Hoe was het ook weer? Uber werd in 2009 opgericht en bood aanvankelijk alleen personenvervoer aan, deels illegaal in diverse landen (UberPop), maar begon in 2014 met het bezorgen van eten via het aparte bedrijf ‘Uber Eats’. In Rusland deden Yandex en Uber precies hetzelfde in deze sectoren. Yandex Taxi Service begon in 2011 en de foodservice startte begin 2018. In juli 2017 kondigden beide bedrijven de oprichting aan van een joint venture (MLU B.V.) om te werken in Rusland, Armenië, Azerbeidzjan, Wit-Rusland, Georgië en Kazachstan.   

In de voorwaarden van de deal stond dat het nieuwe bedrijf werd gewaardeerd op 3,7 miljard dollar (3,48 miljard euro) en dat Yandex er de controle over bleef behouden, wat tot uiting kwam in de omvang van de initiële investeringen – 225 miljoen dollar (212 miljoen euro) voor Yandex en $100 miljoen (94,1 miljoen euro) voor Uber) en aandelen – 59,3% voor de Russische kant en 36,6% voor de Amerikaanse kant. De resterende 4,1% werd verdeeld onder Yandex-werknemers. 

De foodservice werd een van de afgeleide producten van de transactie. Het werd opgericht op basis van Uber Eats en de startup Foodfox – Yandex kocht ze eind 2017. Beide projecten werden samengevoegd tot een gemeenschappelijke dochteronderneming, waarvan de juridische entiteit het bedrijf Yandex.food LLC JV was. Yandex Taxi kreeg er 99,9% van. 

Wie wilde Uber kwijt uit de samenwerking? Hoogstwaarschijnlijk was het een wederzijds verlangen. Voor het eerst werden plannen bekend om de aanwezigheid van Uber in Rusland te verminderen als onderdeel van een joint venture met Yandex in augustus 2021 – toen bereidde Yandex zich voor om een deel van het aandeel van zijn partner uit te kopen om zijn aandeel te vergroten tot 71%. Die deal bedroeg $1 miljard (€ 0,94 miljard), en onder de voorwaarden had Yandex de mogelijkheid om de resterende 29% over twee jaar uit te kopen voor ongeveer $2 miljard (€ 1,88 miljard). De partijen voldeden binnen enkele maanden aan alle vereisten en eind 2021 kwam 71% van de joint venture al onder de controle van Yandex. 

Eind februari 2022 kreeg Rusland te maken met verschillende golven van buitenlandse sancties, vooral Amerikaanse. In de Verenigde Staten geregistreerde bedrijven begonnen Rusland één voor één te verlaten, en Uber was daarop geen uitzondering. Uber maakte begin maart 2022, een maand na de Russische inval in Oekraïne, de wens bekend om zo snel mogelijk van de joint venture met Yandex af te willen. Uber ging op zoek naar een (nieuwe) koper voor zijn aandeel in de joint venture, wat uiteindelijk… Yandex werd. Het hele proces duurde dus tot bijna 14 maanden (van 1 maart 2022 tot 21 april 2023) en Yandex kon de inzet niet voor $ 2 miljard uitkopen, maar voor een bedrag dat bijna drie keer goedkoper was: $ 702,5 miljoen. Een Carlsberg-scenario? In een eerdere schatting kwamen Bloomberg-analisten op ongeveer hetzelfde bedrag uit voor de deal. Ze voorspelden dat Uber zijn belang voor 800 miljoen dollar zou (moeten?) verkopen. Ze zaten er uiteindelijk niet ver naast. (ZA).  

• Wie wilde Uber kwijt uit de samenwerking met Yandex in Rusland? Redactiefoto.