Vanochtend raakten via het CBS de nieuwste (voorlopige) inflatiecijfers bekend: 17,1%. Hiermee lijken niet alleen de energieprijzen en die van de boodschappen de hoogte in te gaan, maar ook die van het ov. RTL Nieuws zei een (mogelijke) verhoging van 7% voor bus, tram- en metrotickets te verwachten en 3% voor die van de NS.

Over de tariefstijging in bus, tram en metro is al overeenstemming bereikt tussen DOVA – dat is een samenwerkingsverband van de 12 provincies, de Vervoerregio Amsterdam, de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en het OV Bureau Groningen Drenthe – en het regionaal overleg consumentenorganisaties. De politieke besluitvorming hierover moet echter nog plaatsvinden.

Voor de tariefstijging zorgen vooral de stijgende loonkosten (+ 3,8%) en in mindere mate de gestegen diesel-, gas- en elektriciteitsprijzen, die respectievelijk met 33%, 79% en 65% omhoog gaan.

De regionale consumentenorganisaties “kunnen instemmen”, maar noemen een tariefsverhoging van 7 procent “fors en daardoor verontrustend”. “Iedere verhoging werkt tegendraads om reizigers na de coronapandemie terug te winnen en nieuwe reizigers aan te trekken”, aldus voorzitter Johan Kruithof van de landelijke overleggroep van de regionale consumentenorganisaties.

Bij NS is de tariefsverhoging beperkter. De spoorwegen bereikten onlangs een akkoord met de vakbonden over een nieuwe, dure cao, maar heeft een langlopend elektriciteitscontract dat pas in 2024 vernieuwd hoeft te worden.

De meest verkochte treinkaartjes mogen door afspraken die gemaakt zijn met de overheid niet duurder worden dan de verwachte inflatie voor 2023 plus een doorbelasting van de gebruiksvergoeding die NS aan ProRail betaalt om over het spoor te mogen rijden. Die stijging lijkt op 3% uit te komen.

Reizigersorganisatie Rover is alvast niet te spreken over een zo’n verhoging. “Die ruim 3 procent zit op een beperkt deel van de kaartjes die NS verkoopt, het zogenoemde beschermde deel”, zegt Freek Bos van Rover. Het gaat daarbij om enkele tweedeklas reizen in het binnenland zonder korting, tweedeklas jaar- en maandtrajectkaarten en het NS-deel van een OV-jaarkaart. “Maar wij zijn erg bezorgd dat de dure cao die NS bereid is af te sluiten doorberekend gaat worden in het niet-beschermde deel, waaronder alle kortingsabonnementen bijvoorbeeld.” Rover wil dat de prijzen helemaal niet omhooggaan, omdat de dienstverlening in 2023 duidelijk minder zal zijn dan die in 2022.”

Dat komt door personeelskrapte, waardoor de NS zich gedwongen zag de dienstregeling te versoberen. “Waarom zou de reiziger meer moeten betalen voor minder?”, vraagt Bos zich hardop af.

Qua inzet van personeel en treinen wordt 2023 een jaar dat volgens Bos te vergelijken is met 2001. “Toen was er veel ziekteverzuim en vielen relatief veel treinen uit. De treinkaartjes werden toen in 2002 0 procent duurder. Dat zou in 2023 ook zo moeten zijn.” In 2022 was nog sprake van een prijsverhoging van 1,8 procent.

• Komt er volgend jaar een fikse verhoging van ov-prijzen? Foto Provincie Utrecht.