De gemeente Amsterdam stelt strengere eisen voor internationale reizen van ambtenaren en bestuurders. Voortaan moeten zij de trein nemen als de reistijd binnen de tien uur ligt, een verhoging van de eerdere grens van zes uur. 

Uit onderzoek van Binnenlands Bestuur bleek begin dit jaar dat de gemeente Amsterdam de kampioen is in het aantal vlieguren van ambtenaren. Van de 290 retourvluchten die in 2022 binnen de gemeente werden geboekt, kwamen er maar liefst 192 voor rekening van medewerkers van de gemeente Amsterdam. Dit omvatte ook vluchten naar steden als Brussel, Londen en Berlijn, die met trein of bus in enkele uren te bereiken zijn. 

Burgemeester Femke Halsema had al beloofd dat de dienstreizen per vliegtuig strenger zouden worden gereguleerd. Nu voegt het college daad bij woord, naar aanleiding van raadsvragen van Kevin Kreuger (JA21): ambtenaren en bestuurders mogen alleen om ‘legitieme redenen’, zoals medische noodzaak, met het vliegtuig reizen als de reistijd korter is dan tien uur. De tijd voor check-in en douane voor treinreizen wordt hierbij meegeteld. 

Uit de cijfers die locoburgemeester Marjolein Moorman presenteert, blijkt dat wethouders in 2022 relatief weinig vlogen. Stadsdeelbestuurders en raadsleden maakten geen gebruik van het vliegtuig, terwijl wethouders en burgemeester Halsema samen goed waren voor 10 vluchten (5 procent). De ambtenarij was echter de absolute koploper met maar liefst 182 vluchten (95 procent). Moorman stelt dat vijf van deze reizen achteraf gezien met de trein hadden kunnen worden gemaakt, aangezien ze binnen 600 kilometer lagen. ‘Bij deze vijf vliegtuigreizen speelden de agenda en/of de persoonlijke situatie van de reiziger een rol,’ verklaart het college. Medewerkers zouden bijvoorbeeld andere afspraken missen. 

Moorman gaat ook in op de vraag waarom Amsterdam meer vliegreizen maakt. De stad vervult volgens haar een “andere, grotere rol op het internationale speelveld” dan andere Nederlandse steden. “Bijvoorbeeld op thema’s als vrede en veiligheid, gezondheid, economie, duurzaamheid en cultuur. De belangen die Amsterdam behartigt, zijn vaak ook relevant voor andere steden,” schrijft Moorman. 

Stoppen met internationale reizen is dan ook geen optie, stelt Moorman. “Voor internationale samenwerking blijft reizen belangrijk. Daarbij zal meer worden ingezet op treinreizen en het beperken van vliegreizen.” Tegelijkertijd schrijft ze dat de meerwaarde van internationale samenwerking beter moet worden afgewogen tegen de impact op duurzaamheid. 

Wethouder Sofyan Mbarki kreeg overigens enkele maanden later ook flink wat kritiek omdat hij naar Berlijn vloog om een voetbalwedstrijd tussen het Nederlands elftal en Turkije bij te wonen. Onder meer Elisabeth IJmker van GroenLinks wees hem erop dat hij een voorbeeldfunctie heeft, en dat het dan niet uitmaakt dat hij met de KNVB meevloog. 

• Gemeente Amsterdamse stelt strengere eisen aan vlieg-gedrag ambtenaren voor korte afstanden: vaker met de trein. Foto NS.