e nieuwbouw voor het Nationaal Modelspoormuseum naast het bowling- en partycentrum De Stolp op het industrieterrein De Hemmen in Sneek is van de baan. Kostenstijgingen maken het plan onuitvoerbaar, aldus de Leeuwarder Courant (LC).  De vrijwilligers zijn gisteravond ingelicht.  De nieuwbouw op bedrijventerrein De Hemmen had van de modeltreinen een echte belevenis moeten maken. “Zodat het niet bij treintjes kijken blijft, maar we een volwaardige middag uit voor een gezin konden bieden’’, aldus de net aangetreden voorzitter Henk Leijstra. “Daar is meer ruimte voor nodig dan we nu hebben.’’ 

De eigenaar van De Stolp, Simon Bloemhof wilde het museum helpen. Al eerder was vastgesteld dat bezoekers vooral met de auto kwamen en op het indystrieterrein bij De Stolp is voldoende parkeerruimte aanwezig.  Bloemhof wilde een hal bijbouwen en die verhuren aan het modelspoormuseum. Het museum moest dan garant staan voor de huur en hoefde zelf alleen te investeren in inrichtings- en verhuiskosten. Dit laatste plaatje liep ook al in de tonnen, aldus Leijstra. De voorzitter vertelt dat Bloemhof – vanwege de gestegen bouwkosten – genoodzaakt is een hogere huur te vragen. Daarop is gezamenlijk besloten te stoppen en zijn afspraken gemaakt over de afwikkeling van het project. Bloemhof was voor de LC niet bereikbaar om een reactie te geven. 

Volgens Leijstra is het besluit genomen vanwege “een optelsom van omstandigheden’’. Naast inflatie speelt volgens hem ook mee dat omstandigheden veranderd zijn. De toekomst wordt nu een uitdaging, stelt hij vast. Het museum telt 65 vrijwilligers van wie er zo’n 40 aanwezig waren. Zij reageerden teleurgesteld, maar herpakten zich ook weer met nieuwe ideeën. Voor het zover is, wil het bestuur eerst op een rijtje zetten wat er moet gebeuren met alle toegezegde subsidies en fondsen. 

Bij NS Vastgoed, de eigenaar van het Sneker stationsgebouw, bestond de verwachting dat de museumruimte vrij zou komen en waren ook al gedachten voor een nieuwe invulling, vertelt woordvoerder Nicky Werumeus Buning. Over een langer verblijf van de modeltreintjes valt volgens haar zeker te praten. “Daar hopen wij ook op’’, reageert Leijstra. “We zijn altijd een trouwe huurder geweest en de NS draagt ons een warm hart toe.’’ Meer ruimte op die plek realiseren wordt moeilijk. Zo is een naastgelegen gedeelte, dat in 2018 nog beschikbaar was, inmiddels bezet door een bloemist. 

De nieuwbouwplannen hadden een moeizame aanloop. Na mislukte verkenningen om in het centrum te kunnen blijven, kwam industrieterrein De Hemmen in beeld. Deze plek naast De Stolp werd niet door iedereen in Sneek toegejuicht. Het zou te ver uit het centrum zijn. De gemeente Súdwest-Fryslân stelde in de zomer van 2021 10.000 euro beschikbaar om een haalbaarheidsonderzoek te doen. De uitkomsten daarvan, die eind 2021 naar buiten kwamen, waren vernietigend. Bureau TiMe uit Amsterdam stelde vast dat het Masterplan van het museum ‘ambitieus, risicovol en deels onhaalbaar’ was. De personeels- en exploitatiekosten waren ‘onrealistisch laag begroot’. Het dekkingsplan voor de nieuwbouw werd te optimistisch genoemd. Van de begroting kon het museum slechts voor 6 procent dekking aantonen. 

Het bureau oordeelde verder dat als je dan ambitieus wilt zijn, de groei in bezoekersaantallen allerminst ambitieus te noemen was. Kwamen er gemiddeld 18.000 bezoekers, het nieuwe museum zou dat op moeten trekken naar 23.000 in de eerste vier jaar. De gemeente maakte vervolgens pas op de plaats met de besluitvorming. Het modelspoormuseum paste de plannen aan, maar ook daarna had de gemeente er ‘onvoldoende vertrouwen’ in. 

Op de laatste raadsvergadering voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2022 schoot de fractie van GroenLinks te hulp. Die vond dat het dolende museum, dat inmiddels aankondigde met faillissement bedreigd te worden, gesteund moest worden met 135.000 euro voor de verhuizing. Het college besloot in mei hierin mee te gaan op voorwaarde dat het museum een sluitende begroting kon presenteren en bewijzen dat er bijdragen van derden komen. ‘Wij blijven zorg houden over de haalbaarheid van het masterplan, maar houden rekening met de wens van de gemeenteraad om het museum voor Sneek te behouden.’ 

De provincie Fryslân had even daarvoor laten weten niet te willen bijdragen. Het museum had hier om 45.000 euro gevraagd, specifiek voor het ontwikkelen van een nieuw concept. Volgens de provincie was hier geen potje voor beschikbaar. Museumdirecteur Jan Willem van Beek liet destijds weten dat ‘deze beslissing ons zeer zwaar valt’. Hij wil nu geen toelichting geven en verwijst naar de voorzitter. 

Cultuurwethouder Petra van den Akker van Súdwest Fryslân noemt het jammer dat de ontwikkeling van het museum vertraging oploopt. Zij hoopt dat er snel een andere plek gevonden wordt. “Het modelspoormuseum hoort sinds jaar en dag bij Sneek. Het is een mooie attractie om met de kinderen naartoe te gaan, zeker met slecht weer. En het museum geeft tijdsinvulling aan veel vrijwilligers.’’ De gemeente wil meedenken en praten over een andere plek en als die gevonden is meedenken over de mogelijkheden daar. 

• Het Nationaal Modelspoormuseum is al jarenlang ‘een trouwe huurder’ van het stationsgebouw Sneek, waarvan het het grootste deel in gebruik heeft. Redactiefoto.