De ACM bevestigt haar besluiten dat zij geen economisch evenwichtstoets (EET) uitvoert ten aanzien van meerdere nieuwe treindiensten van Arriva, Qbuzz, Flixtrain, Heurotrain en Flywise Travel. Dat blijkt uit de besluiten op bezwaar van de ACM die vandaag werden gepubliceerd. 

Spoorvervoerders mogen onder bepaalde voorwaarden een treindienst aanbieden zonder concessie (‘open toegang’). Een nieuwe opentoegangsdienst mag het economisch evenwicht van een bestaande concessie niet in gevaar brengen. 

In 2023 meldden Arriva, Qbuzz, Flixtrain, Heurotrain en Flywise Travel bij de ACM dat zij op verschillende momenten vanaf eind 2024 nieuwe treindiensten willen gaan rijden in Nederland. Op het moment van deze meldingen was de nieuwe hoofdrailconcessie – die vanaf 1 januari 2025 in gaat – nog niet aan NS gegund. Dat is inmiddels wel gebeurd. De Nederlandse Spoorwegen (NS) en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) vroegen de ACM te onderzoeken of de nieuwe treindiensten het economisch evenwicht van die nieuwe concessie zouden verstoren.  

In drie besluiten wees de ACM de aanvragen om een economisch evenwichtstoets voor elk van deze meldingen af omdat de inhoud van de toekomstige hoofdrailnetconcessie ten tijde van de meldingen nog niet vaststond. NS en IenW maakten bezwaar tegen deze besluiten. 

Volgens NS en IenW had de ACM voordat zij haar besluiten nam wel onderzoek naar het economisch evenwicht van de concessie moeten doen, of had zij dat nu in bezwaar moeten doen. Daar is de ACM het niet mee eens. De door de ACM te volgen procedure is vastgelegd in Europese regelgeving. Volgens die regelgeving mag de ACM pas een EET uitvoeren als een concessie al is verleend, of als die concessie wordt aanbesteed en de aanbestedingsprocedure al ver is gevorderd. Maar de nieuwe hoofdrailnetconcessie was op het moment van de meldingen nog niet aan NS verleend en wordt ook niet aanbesteed. Inhoudelijk is de uitkomst daarom: de ACM voert geen EET uit naar aanleiding van de aanvragen van NS en IenW. 

NS en IenW kunnen beroep instellen tegen de betrokken besluiten van de ACM bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). Daarvoor hebben zij zes weken de tijd. De besluiten van de ACM bepalen niet dat op de betreffende trajecten ook daadwerkelijk wordt gereden door de melders. Daarvoor moeten zij nog spoorcapaciteit aanvragen bij ProRail. 

• Beslissing op de bezwaren van NS en IenW – over de economische evenwichtstoets opentoegangsdiensten (EET) spoor: ACM voert geen EET uit. Illustratie ACM.