeheerder ProRail heeft dit plan ‘vervoerdersonafhankelijk’ doorgerekend. ProRail concludeert dat er met de inzet van Arriva-treinen op de spoorlijn Zwolle-Leeuwarden vier minuten tijdwinst te boeken valt vergeleken met de Sprinters van de NS. Zo is het mogelijk om op dit traject op termijn ook een stop te maken bij de nieuwe stations Heerenveen Thialf en Leeuwarden Werpsterhoeke. In het rapport van ProRail wordt Arriva als initiator van het plan niet duidelijk genoemd. “Het is dus óns plan. Het kan met ónze treinen. En dat staat er niet duidelijk bij in het onderzoek’’, zegt een spoorontwikkelaar van Arriva. “Op zich zijn wij blij met de uitkomsten. Maar als het kabinet niet met ons in zee gaat, vliegt hier een kans voor de reiziger voorbij.’’ 

Een ander pluspunt van Arriva komt volgens het bedrijf ook niet naar voren in de stapel rapporten. Dit draait, met een moeilijke term, om de tariefintegratie. Nu betaalt een reiziger die met de bus van Dokkum naar Feanwâlden gaat en daar de trein naar Groningen neemt één keer een opstaptarief, namelijk in Dokkum. Op het treinstation in Feanwâlden hoeft dit niet nog een keer, omdat hier een Arriva-trein rijdt. Dat wil Arriva ook mogelijk maken voor de treinstations in Grou, Akkrum, Heerenveen en Wolvega. 

Arriva houdt hoop. “Wij willen nog steeds’’, zegt woordvoerder Vannuys tegen de LC. Zij wijst ook op de procedure vanuit Brussel en op de behandeling van de plannen in de Tweede Kamer. Die volgt nog, in september. In december valt waarschijnlijk een definitief besluit. “Juridische stappen zullen we zeker niet nalaten, maar onze focus ligt op het feit dat we gewoon het betere plan hebben neergelegd voor de reiziger’’, besluit Vannuys. 

• De besluiten van het kabinet over het weigeren van de toegang van Arriva tot het hoofdrailnet in het Noorden is in het Heerenveense hoofdkantoor slecht gevallen. Redactiefoto.