Het is zomer. Je bent in de trein gestapt om door Europa te reizen, je laptop open, je to-dolijstje klaar — maar de wifi aan boord heeft andere plannen. E-mails worden niet verzonden, pagina’s laden niet en streamen? Vergeet het maar. Zowel Politico als de Duitse Tagesspiegel namen kort na elkaar ‘de zomer’ als aanleiding voor een kritisch onderzoek naar de wifi in de trein. In Nederland constateerde de NS dat het wifigebruik in de trein achteruit liep, terwijl Arriva juist meer wifigebruik vaststelde.    

Europese spoorwegmaatschappijen prijzen connectiviteit in treinen vaak aan als een extraatje, maar voor veel passagiers is het nog steeds een kwestie van geduld boven productiviteit. “De prestaties en kwaliteit van wifi aan boord van Europese treinen zijn zeer slecht”, vertelde Luke Kehoe, analist bij connectiviteitsinformatiebureau Ookla, aan Politico.  

De hoge snelheid van een trein maakt het voorspelbaar moeilijk voor wifi-antennes in een rijtuig – of je smartphone – om een stabiele verbinding te behouden tussen wisselende zendmasten. “Als een trein 200 km per uur rijdt, kan het apparaat elke 45 of 60 seconden een zendmast passeren, wat een snelle omwenteling is”, aldus Kehoe. “Dat introduceert een technische uitdaging die het Dopplereffect wordt genoemd.” Dat is wanneer de frequentie van het signaal verandert bij snelle bewegingen – zoals wanneer een sirene van toonhoogte verandert – en dat kan de mogelijkheid om een stabiele verbinding te behouden verstoren.” 

In Franse SNCF-treinen krijgen reizigers die inloggen op de wifi een pop-upwaarschuwing: “Vanwege de beperkte dekking en onze snelheid kan de kwaliteit van de wifi afwijken van die bij u thuis.” Het raadt ook af om online video’s te bekijken, wat “bijdraagt aan een beperkte bandbreedte” Maar slechte wifi in de trein gaat niet alleen over snelheid of het aantal masten. Veel cabines zijn niet ontworpen om radiofrequenties door te laten.” “Veel treinen gebruikten vroeger ramen met gemetalliseerde of lage-emissie glazen coatings die inherent niet bevorderlijk zijn voor signaalverspreiding,” aldus Kehoe. 

Die opstelling zou de cabine vergelijkbaar maken met een soort kooi van Faraday – een elektromagnetisch pantser dat draadloze signalen blokkeert, net zoals wat ervoor zorgt dat je telefoongesprekken in een lift verbreekt of microgolfstraling tegenhoudt. 

• Waarom de wifi in de trein in Europa nooit werkt. Illustratie Treinreiziger.nl