De fietskoeriers die jarenlang maaltijden bezorgden voor het vorig jaar uit Nederland vertrokken Britse platform Deliveroo waren geen zelfstandige ondernemers (zzp’ers), maar werknemers. Uit een arrest dat de Hoge Raad vrijdag heeft gewezen, volgt dat de koeriers sinds 2018 als schijnzelfstandigen werkten.

De hoogste Nederlandse rechter stelt vakbond FNV, die al jarenlang strijdt tegen schijnzelfstandigheid bij platformbedrijven, in het gelijk. De uitspraak heeft potentieel verstrekkende gevolgen voor andere zzp’ers en bedrijven die zzp’ers inhuren. Het arrest is minder baanbrekend dan advocaat-generaal Ruth de Bock afgelopen zomer had geadviseerd. Haar herhaalde pleidooi om ‘inbedding’ in een organisatie als ‘startpunt’ te hanteren om te bepalen of iemand onder het gezag van een opdrachtgever valt — en dus een werknemer is — legt de Hoge Raad voor de tweede keer naast zich neer. Omdat er zowel in Nederland als in Europa (door de Europese Commissie) wordt gewerkt aan nieuwe wetgeving voor platform-werkers ziet de Hoge Raad geen aanleiding om zelf nog aan de criteria te gaan sleutelen.

Of van een arbeidsovereenkomst sprake is, hangt volgens de Hoge Raad af van álle omstandigheden van het geval. Eerst de rechtbank en daarna het gerechtshof kwamen op grond van die afweging tot de conclusie dat de Deliveroo-bezorgers werknemers waren. De Hoge Raad noemt dat oordeel juridisch niet onjuist en ook begrijpelijk gemotiveerd.

“De Hoge Raad doet geen ‘sweeping statements’, haalt geen capriolen uit en blijft keurig binnen de lijntjes. De wet uit 1907 en de staande jurisprudentie volstaan nog steeds om het werken voor een partij als Deliveroo onder de arbeidsovereenkomst te vangen. Ook met de bestaande wetgeving blijft maatwerk mogelijk”, reageert Stefan Sagel van De Brauw, die de FNV in cassatie bijstond in het FD. Naar zijn zeggen was de verdediging ook zo opgezet, dat het voor de Hoge Raad niet nodig zou zijn om aan zogenoemde rechtsvorming te doen.

Pikant genoeg volgt de Hoge Raad nu de lijn die een andere advocaat-generaal, Robert van Peursem, in oktober had aangewezen. Hij concludeerde in een heel andere zaak dat inbedding maar een van de vele omstandigheden is die bepalend zijn voor een gezagsverhouding. Volgens Joyce Snijder, arbeidsrechtadvocaat bij Legaltree, is het zeldzaam dat leden van het parket zo openlijk de degens kruisen.

• Hoge Raad: ‘Fietskoeriers Deliveroo waren geen zzp’ers maar werknemers’. Foto FNV.