De hervorming van haar vervoersplannen leidde tot veel ophef, maar toch ziet De Lijn haar reizigersaantallen toenemen. “Dit is een positief signaal, ook voor de inkomsten die dat genereert,” noteert de Gazet Van Antwerpen. 

De Lijn kreeg de afgelopen maanden een storm van kritiek over zich heen, wegens ingrijpende en soms rabiate aanpassingen aan haar vervoersplannen. Om het aanbod op de drukke hoofdassen te kunnen verhogen, werden in heel Vlaanderen bussen uit wijken weggehaald. In meer afgelegen gebieden is er vaker ‘vervoer op maat’, dat werkt via reservering. Die wijzigingen gingen gepaard met de afschaffing van ruim 3.000 bushaltes, of zowat één halte op de zes. 

Een eerste evaluatie toont dat De Lijn sinds die ingrepen haar reizigersaantallen zag toenemen. Van januari tot en met mei dit jaar telde het ov-bedrijf bijna 127,5 miljoen individuele ritten. Dat waren er 5 procent meer in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar, toen er 121 miljoen ritten werden geteld. 

Meer dan vier op de vijf van die ritten werden afgelegd door abonnees, die bij elke opstap hun Mobib-kaart scannen. Ook daar is een stijging met zo’n 5 procent zichtbaar. Wie geen abonnement heeft, betaalt steeds meer digitaal: via de app van De Lijn of contactloos op het voertuig zelf, met krediet- of bankkaart. 

Volgens De Lijn “lijkt het erop dat het nieuwe netwerk de oorzaak is van de stijging” in de reizigersaantallen. “We zien een toename in de specifieke regio’s waar we het aanbod hebben uitgebreid”, zegt een woordvoerder van De Lijn. Maar voor definitieve conclusies is het nog te vroeg, klinkt het, “aangezien het nieuwe netwerk pas zes maanden actief is”. 

Ook de reizigersvereniging TreinTramBus en ov-­expert Herman Welter vermoeden dat de stijging vooral te wijten is aan het nieuwe vervoersplan. “Dat meer bussen op de grote lijnen meer reizigers aantrekken, viel te verwachten, en is op zich een goede zaak”, zegt Welter. “Maar dat neemt niet weg dat de jarenlange besparingen maken dat een groot potentieel aan reizigers onderbenut blijft.” 

“Als er meer geïnvesteerd zou worden in de infrastructuur, met meer doorstroming, dan zouden de bussen stipter kunnen rijden en de reizigers over betrouwbare aansluitingen beschikken. Dat werkt pas wervend”, zegt Peter Meukens van TreinTramBus. 

Meukens zegt dat het de laatste weken opvalt dat de scantoestellen aan boord van de bussen vaker buiten werking zijn. “Zo kun je de reizigers niet tellen. Misschien dat de nieuwe telmethode binnenkort soelaas kan bieden.” Meukens ­verwijst naar het lopende plan van De Lijn om tegen eind dit jaar ­AI-camera’s te installeren in 1.600 bussen en trams. Daarmee zou het dark number aan reizigers zichtbaarder worden. In tegenstelling tot de Mobib-kaartreizigers kan De Lijn reizigers met een sms- of appticket (evenals zwartrijders) niet koppelen aan concrete ritten. Dat maakt het moeilijk om het aanbod goed af te stemmen op de vraag. 

Vorige week schreef De Tijd dat de flexbussen van De Lijn – de opvolger van de belbussen, die de ‘gaten’ in de wijken moeten opvullen – de meeste kilometers leeg afleggen: goed voor 4,2 miljoen van de 7,5 miljoen gereden kilometers. Dat is vooral zo in de Kempen, de Vlaamse Rand en Kortrijk. “Voor een systeem dat erop gericht is om zeer individuele verplaatsingen op te vangen in vooral ruraal gebied is het onrealistisch te verwachten dat de grote meerderheid van de kilometers beladen kan gebeuren”, luidde de reactie van De Lijn. 

Het kabinet van Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD) reageert tevreden op de toegenomen reizigersaantallen. “Dit plan is er gekomen om het vervoersnet te verbeteren, met frequentere bussen op die plaatsen waar er meer vraag is. Dit is een positief signaal, ook voor de inkomsten die dat genereert.” 

Volgens het kabinet werden sinds januari al meer dan 400 bijsturingen gedaan aan de nieuwe vervoersplannen. 

• Ondanks alle kritiek: De Lijn telt 5 procent meer reizigers. Vooral op de goed-bediende lijnen. Redactiefoto.