De Nieuw-Zeelandse arbeidsrechtbank heeft afgelopen week geoordeeld dat Uber-chauffeurs werknemers zijn van het Amerikaanse platform en geen zelfstandige werkers. Hoewel het vonnis slechts op vier mensen van toepassing is, spreekt de vakbond First Union die de rechtszaak had aangespannen, van een “baanbrekend besluit”, niet alleen voor hun land, maar voor de hele wereld, aldus de Britse krant The Guardian. “Eindelijk is er gerechtigheid”, zegt een van de klagende chauffeurs. Samen hebben ze nu inspraak en zijn niet langer onderworpen aan de controle van Uber. De vervoerder was “teleurgesteld” en liet meteen weten in beroep te willen gaan.

De status van werknemer is ‘de deur’ die werknemers in Nieuw-Zeeland moeten openen om werknemersrechten te kunnen claimen. Het gaat onder meer om garanties over het minimumloon, werktijden, pauzes, vakantie, ouderschapsverlof en vakbondslidmaatschap. Hoewel het vonnis alleen van toepassing is op de vier eisers, zou het ook verder kunnen gelden, vooral waar “er een duidelijke uniformiteit is in de manier waarop de bedrijven werken en het kader waarin de chauffeurs werken.”

De bevoegde rechter is ervan overtuigd dat de vier Uber-chauffeurs geen eigen bedrijf hebben, maar feitelijk optreden als werknemers van Uber. Het Amerikaanse platform is verantwoordelijk voor alles en bepaalt hoe het werk wordt uitgevoerd. Uber heeft zich een weg gebaand naar steden over de hele wereld, “en dat eindigt hier vandaag in Aotearoa”, zegt Anita Rosentreter van de vakbond First Union over het vonnis. Al in maart 2021 erkende Uber in het Verenigd Koninkrijk, na een langlopend juridisch geschil van een jaar, zijn chauffeurs als ‘workers’, een uniek Britse categorie tussen werknemer en zelfstandige.

Maar er is blijkbaar geen unanimiteit in de vakbondswereld: waar vele vakbonden Uber en andere platformen vanwege het statuut van (schijn)zelfstandige te vuur en te zwaard bestrijden (zoals de First Union in Nieuw-Zeeland en de vakbond FNV in Nederland waar er een hoger beroepszaak van de vakbond tegen Uber loopt over de toepassing van de Taxi-cao), was het op z’n minst opmerkelijk dat de Belgische vakbond ABVV-BTB twee weken geleden ging samenwerken met Uber vanwege de belangenbehartiging van chauffeurs zonder zich blijkbaar te bekommeren over het statuut van die chauffeurs.    

• Arbeidsrechtbank van Nieuw-Zeeland: Uber-chauffeurs zijn werknemers en geen zelfstandigen. Redactiefoto.