Bij vrijwel alle elektrische BYD-bussen die op de Veluwe rijden, is de positie van de stoel van de buschauffeur nog steeds niet goed afgesteld. Ook trekt 70 procent van die bussen naar rechts als er rechtdoor moet worden gereden. Dat blijkt uit een onderzoek van TUV Nord, dat in handen is van Omroep Gelderland.

De bussen waren tot eind vorig jaar van vervoerder Keolis, maar zijn in december overgegaan naar de nieuwe vervoerder EBS. De bussen rijden niet alleen in Gelderland, maar ook in Overijssel en later dit jaar in Flevoland. Toen de bussen werden overgenomen, zijn alle ruim 200 bussen gekeurd door een onderzoeksbureau. In totaal werden er 64 gebreken aangetroffen. Per probleem is in lijsten aangegeven bij hoeveel procent van de bussen dit speelt. Omroep Gelderland kreeg die lijsten in handen via een beroep op de Wet open overheid (Woo).

De bussen kampen al langer met problemen. Er zijn veel klachten rond de chauffeurscabine. Doordat de stoel van de chauffeur in een verkeerde positie staat, is de stoel beschadigd geraakt. Door die verkeerde positie zijn bovendien chauffeurs ziek geworden. Die verkeerde positie van de stoel kwam bij het onderzoek bij 91 procent van de bussen voor.

“Je zit steeds scheef op de stoel. Als ik drie uur heb gereden, dan loop ik daarna heel slecht. En er zijn collega’s die strompelend uit de bus komen”, vertelt een chauffeur anoniem. “Rug-, schouder- en armklachten hoor je vaak, maar ook een zere kont van de zittingen”, zegt een andere chauffeur. “Je komt stijf uit de bus”, zegt een derde.

EBS nam de bussen vorig jaar over van Keolis. Directeur Wilko Mol zegt dat er inmiddels minder klachten binnenkomen en dat ze de geconstateerde zaken willen verbeteren. Maar, zo zegt EBS, daar is wel tijd voor nodig. Dat er minder klachten binnenkomen, komt volgens een van de chauffeurs omdat er minder gemeld wordt. “Chauffeurs zijn het melden zat. Ik meld ook niet meer omdat ik het gevoel heb dat er niet geluisterd wordt.” Directeur Mol herkent dat beeld niet. “Maar als er klachten van chauffeurs zijn, dan kijken we daar natuurlijk naar.” Hoeveel chauffeurs er op dit moment thuis zitten met klachten door de bus, wil EBS niet zeggen. “Wij doen geen mededelingen over ons ziekteverzuim.”

De problemen in de cabine zijn niet de enige problemen. Per bus is een vuistdik rapport opgesteld. Het gaat in totaal om zo’n 15.000 pagina’s. Uit de lijst met problemen blijkt dat 70 procent van de bussen de neiging heeft om naar rechts te trekken. In een rapport uit 2021 wordt dat door een onderzoeksbureau al opgemerkt. “Daardoor moet er continu tegenkracht gegeven worden met de rechterarm, waardoor op lange termijn klachten aan die arm kunnen ontstaan.”

De bussen moeten in de verleende concessie – dat is een gebied waar een vervoerder voor lange periode mag rijden – nog 13 jaar mee. De bussen werden door Keolis aangeschaft, maar zijn in principe, nadat Keolis de megaklus kwijtraakte omdat er gesjoemeld was bij de aanbesteding, eigendom van de aanbestedende provincies geworden. Doordat EBS de aanbesteding won, was het verplicht de bussen over te nemen.

Volgens EBS zijn er goede afspraken gemaakt met de bouwer van de bussen – BYD – en een onderhoudspartij om de problemen te verhelpen. Wanneer alles opgelost is, kan directeur Mol niet zeggen. “Het kost enige tijd, maar we doen het zo snel mogelijk. Het hangt ook af van de zaken die we tegenkomen. Dat gaat natuurlijk niet van de een op de andere dag. Er is tijd voor nodig. Er zijn met BYD en de onderhoudspartij goede afspraken om de resterende problemen te verhelpen.”

Niet bij alle chauffeurs is het vertrouwen in de bus hoog. “Maar ik heb nog wel iets vertrouwen dat het de komende jaren beter wordt. Anders was ik al weggeweest”, zegt een van hen. “Maar van een scheve plank, kan je geen rechte maken. Hoogstens een mooie.”

• Het ‘gebed-zonder-end-dossier’ van de elektrische BYD-bussen op de Veluwe. Foto Keolis.