De NS maakte onlangs bekend dat ze de treinkaartjes volgend jaar zo’n 10 procent duurder gaan maken. Voor een overgrote meerderheid is dit een reden om dan minder met de trein te reizen, blijkt uit een poll van RADAR-AvroTros  

De prijzen van treinkaartjes en abonnementen moeten volgens de NS omhoog, omdat de kosten voor personeel, materiaal en energie enorm zijn gestegen. RADAR was benieuwd of dit invloed heeft op het reisgedrag en zette de volgende vraag online: ‘Is deze prijsverhoging voor jou een reden om minder met de trein te reizen?’ 

In totaal reageerden 1.804 mensen op deze poll. Een overgrote meerderheid van 84 procent geeft aan inderdaad minder met de trein te reizen als de kaartjes duurder worden. 12 procent zou niet minder vaak de trein pakken en 4 procent weet het niet.  

Een vaak genoemde reden om minder met de trein te reizen, is dat de treinkaartjes nu al duur zijn. Een enkele reis van Amsterdam naar Rotterdam kost bijvoorbeeld al 17,90 euro en daar zou dan eventueel nog 10 procent bovenop komen. “Reizen per trein is inmiddels vrijwel onbetaalbaar”, concludeert een van de polldeelnemers dan ook. Een ander vertelt: “Ik reis nu al minder door de prijs van een kaartje. Dus als het duurder wordt, kan ik me dat niet meer of nog minder veroorloven.” 

Ook de vergelijking met de auto wordt vaak gemaakt door deelnemers. “Het is nu al zo dat, wanneer je met twee personen reist, de auto goedkoper is dan de trein. Dat verschil wordt alleen maar groter”, vertelt iemand bijvoorbeeld. Maar de kosten van een auto bestaan niet alleen uit brandstofkosten, verliest RADAR even uit het oog.  

RADAR neemt wel de proef op de som en inderdaad: als we weer van Amsterdam naar Rotterdam reizen, kost dat volgens de ANWB routeplanner 11,47 euro aan brandstofkosten. Dit is minder dan de 17,90 euro die je bij NS per persoon betaalt. Als je met meerdere mensen reist, is de auto dus inderdaad een stuk goedkoper. “Reis meestal samen met mijn vrouw,  dan wordt de auto echt veel goedkoper”, aldus een van de deelnemers.  

Ook de drukte in de trein, vertragingen en werkzaamheden op het spoor worden genoemd als reden om de trein te vermijden als kaartjes duurder worden. “Ieder jaar worden de abonnementen duurder en dit terwijl de service steeds verder achteruitgaat met vertragingen etc. Het is geen stimulans om duurzamer te reizen en als je afhankelijk bent van de trein, ben je echt de pineut”, vertelt een deelnemer.   

Een ander laat weten: “Reizen met de trein is voor veel mensen al duur genoeg. Daarnaast rijdt de trein vaak niet door werkzaamheden en storingen. Het zou belachelijk zijn om daar meer geld voor te vragen.” “Steeds minder service en te veel uitval rechtvaardigt zo’n verhoging absoluut niet.” 

Hier is de Tweede Kamer het overigens mee eens. Dinsdagmiddag 5 maart 2024 moest NS-baas Wouter Koolmees in de Tweede Kamer uitleg komen geven over de aangekondigde prijsstijgingen. Hier maakten verschillende politici duidelijk dat ze de prijsstijgingen onacceptabel vinden, zolang de service van de NS en ProRail niet verbetert. 

Mensen die de duurdere kaartjes niet zien als reden om minder vaak met de trein te reizen, hebben geen alternatief of nemen niet zo vaak de trein. “Bittere noodzaak aangezien ik geen auto heb”, laat een deelnemer bijvoorbeeld weten. “Het alternatief is de auto. Daar ben ik geen fan van. Dat is namelijk nog slechter voor het milieu en ik houd niet van autorijden”, vertelt een ander. 

“Ik reis beperkt met de trein, dus ik kan een prijsverhoging hebben”, legt weer een andere deelnemer uit. “Ik ga niet heel veel met de trein. Maar als ik ga, dan ga ik meestal naar een grote stad waar de parkeerkosten ook hoog zijn. Het is dus een kosten- baten verhaal.” 

Ook geven deelnemers aan dat ze de trein nog best betaalbaar vinden als je kortingen gebruikt. “Ik gebruik de trein alleen voor dagjes uit en daar heb ik een Dalurenkaart voor”, vertelt iemand bijvoorbeeld.  

• RADAR – AvroTros: ‘Overgrote meerderheid gaat minder met de trein reizen als de kaartjes duurder worden’. Redactiefoto.