Eilanders krijgen voorrang in de nieuwe veerconcessies tussen de Waddeneilanden en de vaste wal. De nieuwe Doeksens en Wagenborgen moeten de eilanders beter gezind zijn, blijkt uit het Programma van Eisen (PvE) voor de veerconcessie voor Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog, aldus Omrop Fryslân en de LC.  

In dat PvE schetst het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat hoe eilanders, ondernemers en toeristen tussen 2029 en 2044 bediend moeten worden tussen de eilanden en de vaste wal. Nu al bereidt het ministerie van IenW die nieuwe concessie voor. Eind 2026 moet bekend worden welke reders over de Wadden mogen varen. 

Die reders krijgen de opdracht, zo is te lezen in het PvE-concept, om zich meer op de eilanders te richten. Een ‘scholierenboot’, die Doeksen nu vrijblijvend, maar met subsidie, tussen Vlieland en Terschelling laat varen, wordt voor de nieuwe concessiehouder een verplichting. Het bootje, met lang niet alleen scholieren aan boord, moet op schooldagen twee keer per dag heen en weer varen: een keer ‘s ochtends, een keer ‘s middags. 

Die ‘scholierenboot’ was een grote wens uit de Tweede Kamer. De parlementariërs drukken sowieso hun stempel op het eisenpakket. Op voorspraak van Kamerleden, NSC’er Aant Jelle Soepboer en VVD’er Aukje de Vries voorop, richt het ministerie z’n blik vooral op de bewoners van de vier Waddeneilanden. 

Zo krijgen eilanders die met spoed naar de wal moeten, of halsoverkop terug naar het eiland, voorrang. Op elke eerste en elke laatste afvaart van de dag blijven tot 24 uur voor vertrek twee autoplekken ‘vrij’ voor eilanders. Vlielanders en Terschellingers kennen deze optie al, Amelanders en Schiermonnikogers krijgen deze ‘voorrangsregel’ vanaf 2029. 

In het PvE bepaalt het ministerie ook wanneer er gevaren moet worden. Volgens de tabellen komt er vanaf 2029 een afvaart bij van Terschelling naar Harlingen. De afvaarten tussen Vlieland en Harlingen krijgen andere tijden. Nu kun je ‘s ochtends niet voor tienen op Vlieland zijn, dat moet eerder worden. Ook het gat naar de tweede afvaart, nu pas na de lunch, moet kleiner. 

Het aantal afvaarten van en naar de vier Waddeneilanden moet vanaf 2029 worden verhoogd, aldus het ministerie. Daarbij valt op dat ook in het laagseizoen, wanneer er minder toeristen naar de eilanden gaan, er meer afvaarten in de tabellen staan dan nu op het schema van Wagenborg en Doeksen te vinden is. 

Met die afvaarten in de ‘daluren’ wil het ministerie dat de vaste wal ook voor eilanders goed te bereiken is. Omdat de boot voor eilanders hun levensader is, krijgen bewoners korting op hun bootkaartje. Dat eilandtarief is nu al een afspraak tussen reders en overheden, in de nieuwe concessie wordt dat een verplichting. 

Ook krijgen de vier eilandgemeenten een ‘adviesrecht’ in de nieuwe concessie en komen er ‘verplichte klantpanels’, waar ook ondernemers mogen meepraten over het wel en wee op de Waddenzee. Om de band tussen de reders en de eilanden te versterken krijgen de opvolgers van Doeksen en Wagenborg ook een ‘inspanningsverplichting’ voor een bijdrage aan ‘lokale en regionale maatschappelijke initiatieven’. Oftewel: ze moeten zichtbaarder worden in de omgeving. 

• Programma van Eisen voor Wadden-veerconcessies: De eilanders krijgen voorrang op toeristen. Redactiefoto van een Doeksen-veerboot.