De provincie gaat investeren in eigen busgarages. Daardoor houden toekomstige vervoerders geld over dat ze kunnen gebruiken om meer bussen de weg op te sturen. De huidige busstallingen in Friesland zijn van vervoerder Arriva, behalve die op Schiermonnikoog. Eind 2024 loopt het contract tussen Arriva en provincie af. Mocht er daarna een nieuwe vervoerder komen, dan zal die de stallingen moeten huren of nieuwe laten bouwen. Hoe dan ook kost dat veel geld.

“Als wij de garages zelf in handen hebben, kunnen we de prijs drukken”, zegt gedeputeerde Avine Fokkens in het LC. Een vervoerder kan het bespaarde geld vervolgens investeren in een betere dienstregeling. De nieuwe provinciale busstallingen komen op de drie overige Friese Waddeneilanden en in Leeuwarden, Heerenveen, Sneek, Bolsward, Drachten, Harlingen en Dokkum. Het kan om nieuwbouw gaan, maar ook om overnames van de huidige Arriva-stallingen.

Ook op een andere manier hoopt de provincie de kosten voor toekomstige vervoerders in de hand te houden en zo meer bussen te laten rijden. De provincie Fryslân gaat de leningen voor de aanschaf van nieuwe bussen namelijk zelf aflossen. Nu is het nog zo dat de vervoerder aflost met geld van het totale ov-budget dat het van de provincie ontvangt. De rentes zijn dan relatief hoog. Als de provincie zelf en direct de lening afbetaalt, is die rente een stuk lager. Volgens Fokkens scheelt dat over tien jaar, de duur van een concessieperiode, miljoenen euro’s.

Vanaf 2030 moeten alle bussen – het zijn er op dit moment ongeveer 250 in Friesland – emissievrij rondrijden. Dat zou op stroom kunnen, maar bijvoorbeeld ook op waterstof. Nieuwe bussen moeten vanaf 2025 al aan de voorwaarde voldoen en zijn bij aankoop duurder dan dieselbussen. Mede daardoor kan een rentevoordeel al snel veel geld opleveren.

In het geval dat de vervoerder failliet gaat, komen de bussen in bezit van de bank. De provincie heeft wel bedongen dat ze beschikbaar moeten blijven voor een volgend ov-bedrijf.

De aanbestedingsprocedure voor de nieuwe busconcessie begint woensdag. Op het ontwerp van het zogeheten programma van eisen, een serie voorwaarden waaraan een nieuwe vervoerder moet voldoen, kwamen in zes weken 366 zienswijzen binnen. Veel gingen in feite over de huidige tweejarige noodconcessie, die in december inging. Het aantal ritten nam toen met 6 procent af.

Sommige van de zienswijzen leveren een aanpassing op. Een vervoerder die extra inzet op innovatieve vormen van openbaar vervoer om het platteland bereikbaar te houden, krijgt tijdens de aanbesteding extra punten, waarmee de kans op toewijzing van de concessie groter wordt.

• Provincie Fryslân investeert in eigen stallingen om meer bussen te laten rijden; aanbesteding nieuwe busconcessie start vandaag. Redactiefoto.