Als eerste Nederlandse provincie wil de provincie Noord-Holland per direct reclame voor vlees, vis en fossiele producten en bedrijven weren uit haar bushokjes. Acht Nederlandse gemeenten hebben vergelijkbare voornemens uitgesproken.

Statenlid Anouk Gielen (GroenLinks), mede-indiener van de motie die het verbod regelt, vindt het besluit niet meer dan logisch zegt ze in De Volkskrant: “We werken als provincie hard aan oplossingen voor de klimaatcrisis, maar geven in onze bushokjes een podium aan bedrijven die dat tegenwerken. Als duurzame provincie willen we geen advertenties voor verre vliegreizen of de benzine van Shell meer.”

Contractueel kan de provincie het recht om reclame te weigeren, volgens de overeenkomst met de reclame-exploitant. Het verbod kan daarom per direct ingaan, volgens de provincie: “We hebben daarvoor al een verzoek ingediend.

Over wat we doen met lopende en reeds ingekochte reclames die niet binnen de nieuwe regels passen, gaan we nog in gesprek.”

Het verbod geldt voor de ruim 500 abri’s die de provincie beheert en die zich allemaal buiten de bebouwde kom bevinden. Maar ook binnen de bebouwde kom, waar de bushokjes veelal het domein zijn van de gemeente, staat reclame voor vervuilende producten op de tocht: Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Nijmegen, Haarlem, Enschede, Amersfoort en Leiden willen aanprijzingen van fossiele producten gaan weren. Haarlem en Nijmegen willen ook geen advertenties voor vlees uit de bio-industrie meer zien. Doordat gemeenten vaak langlopende contracten met reclame-exploitanten hebben, is een verbod per direct, zoals in Noord-Holland, vaak niet mogelijk.

Rosanne Rootert van actiegroep Reclame Fossielvrij: “Je zou het in lokale regelgeving kunnen vastleggen, maar geen enkele gemeente heeft dat tot nu toe geprobeerd.” De gemeente Amsterdam heeft een tussenoplossing gevonden door afspraken te maken met de exploitant van abri’s in metrostations, maar elders in de stad zijn fossiele advertenties nog gewoon toegestaan. ‘In de metro’s weert Amsterdam bovendien alleen bepaalde reclame, zoals die voor benzineauto’s en afgeprijsde vluchten’, zegt Rootert.

Rootert pleit daarnaast voor een verbod op greenwashing, het inzetten van reclame om een bedrijf groener te doen lijken dan het is en zo de publieke opinie te beïnvloeden. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat grote fossiele energiebedrijven voornamelijk communiceren over hun groene inspanningen, terwijl die slechts een klein deel van hun activiteiten vormen. Maar mede- indiener van de motie in Noord-Holland, Alphons Muurlink (PvdA), wijst erop dat er al wetten bestaan die dat verbieden. Over de effectiviteit van dit verbod wordt in kringen van reclame- en gedragswetenschappers nog sterk gediscussieerd.

• Provincie Noord-Holland verbiedt per direct reclame voor vlees, vis en fossiele producten en bedrijven in bushokjes. Foto Provincie Noord-Holland.