Aantal fatbike-ongelukken schiet omhoog, Kamer wil helmplicht en leeftijdsgrens, minister reageert na kerst
Vorige week werd bekend dat het aantal slachtoffers van fatbike-ongevallen fors toeneemt. Nu al is sprake van een verdubbeling ten opzichte van heel 2023. Het gaat hierbij vooral om jonge gewonden, kinderen tussen 12 en 15 jaar, die veelal ook met ernstig (hersen)letsel op de eerste hulp belanden. En dus wordt er nog maar eens gewaarschuwd: “Denk drie keer na voordat je je kind hierop laat fietsen.”
De nieuwe cijfers zijn afkomstig van het kenniscentrum voor letselpreventie VeiligheidNL. Ze laten zien hoe gevaarlijk het rijden op een fatbike kan zijn. In de eerste helft van dit jaar werden 140 slachtoffers met letsel binnen gebracht op 14 spoedeisende hulp afdelingen in Nederland. Deze cijfers vormen nog maar het topje van de ijsberg: in totaal zijn er 83 spoedeisende hulp afdelingen in Nederland. Daarnaast wordt niet altijd geregistreerd welk type fiets bij een ongeluk is betrokken. Binnenkort slaan bijna alle spoedeisende hulp-afdelingen in Nederland de handen ineen om een completer beeld van de problemen te krijgen.
Inmiddels heeft de Tweede Kamer actie ondernomen: Er moeten een minimumleeftijd van veertien jaar en een helmplicht komen voor het besturen van een fatbike. De Kamer stemde zojuist in met een motie die het kabinet daartoe verzoekt. Toch lijken de nieuwe regels er niet snel te komen: minister Barry Madlener (Verkeer) ziet te veel bezwaren, omdat volgens hem maatregelen alleen tegen álle e-bikes genomen kunnen worden.
Wat zijn de probleempunten? De Tweede Kamer wil iets wat volgens verkeersminister Barry Madlener (PVV) niet kan: het wettelijk ‘losknippen’ van de fatbike van andere elektronische fietsen. Een meerderheid van het parlement – inclusief de grootste coalitiepartij PVV – wil dat er een aparte categorie komt voor fatbikes. Madlener leek de alarmerende teksten die deze zomer over de fatbike rondgingen een beetje overdreven te vinden. Vlak na de zomer liet hij nog weten dat hij liever geen minister is van ‘alles verbieden’. “Ik zou liever zien dat de elektrische fiets goed gebruikt wordt, “op een veilige manier.” zei de minister. Een verbod op fatbikes en een helmplicht noemde de bewindsman ‘wel heel straffe maatregelen’. Daarbij: onderscheid maken tussen een fatbike en andere e-bikes is juridisch ingewikkeld. Toch bleef een deel van de Kamer erbij dat er actie moet worden ondernomen tegen de fatbike.
Is een juridische scheiding tussen fatbikes en en andere e-bikes mogelijk? Moeilijk, maar niet onmogelijkj. Hans Drolenga van onderzoeksinstituut Sweco deed namens het ministerie onderzoek naar het apart categoriseren van de fatbike: “De fatbike heeft misschien wel onderscheidende kenmerken – dikke banden, een laag frame en een groter zadel – maar daarvan is helemaal niet bewezen dat die ook leiden tot het onveilige gedrag. Juridisch sta je dus niet sterk als je de wet dan wilt aanpassen.” Een rechter zou kunnen concluderen dat dit een oneerlijk onderscheid is.
Het ministerie richt zich nu vooral op het probleemgedrag. Twee weken geleden lanceerde minister Madlener een nieuwe campagne met de titel ’t Kan hard gaan, waarmee kinderen en ouders worden aangesproken op de gevaren en de mogelijke gevolgen van het opvoeren van fatbikes. Extra controles, boetes en inbeslagnames moeten onveilig fietsgedrag voorkomen. De Europese Unie onderneemt intussen stappen tegen gevaarlijke fatbikes.
- Aantal fatbike-ongelukken schiet omhoog, Kamer wil helmplicht en leeftijdsgrens, minister reageert na kerst. Foto ANWB.