Mobiliteitsminister Volker Wissing (FDP) lijkt geen haast te hebben om een opvolger te vinden voor het populaire ‘Neun Euro Ticket’ (een maandabonnement van 9 euro waarmee het Duitse lokale en regionale ov gebruikt kan worden) dat eind augustus eindigt. Volgens hem moet de opvolger in de herfst of zelfs begin volgend jaar worden voorgesteld. Een reden kan zijn dat de ervaringen met het miljarden-experiment met het ov-kaartje eerst ‘gründlich’ moeten worden geanalyseerd. Opvallend blijft – zeker in de Duitse verhoudingen – dat het experiment met het driemaandelijkse ‘Neun Euro Ticket’ zonder enig voorafgaand onderzoek werd ingevoerd. Een studie van de Technische Universiteit toonde aan dat tenminste in München weinig autobezitters de auto verruild hebben voor het ov.

Volgens een enquete van YouGov is 72% van de Duitsers voorstander van een vervolginitiatief. Maar minister Wissing ziet de federale overheid niet als ‘trekker’ voor zo’n vervolginitiatief en vindt dat de deelstaten die rol moeten oppakken. Dit leidt tot wrevel bij coalitiepartners SPD (“de federale overheid moet tenminste coördinerend optreden”) en de Groenen (“volgens de regionaliseringswet is de federale overheid verantwoordelijk voor de financiering van lokaal vervoer”). De mobiliteitsminister komt steeds meer onder druk te staan. Voor Wissing is de inrichting van het plaatselijke ov een zaak van de deelstaten.

De federale overheid financiert de huidige campagne met 2,5 miljard euro om inkomstenderving bij vervoersbedrijven te compenseren – naast de reguliere 9,4 miljard dit jaar aan zogenaamde regionaliseringsfondsen, waarmee de deelstaten en ‘Verkehrsverbünde’ openbaar vervoer bestellen bij de aanbieders. Daarnaast is er nog een miljard uit een andere federale pot.

Onlangs maakte Wissing bekend dat tegen het einde van het jaar of begin 2023 een ‘vervolgaanbod’ zou kunnen worden ontwikkeld om reizigers te compenseren voor gestegen energiekosten en hen te stimuleren over te stappen op het lokale ov. Er zijn onder andere suggesties voor een 365 euro jaarkaart of een 69 euro maandkaart.

Consumentenorganisaties dringen inmiddels aan op een snelle beslissing, liefst eind deze maand. De maatstaf voor een nieuw initiatief moet een eenvoudig te boeken en te gebruiken ticket zijn. Een mogelijkheid zou zijn een maandkaart van 29 euro. “Zelden heeft een politieke maatregel zoveel steun van de mensen gekregen”, zei een woordvoerder van een consumentenorgansatie. “Het ticket compenseert in de crisis vooral huishoudens met weinig geld. Een groot voordeel is ook het overwinnen van de tariefverwarring, wat in Duitsland een van de grootste hindernissen is bij het overstappen op bus en trein.”

Ook om klimaatbeleidsredenen is meer gebruik van bussen en treinen nodig. Het is daarom des te belangrijker dat het ov ook een “betrouwbaar alternatief en uitwijkmogelijkheid is voor de eigen auto”. Om dit te doen, moet het worden uitgebreid en verbeterd. De SPD is alvast voorstander van een maandkaart van 29 euro. Autoclub ADAC waarschuwde voor de vernauwing van de discussie tot een puur ‘prijsdebat’: “De staat moet diegenen helpen die het moeilijk vinden om het ov te blijven betalen. De staat moet ook voldoende geld kunnen investeren in uitbreiding en verbetering van het ov.” De autoclub wil niet vasthouden aan een goedkoop landelijk dekkend maandabonnement van 9 euro voor iedereen. Milieuorganisaties wijzen op de klimaateffecten en waarschuwen ervoor dat mensen die nu met het ov reizen in september weer in de auto stappen.

De beste oplossing volgens milieufederaties zou een jaarkaart van 365 euro zijn, die ook op maandbasis kan worden gekocht. Om het ov voor nog meer mensen een aantrekkelijker alternatief te maken, zijn niet alleen goedkope aanbiedingen, maar ook aanzienlijk betere dienstregelingen, een modernisering van het wagenpark en een uitbreiding van het ov-personeel nodig.

• Biedt het ‘Neun Euro Ticket’ ook aanzetten voor een ov-breed promotieticket in Nederland en België? Foto Berlin.de