De Europese markt voor stadsbussen en touringcars zal de komende tien jaar fundamentele veranderingen ondergaan. Veel steden lopen voorop in de transitie naar duurzamere mobiliteit en breiden hun openbaarvervoersaanbod met bussen uit – het aandeel passagierskilometers dat met het openbaar vervoer wordt afgelegd, zou kunnen stijgen van 15% nu naar 17% in 2035.   

Bovendien zijn veel vervoersbedrijven bezig met het CO2-vrij maken van hun busvloten: om de Europese doelstelling van 100 procent emissiereductie voor nieuwe bussen in 2035 te behalen, moet de jaarlijkse verkoop van stadsbussen stijgen van 9.000 nu naar 24.000 in 2035. De aanschafkosten voor emissievrije bussen zijn echter nog steeds twee keer zo hoog als voor conventionele bussen. Het marktaandeel van nieuwe aanbieders, bijvoorbeeld uit China, ligt in dit segment al op 21%. Dit blijkt uit de nieuwe studie “Don’t miss the bus”, waarvoor managementconsultancybureau McKinsey trends in de busmarkt analyseerde, beslissers van Chinese fabrikanten interviewde en meer dan 200 buskopers in vijf Europese landen ondervroeg. 

“De busmarkt is in beweging – de trend naar emissievrije bussen, nieuwe serviceaanbiedingen en nieuwe ontwerpen voor zelfrijdende voertuigen – zal de komende jaren enorm toenemen”, aldus Tobias Schneiderbauer, partner bij McKinsey’s kantoor in München en auteur van de studie. “De markt is opener dan ooit: busfabrikanten moeten een duidelijk antwoord vinden op de vraag waarom hun product het beste aansluit bij de behoeften van steden.” De marges in de sector zijn de afgelopen jaren onvoorspelbaar geweest en bedroegen gemiddeld 2,5% tussen 2019 en 2024 – hoewel individuele aanbieders 8-10 procent wisten te behalen. 

Een analyse van openbare aanbestedingen voor stadsbussen in Duitsland laat zien dat de eisen van vervoersbedrijven veranderen: terwijl in 2019 de inkoopprijs en de restwaarde nog 60% van het selectieproces uitmaakten, daalde dit percentage in 2024 tot slechts 40%. Andere factoren, zoals aanvullende diensten – waaronder software, wagenparkbeheer en optimalisatie van batterijbeheer voor grotere actieradius – nemen in belang toe (van 25% naar 40%). Volgens de McKinsey Bus Survey geeft 64% van de ondervraagde kopers aan dat zij bij hun volgende aanbesteding bijzondere waarde aan dit aspect zullen hechten. 

“Maar er zijn nog steeds verbeteringen mogelijk aan de kostenkant”, zegt Matthias Kässer, partner in München. Volgens een van de bevindingen van het onderzoek is er tegen 2030 een aanzienlijk besparingspotentieel haalbaar door een geoptimaliseerd product, efficiëntere productie en het gebruik van GenAI in administratie en verkoop. 

Een andere trend, meer op de middellange tot lange termijn, zijn zelfrijdende bussen. 30% van de respondenten gaf aan zich de aanschaf van een zelfrijdende bus in de komende vijf jaar te kunnen voorstellen. Dit omvat ook nieuwe ontwerpen – bijvoorbeeld voor groepen van ongeveer 20 personen – waaraan busfabrikanten zich moeten aanpassen. Geavanceerde rijassistentiesystemen – de voorloper van autonoom rijden – vormen al een belangrijk criterium voor 30% van de kopers bij de productkeuze. Berlijn, Hamburg en München plannen bijvoorbeeld dat er tegen 2035 maar liefst 2.000 zelfrijdende bussen en shuttles rijden. 

• McKinsey-studie ‘Don’t miss the bus’: Verkoop van emissievrije bussen kan in 2035 meer dan verdubbelen. Redactiefoto.