Afgelopen week vertrok de veerboot MS Romantika van de succesvolle start-up Holland Norway Lines (HNL) – 180.000 reizigers in 2020, 39 mln. omzet – voor het laatst vanuit de Groningse Eemshaven naar het Noorse Kristiansand. HNL wijkt uit naar de Duitse havens Cuxhaven en/of Emden, tot ergernis van transportbedrijven en de provincie. Hoe heeft het zover kunnen komen, vraagt het FD zich af. Immers, de nieuwe veerdienst was een enorm succes.

In het verleden voer het MS Romantika vanuit de Eemshaven in Noord-Groningen naar het Noorse Kristiansand. HNL hoopt volgend jaar terug te keren naar de Eemshaven, maar moet daarvoor wel een eigen kade bouwen. Er is geen ruimte voor de veerdienst aan de aanwezige openbare kades, die het op basis van ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’ moet delen met andere (vracht)vervoerders. De provincie Groningen ziet de veerdienst node gaan. Het vertrek naar concurrerende (Duitse) havens in de regio is een regelrechte blamage. HNL hoopt volgend jaar terug te keren naar de steeds drukkere Eemshaven (als gevolg van de bouw van een groot offshore windmolenpark), maar moet daarvoor wel een eigen aanlegplaats realiseren, een miljoeneninvestering. De afgelopen tijd moest HNL regelmatig reizen annuleren of uren wachten omdat er geen kaderuimte was. Een enorme reputatieschade was het gevolg.

Voorlopig is HNL uitgeweken naar Cuxhaven en na 1 juni naar Emden, havens die blij zijn met de komst van HNL en de Romantika.

Het is een doorn in het oog van onder meer IJzebrand Rijzebol, CDA-gedeputeerde van de provincie Groningen, die in het FD opmerkt dat HNL in de Eemshaven beter af is. “Je moet vanuit Emden een uur langer varen naar Kristiansand, dat kost heel veel brandstof. Bovendien mogen vrachtwagens in Duitsland minder wegen dan in Nederland, waardoor het niet aantrekkelijk is om via Duitsland naar Noorwegen te rijden.” In Duitsland mag een vrachtwagen, in welke vorm dan ook, niet meer dan 40 ton wegen. In Nederland en Noorwegen mogen ‘Langere en Zwaardere Vrachtwagencombinaties’ (LZV’s) maximaal 60 ton wegen.

Angvik Auto Holland, een bedrijf dat vrachttransporten organiseert tussen Noorwegen en Nederland had zich helemaal op de nieuwe route ingesteld.

Dat HNL in de moeilijkheden zou komen door de toenemende drukte in de Eemshaven, mocht geen verrassing zijn voor de rederij. Groningen Seaports, de beheerder van de Eemshaven, had vanaf het begin duidelijk gemaakt dat HNL een eigen kade moest bouwen. “Tot oktober 2022 zouden we genoeg ruimte hebben bij de openbare kade, maar daarna was die mogelijkheid er niet meer, dat wisten ze”, vertelt directeur Cas König.

HNL ging daarom in 2022 op zoek naar financiers voor de bouw van een eigen aanlegplaats in de haven, die minimaal €12 mln moet kosten. Door de oorlog in Oekraïne, die vorig jaar leidde tot snel stijgende olieprijzen, waren banken niet happig om dit bedrag te financieren aan een brandstofintensief bedrijf als HNL.

Daarom klopte HNL aan bij lokale overheidsinstellingen, waaronder de provincie, Groningen Seaports en de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij (NOM). Volgens gedeputeerde Rijzebol en Seaports-directeur König, zijn zij steeds bereid geweest om mee te denken over een lening aan HNL. Overigens wel tegen een marktconforme rente, in verband met de staatssteunregels.

De overheden lieten een onafhankelijk bureau onderzoek doen naar de financiële situatie van HNL. Uit dat rapport kwam eind 2022 een positief beeld naar voren, waardoor niets in de weg leek te staan voor een lening aan de rederij. De plannen voor de nieuwe kade konden niet worden afgerond omdat HNL geen garanties krijgt dat het tijdens de bouw door kan blijven varen vanuit de Eemshaven.

Om de klanten in de tussentijd meer zekerheid te bieden, wijkt de rederij uit naar Duitsland. Maar Wilbert Boneschansker, HNL’s CFO, benadrukt dat zijn bedrijf zal terugkeren naar de Eemshaven. Hij zal in mei een team aanstellen dat de terugkeer naar Noord-Groningen moet gaan construeren. “In de tijd die we hebben gecreëerd, gaan we kijken wat de meest rendabele investering is in de Eemshaven.” Hij hoopt eind dit jaar te starten met de bouw van de kade, waarna een terugkeer naar de Eemshaven medio 2024 in beeld komt.

• De ferry van Holland Norway Lines naar Noorwegen is vertrokken naar Cuxhaven en/of Emden, maar de Eemshaven hoopt op terugkeer. Foto: HNL.