Na het vinden van twee side letters komt Keolis-topman Janssen in actie. Hij huurt op 6 april 2020 advocatenkantoor Kennedy Van der Laan in om intern onderzoek te laten plegen. Bij dat onderzoek komen nog twee side letters naar boven, nu met de Chinese busfabrikant BYD. Keolis belooft dat het de garanties met betrekking tot inzetbaarheid en hergebruik van de accupakketten (batterijen) van de BYD-bussen, niet zal inroepen. Ook deze side letter is door Bruns ondertekend. De vierde (niet ondertekende) side letter behelst een terugkoopverklaring die geen betrekking heeft op de aanbesteding IJssel-Vecht.

Pas op 19 mei informeert Janssen de Overijsselse gedeputeerde Bert Boerman, die penvoerder is namens de deelnemende provincies, over de aangetroffen ‘onregelmatigheden’. Ook nodigt hij het Openbaar Ministerie uit: hij licht ze mondeling in over de kwestie en zegt dat er binnen Keolis onderzoek naar wordt verricht. Hoewel de side letters evident frauduleus zijn, doet het bedrijf geen aangifte bij het OM. Intern deelt Janssen de resultaten van het onderzoek slechts met twee vertrouwelingen: de legal counsel en de HR-directeur van het bedrijf. Andere belanghebbenden worden slechts op hoofdlijnen geïnformeerd en krijgen geen inzage in het onderzoeksdossier.

Enkele dagen na de onthulling van Follow the Money lekken de namen van operationeel directeur Bruns en vlootmanager Marcel Melissen uit via Dagblad Tubantia en de Stentor. Zij zouden verantwoordelijk zijn voor de side letters. Bruns, vader van profvoetballer Thomas Bruns en bestuurder bij voetbalclub Heracles, wordt in verband met de fraude geschorst. Bruns verliest kort daarna zijn positie bij Heracles.

Kort daarvoor hebben de advocaten van Kennedy Van der Laan de resultaten van een forensisch onderzoek naar de handtekeningen van Bruns gekregen. Daaruit blijkt dat niet kan worden uitgesloten dat die zijn vervalst. Het onderzoek “heeft indicatoren opgeleverd die duiden op een proces waarbij de handtekeningen digitaal op de litigieuze documenten zijn aangebracht,” schrijven de advocaten in het vertrouwelijke rapport aan Gedeputeerde Staten (d.d. 21 juli 2020, in handen van Follow the Money). Die informatie krijgt Bruns niet en wordt niet met de buitenwereld gedeeld.

De advocaten stellen in hun rapport dat Melissen “dé sleutelfiguur is bij het ontstaan van de verklaringen”. Van alle betrokkenen heeft Melissen de laagste positie in het bedrijf. Tot een strafrechtelijk onderzoek zal het niet komen. De ‘melding’ van Janssen bij het OM wordt nooit in een aangifte omgezet. Uijl en Melissen zijn beide weer actief in het openbaar vervoer. Bruns doet tegenwoordig advieswerk en voormalig ceo Frank Janssen gaat met ingang van 16 augustus een directiefunctie bekleden bij zorginstelling ZGT.

• Het ging niet alleen om de kwaliteit van de bussen. Foto Keolis.