Actueel

Van Hools co-ceo en crisismanager Marc Zwaaneveld gaat voluit voor een doorstart van de busbouwer. Omdat de familie Van Hool het niet eens geraakte over een 25 jaar oude erfeniskwestie en twee derden van de aandelen niet vrij komen, is een faillissement onafwendbaar geworden. 

In het vooruitzicht van het faillissement bergt Marc Zwaaneveld zijn Herstelplan Van Hool op omdat de kaarten nu totaal anders liggen. Waar er in het Herstelplan nog werd gesproken van het stoppen met het bouwen van stadsbussen en ExquiCity-trambussen wordt die mogelijke beslissing overgelaten aan de overnemer. Terwijl er in het plan werd gesproken over het behouden van de tewerkstelling van 1400 werknemers en het ontslag van 1100 medewerkers, gaat Marc Zwaaneveld nu aan tafel zitten met de overnemers en streven naar het behoud van eenzelfde aantal werknemers bij de nieuwe eigenaars. Als mogelijk overnemers wordt de West-Vlaamse ondernemer Guido Dumarey genoemd evenals busbouwer VDL. Marc Zwaaneveld houdt het liever op “drie Europese kandidaten waarvan er twee met elkaar samenwerken”. 

Omdat de vooropgestelde deadline van 31 maart voor goedkeuring van het Herstelplan Van Hool zeer kort was, had Marc Zwaaneveld parallel ingezet op een tweede scenario – ‘Plan B’ – met een doorstart na faillissement. “Wij geven absoluut niet op en blijven ons maximaal inspannen om tot een oplossing te komen. Wij geloven dat een oplossing nog steeds haalbaar kan zijn, maar we hebben wel de maximale steun nodig van alle betrokken partijen”. 

Die doorstart kan, volgens Marc Zwaaneveld, zowel voor het volledige bedrijf als voor de afzonderlijke delen zoals de productiesite in Koningshooikt, die in Noord-Macedonië en de divisie Industriële Voertuigen; die beslissing wordt evenwel genomen door de overnemer. 

Zwaaneveld bevestigde wel dat het vertrouwen in het merk Van Hool zeer groot is. “Het orderboek voor de busafdeling zit vol voor dit jaar en ook voor begin 2025 zijn er reeds bestellingen. Voor Industriële Voertuigen liggen de cijfers iets achterop maar wij hebben wel reeds een engagement van een vervoerder dat hij bij een doorstart 500 opleggers wil bestellen die verspreid over drie jaar moeten worden geleverd. Ook voor de bussen en touringcars zijn er ernstige intenties om te kopen. Ik hoop nu gedurende een week in alle rust te kunnen doorwerken aan een plan voor een doorstart van het bedrijf maar het zal uiteindelijk de curator en de rechtbank zijn die daarover beslist. Ik ga er alleszins vanuit dat wij eruit komen en dat wij de fabriek draaiende kunnen houden”. 

Zwaaneveld acht het verder ‘weinig waarschijnlijk’ dat iemand van de familie Van Hool in de toekomst nog actief zal zijn in de nieuwe onderneming. Namens het gemeenschappelijk vakbondsfront haalde Kim Samison (ACV) fors uit naar de familie Van Hool. “Het uitblijven van een oplossing voor de interne familiekwestie bij Van Hool is een dieptepunt in het overleg over de toekomst van het bedrijf. Duizenden werknemers zijn hiervan de dupe”. Het is, volgens haar, ook wraakroepend dat politici Van Hool ‘een bodemloze put’ en ‘een woestenij’ noemen. “Blijkbaar bestelt de Vlaamse regering liever Chinese TikTokbussen dan wel te kiezen voor nieuwe Van Hool-bussen die in het kader van een eerder afgesloten raamcontract voor 500 bussen hier konden worden gebouwd”. (Tekst en foto’s Geert Van Lierde) 

• Crisismanager en co-ceo Marc Zwaaneveld en woordvoerder Dirk Snauwaert lichtten toe hoe er volop wordt ingezet op de doorstart van Van Hool na faillissement.

• Een fameus bus- en autocarbedrijf op sleep naar een nieuwe bestemming omdat de familie Van Hool het niet eens geraakte over een 25 jaar oude erfeniskwestie. Eenfaillissement is onafwendbaar geworden.

• ACV-afgevaardigde Kim Samison haalt fors uit naar de familie Van Hool en de Vlaamse Regering die liever ‘Chinese Tiktokbussen’ bestelde.

Weinig media hebben de moeite genomen te kijken wat de dreigende ondergang  van Van Hool – maandag wordt het faillissement van de constructeur van bussen, touringcars en industriële voertuigen waarschijnlijk werkelijkheid – voor de ov- en reissector gaat betekenen. Het Financieele Dagblad is een uitzondering.  

De Vlaamse media denken dat de banken niet bereid zijn Van Hool te helpen als er geen sterke industriële partij instapt. Daardoor is  een faillissement onafwendbaar. Branchegenoot VDL Bus & Coach – dat in april een fabriek voor e-bussen in Roeselare opent – neemt dit jaar geen orders meer aan voor touringcars. De reissector vreest een tekort aan touringcars.  

Traditioneel begint het drukste seizoen voor de touringcarsector met de opening van de Keukenhof, dus nu. Nu al is er een tekort aan touringcars, ook omdat concurrent VDL dit jaar geen orders meer aanneemt. Een faillissement van Van Hool zou de droogte op de touringcarmarkt nog verscherpen.  

Van Hool geldt in Noordwest-Europa, naast onder andere VDL, Iveco, Volvo, MAN, Scania en Daimler als een belangrijke leverancier van touringcars. Maar het 77 jaar oude familiebedrijf uit het Vlaamse Koningshooikt vroeg deze week bij de rechtbank al uitstel van betaling aan. De in januari – rijkelijk laat – aangetreden co-CEO naast Filip Van Hool, de Nederlandse crisismanager Marc Zwaaneveld, lijkt zijn herstelplan met daarin nieuwe financiering niet uit te kunnen voeren. Naast felle concurrentie uit China, brachten een verkeerd ingezette strategie, aanhoudende toeleveringsproblemen en vooral jarenlange familietwisten het bedrijf aan de rand van de afgrond. 

Arjan Koster, directeur van OAD in het Overijsselse Enter, vertelt het FD dat zijn bedrijf sinds 2018 geen touringcarbedrijf meer is en enkel nog touringcarbedrijven inhuurt. “Als reisorganisatie werken wij samen met een aantal bedrijven die met Van Hool rijden”, zegt Koster. In de maanden april tot en met oktober zet de reisorganisator algauw gemiddeld dertig tot veertig bussen per dag in. De drukste periode staat dus voor de deur. “We kijken er met spanning naar uit wat er gaat gebeuren. Nu al kampen we in het touringcarlandschap met een schaarste aan bussen en chauffeurs.” Koster wijst erop dat VDL Bus & Coach voorlopig geen touringcars meer levert. “Als ook Van Hool nog wegvalt, dan wordt de spoeling wel aardig dun. Gezien de huidige schaarste wordt het dan een hele uitdaging om straks ergens nog touringcars te krijgen.”  

Een woordvoerder van de VDL Groep bevestigt dat VDL Bus & Coach in Valkenswaard geen orders meer aanneemt. “Onze totale productiecapaciteit voor 2024 is volledig uitverkocht. We zitten vol, we kunnen niet meer maken dan we kunnen. Op dit moment nemen we geen nieuwe orders voor 2024 aan.” 

OAD betrekt zijn touringcars onder meer van TCR Tours in Raalte. Die had onlangs drie nieuwe voertuigen besteld. Directeur Bas Roescher van TCR vertelt dat hij woensdag in de fabriek in Koningshooikt is geweest om twee touringcars op te halen. “Ze zijn keurig afgeleverd. Volgende week halen we de derde op.” TCR heeft een vloot van 43 touringcars. “Het grootste deel is van Van Hool”, zegt Roescher. “We weten niet wat de toekomst zal brengen. Zeker is dat er wat moet gebeuren.” 

Directeur Eric Beuk van Koninklijke Beuk in Noordwijk zegt dat zijn 118 jaar oude familiebedrijf een vloot heeft van vijftig touringcars. Daarvan is ongeveer een kwart afkomstig van Van Hool. “We hebben twee leveranciers. De rest is Setra (van Daimler Buses – red.). We hebben in januari een dubbeldekker van Van Hool geleverd gekregen, maar die kwam uit Noord-Macedonië. Men is niet voor niks daar gaan bouwen, omdat de arbeid minder kost. Onze Van Hool-bussen worden dus niet meer in België geproduceerd.” 

Corona hakte zwaar in op de reissector. De vraag zakte compleet in. “De touroperators hebben nu de wind in de zeilen”, zegt Beuk. Niet alleen het gebrek aan touringcars, ook het gebrek aan chauffeurs kan afbreuk doen aan het prille herstel in de sector. “Dat is de reden waarom wij een eigen rijschool voor chauffeurs zijn begonnen.” Beuk kan nog niet goed inschatten wat een deconfiture van Van Hool voor zijn eigen bedrijf zou betekenen. “Ik ken de familie Van Hool al jaren. Ik heb met ze te doen en ik gun ze van harte dat ze eruit komen”, zegt hij. “Als we onderdelen voor onze touringcars nodig hebben, nemen we contact op met België. Een paar dagen later worden die met een vrachtwagen gebracht.” 

Veel onderdelen voor de motor en de aandrijflijnen van de Van Hool-voertuigen zijn afkomstig van DAF Trucks, vertelt Beuk. “Als Van Hool morgen er niet meer is, dan bestellen we ze bij DAF.” Beuk werd afgelopen week door Van Hool geïnformeerd dat het bedrijf bezig is met een reddingsplan. “Dat kunnen zoethoudertjes zijn. Mijn gevoel zegt dat ze in België toch met te veel mensen zijn blijven zitten.” 

• Tekort aan touringcars door mogelijk faillissement Van Hool? De reissector is ongerust. Redactiefoto. 

Terwijl in Nederland de reissector vandaag in het Financiëele Dagblad speculeert over waar, in het geval van een omvallen van Van Hool, in de toekomst de nodige touringcars vandaan moeten komen, speculeren Belgische media naar hartelust over het lot van de producent van bussen, touringcars en industriële voertuigen in Koningshooikt en Noord-Macedonië. ‘Wie ontmijnt de familiale tijdbom onder Van Hool?’ vraagt de financieel-economische krant De Tijd zich af. Als het erfenisgeschil tussen de familiale eigenaren van Van Hool niet tijdig wordt opgelost, dreigt maandag het faillissement. Wie heeft ­belang bij welk scenario en hoe liggen de verborgen agenda’s? Er resten nog drie dagen. Als de familie tegen maandag niet akkoord gaat met een minnelijke schikking over een intern erfenis­­geschil, trekt crisismanager Marc Zwaaneveld de stekker uit het herstelplan en dreigt het faillissement.  

De kern van het geschil, zo legt De Tijd uit, is een versnipperd aandeelhouderschap na de dood van oprichter Bernard Van Hool 1974. Hij verdeelde de aandelen van het bedrijf onder zijn acht zonen, maar liet zijn twee dochters erbuiten. Toen eind vorige eeuw drie familietakken zich lieten uitkopen, trokken de dochters naar de rechter voor compensatie. In 2008 werd daardoor twee derde van de aan­delen van de busbouwer bij een notaris in bewaring gegeven, om te voorkomen dat de zussen eventuele waarde zouden mislopen. Die kwestie en de juridische procedures die continu worden gevoerd, hangen nu al jaren als een duistere schaduw over het bedrijf. Zolang de vijf overblijvende aandeel­houderstakken niet bereid zijn de tikkende tijdbom samen met de twee zustertakken te ontmijnen, lijkt niemand – banken, derde partijen en/of de overheid – bereid Van Hool van het bankroet te redden.  

Geen enkele van de vijf eigenaars­takken heeft in principe belang bij een faillissement, want dan wordt de waarde van hun aandelen – elk 20 procent – weggevaagd. Vooral voor de tak Denis, die sinds 2013 de CEO Filip Van Hool levert, zou dat een persoonlijk echec zijn. Maar ook voor de takken Marcel en Jos, waar Jan en (tot voor kort) Frank in het management zaten, ligt zo’n piste gevoelig. Niet toevallig laten ze zich alle drie vertegenwoordigen door één juridische raadgever. 

De twee andere takken – Leopold en Herman – hadden de voorbije jaren alleen een telg van de familie in de raad van bestuur en waren niet betrokken bij de dagelijkse gang van zaken. Elk van hen heeft een andere advocaat, wat erop wijst dat ze niet samen optrekken, zoals de andere drie takken wel lijken te doen. Bovendien komt Ben Van Hool – van de tak Herman – sinds 2020 niet meer naar de raad van bestuur, omdat hij het niet eens is met de koers die de andere takken varen. 

De familietak van Ben Van Hool pleit al jaren voor de invoering van regels van deugdelijk bestuur. Hij zou ook voorstander zijn van een regeling waarbij familieleden uit het kapitaal kunnen stappen. Omdat zo’n exit gepaard gaat met transparantie over geldstromen, zaten de andere aandeelhouders daar niet op te wachten. Dat alleen al maakt duidelijk hoe moeilijk de verhoudingen tussen de vijf takken liggen. 

Een ander gevoelig punt is het vastgoed, met de vele fabrieken en de parkeerterreinen, dat in handen is van de familie en niet onder het bedrijf Van Hool valt. Geen enkele van de vijf takken vaart wel bij een faillissement, maar dat sluit niet uit dat sommige familieleden ervan uitgaan dat ze na een bankroet nog een en ander te gelde kunnen maken en invloed kunnen uitoefenen op de activiteiten van de groep. Dat zou in de kaart spelen van kandidaat-overnemers, zoals de West-­Vlaamse serieondernemer Guido Dumarey, die pas wil instappen als de last van de honderden miljoenen schuld wegvalt via de procedure van een flitsfaillissement. 

Dat laatste is een horrorscenario dat de twee zustertakken Ingrid en Simone willen voorkomen. Hun juridische procedures vallen dan niet per definitie weg, maar ze zullen veel minder zwaar wegen, omdat dan wordt gevochten om iets wat eigenlijk niet meer bestaat: de erfenis van Bernard Van Hool. 

Christophe De Decker, de zoon van de overleden Ingrid Van Hool en de neef van CEO Filip Van Hool, wil alles uit de kast halen om een akkoord met de andere verwanten te bereiken. Er zou zelfs sprake zijn van een piste tot kapitaalinbreng van de twee zustertakken, wat tot verwatering van de andere familietakken kan leiden als zij ook niet zelf met vers kapitaal over de brug komen. Die piste maakt, aldus De Tijd, echter weinig kans zolang de erfrechtelijke kwestie niet is opgelost. 

• Wie zorgt de komende drie dagen voor een oplossing in de familiale geschillen bij Van Hool en helpt een faillissement vermijden? Foto Van Hool.

Tijdens een tweedaags mega-event voor zo’n 400 Europese Volvo klanten in Gøteborg – waaronder ook een groot aantal trouwe Nederlandse en Belgische gebruikers – lanceerde Volvo Buses dinsdag een uitbreiding van zijn wereldwijde elektromobiliteitsaanbod voor stedelijk en inter-stedelijk openbaar vervoer. Op woensdag was er – na een korte rit met Volvo Buses’ autonome ‘Innovation Bus’  – als kers op de taart de primeur van de nieuwe Volvo 8900 Electric – een elektrische bus met lage instap voor stads-, intercity- en woon-werkverkeer. Ook kregen de bezoekers nóg een primeur: een kijkje in het nieuwe Volvo ‘heritage’-museum, ontmoetings- en conferentiecentrum ‘World of Volvo’ in het hart van de stad. 

Volvo BZR Electric is een wereldwijd toepasbaar platform voor stads-, intercity- en woon-werkverkeer. Het wordt aangeboden in verschillende configuraties om de mogelijkheden voor efficiënt, duurzaam en winstgevend verkeer voor vervoerders over de hele wereld te maximaliseren. Elektrische Volvo-bussen met lage vloer zijn dagelijks actief in 25 landen en het nieuwe BZR Electric-platform moet voortbouwen op dat succes. Tijdens de tweedaagse conferentie waarin Volvo Buses uitgebreid de schijnwerper richtte op haar duurzame activiteiten stond het nieuwe chassis nadrukkelijk centraal op het conferentiehpodium.  

“We hebben een stevige ambitie om onze inspanningen te versnellen om aan de wereldwijde vraag naar elektromobiliteitsoplossingen te voldoen. Daarom is het logisch om ons elektromobiliteitsaanbod uit te breiden met oplossingen voor intercity-, transit- en woon-werkverkeer,” trapte Anna Westerberg, president van Volvo Buses, de bijeenkomst ‘Today, tomorrow, together – Shaping the world we want to live in’ af. “De BZR Electric is een platform dat we wereldwijd aanbieden en dat wij kunnen aanpassen aan de uiteenlopende eisen van klanten overal. Het is weer een belangrijke stap voor ons in onze inspanningen om efficiënte en duurzame transportoplossingen te bieden – vandaag en in de toekomst”.   

‘Multifunctioneel en veelzijdig’ is Volvo’s noemer voor het nieuwe e-platform. De Volvo BZR Electric is een chassis dat verkrijgbaar is met een hoge of lage instap, in twee- of drieassige configuraties, met een enkele of dubbele motoraandrijflijn. Het beschikt over een modulair energieopslagsysteem waarbij het aantal batterijen kan worden aangepast aan verschillende soorten activiteiten. De Volvo BZR Electric is gebaseerd op een gemeenschappelijke e-mobiliteitsarchitectuur van de Volvo Group. Dit betekent dat belangrijke componenten en subsystemen – deels afkomstig van Volvo Trucks – in grote volumes worden vervaardigd, wat een voordeel is als het gaat om het gezamenlijke gebruik van reserveonderdelen en de logistiek. Dit betekent op zijn beurt meer inzettijd voor de vervoerder. 

Het BZR-platform is gebouwd voor toekomstige flexibiliteit. Het is ontworpen om versies mogelijk te maken voor zowel Bus Rapid Transit (BRT) als, later, touringcartoepassingen. Bij de lancering is het platform geschikt voor lengtes van 9,5 tot 15 meter, een maximaal gewicht van 27.500 kg en een trekvermogen tot 400 kW, oftewel 540 pk. In combinatie met de modulaire batterijopstelling tot 540 kWh is de Volvo BZR Electric geschikt voor de meeste toepassingen in uitgebreid stads- en streekvervoer. 

“Elektromobiliteit is nog steeds een groeiende, snel evoluerende business, en bij Volvo Buses hebben we meer dan tien jaar aan ervaring uit de eerste hand verzameld, samen met klanten en partners. Met de lancering van de Volvo BZR Electric zijn we ervan overtuigd dat we nu een product en een compleet aanbod hebben dat een langetermijnoplossing zal zijn voor vervoerders over de hele wereld”, voegde Westerberg nog toe. 

De Volvo BZR Electric wordt geleverd met alle actieve veiligheidssystemen van Volvo Bus. Deze omvatten verschillende veiligheidsvoorzieningen met speciale aandacht voor de bescherming van kwetsbare weggebruikers zoals fietsers en voetgangers. Een voorbeeld is het botsingswaarschuwingssysteem. Het reageert niet alleen op voertuigen, wat wettelijk verplicht is, maar ook op voetgangers en fietsers. De veiligheidssystemen overtreffen de nieuwe EU-regelgeving, evenals de wettelijke eisen van de meeste landen buiten de EU. 

• Anna Westerberg: “De BZR Electric is een platform dat we wereldwijd aanbieden en dat wij kunnen aanpassen aan de uiteenlopende eisen van klanten overal. Redactiefoto.

• Het Volvo BZR Electric 6×2 LHD platform. Foto Volvo.