Uitgerekend in een voormalig station, Manchester Central, nu een conferentiecentrum, houdt de Britse Conservatieve Partij momenteel haar jaarlijkse partijconferentie. Juist daar gaf premier Rishi Sunak vandaag toe aan alle vermoedens en speculaties die al de hele week circuleerden en de conferentie domineerden: de hogesnelheidsverbinding HS2 eindigt niet in Manchester, maar in Birmingham, al wordt het beginstation toch Euston Station in Londen, waar nieuw management de bouw zal begeleiden. Vooral de gemeenten in het Noorden van Engeland zijn des duivels over de beslissing van de premier en over zijn poging dit als een positieve ontwikkeling af te schilderen. Eerder al waren meer noordelijke HS2-lijnen vanuit Manchester al opgegeven.

In een toespraak die verder grotendeels verstoken was van nieuw beleid, probeerde Sunak niettemin zichzelf – de vijfde Tory-premier in dertien ononderbroken jaren van het bewind van de partij – te presenteren als de enige optie voor verandering. Wat betreft HS2 zei Sunak dat de regering £36 miljard (41 miljard euro), bespaard door het stopzetten van HS2, zou investeren in andere vervoersprojecten in het hele land – inclusief een aantal nieuwe wegen.

Er waren forse kostenoverschrijdingen geweest bij het HS2-project en de plannen zoals ze er nu voor stonden waren economisch niet langer zinvol, zei Sunak, en voegde eraan toe: “De feiten zijn veranderd, en het juiste wat je kunt doen als de feiten veranderen, is de moed hebben om van richting te veranderen.” Inmiddels zou het project tegen prijzen van 2019 al £ 71 miljard (82 miljard euro) kosten.

Als onderdeel van de poging om zichzelf te presenteren als een brenger van verandering, zei Sunak dat de annulering van de HS2 een netto positief effect zou hebben op de vervoerssector. Al het geld dat voor het project was gereserveerd, zou worden besteed aan andere vervoersprojecten, zoals het verbeteren van wegen, oost-westspoorverbindingen en andere openbaar vervoer. “Als gevolg van het besluit dat we vandaag nemen, zal elke regio buiten Londen dezelfde of meer overheidsinvesteringen ontvangen dan ze onder HS2 zouden hebben gedaan, met snellere resultaten”, zei hij.

Dit omvat snellere verbindingen van Manchester naar Bradford of Sheffield, £12 miljard voor een verbinding tussen Manchester en Liverpool en een spoorknooppunt in de Midlands, evenals de aanleg van nieuwe wegcapaciteit in een reeks gebieden.

Het valt echter nog te bezien hoe de beslissing zal landen, nu Andy Street, de conservatieve burgemeester van de West Midlands, zou overwegen zijn baan op te zeggen uit protest tegen het plan. De gemeenteraad van Birmingham noemde het besluit “een zoveelste schop in het gezicht” voor de stad en voegde eraan toe: “Dit kortzichtige besluit zal onze stad en regio tientallen jaren tegenhouden.” Lang is HS2 niet alleen gezien als een belangrijke stap in het verbeteren van de verbindingen tussen Londen en het Noorden, maar ook als een belangrijk element in het ‘levelling-up’ programma van Noord-Engeland, het verbeteren van de economie in deze regio.

Andy Burnham, Labour-burgemeester van Greater Manchester, zei maandag nog: “Als je HS2 schrapt, schrap je binnenkort de mogelijkheid van een nieuwe oost-westlijn door het noorden van Engeland. We zullen geen vage toezeggingen accepteren over het verbeteren van de oost-westverbindingen – dat zullen we echt niet doen – omdat de mensen hier veel te lang hebben gewacht op een functionele spoorlijn en we onze eigen inwoners niet voor de gek gaan houden.” Op het laatste moment hebben naast gemeenten ook de bouwers en ontwikkelaars van HS2 nog geprobeerd voor een enigszins gestripte versie van de hogesnelheidslijn te lobbyen.

• De herbouw van het HS2-station Euston in hartje Londen komt in handen van de nieuwe Euston Development Zone. Redactiefoto.