Treinreizigers krijgen de komende jaren nog veel meer last van hinder door werkzaamheden op het spoor. Vorig jaar kondigde beheerder ProRail al aan in 2024 meer werk overdag en buiten de vakanties uit te gaan voeren, maar door een verder groeiende hoeveelheid onderhoud en personeelstekorten wordt de overlast van 2025 tot en met 2030 nog groter. “In heel Nederland, zowel in de Randstad als in de regio, zullen we dit effect gaan zien’’, zei topman John Voppen tijdens een persbriefing in Amersfoort.

Volgens ProRail is veel spoor in Nederland aan vervanging toe omdat een groot deel kort na de Tweede Wereldoorlog is neergelegd, bijna tachtig jaar geleden. “En dat gaat zo’n veertig jaar mee, waardoor we het nu weer moeten vernieuwen. Alleen in de haven van Rotterdam is er sprake van achterstallig onderhoud, in de rest van Nederland is het een natuurlijk proces.’’ ProRail belooft ‘meer dan 400 spoorprojecten in 2024.

Ruim 9.000 mensen werken dit jaar aan het spoor. Zij werken samen aan grofweg vierhonderd grotere en kleinere projecten of zij werken aan het onderhoud, wat vaak in de nachten gebeurt. Om dit te kunnen doen – tussen al het treinverkeer door, rekening houdend met wegwerkzaamheden van Rijkswaterstaat, evenementen en vakanties – legt ProRail elk jaar weer een enorme puzzel, die minutieuze voorbereidingen vergt.

Voor 2024 staan meer werkzaamheden dan ooit op het programma. John Voppen, CEO bij ProRail, vertelt dat er werkstromen samenkomen: “Ons spoor stamt veelal van vlak na de Tweede Wereldoorlog en gaat zo’n veertig jaar mee. Nu zijn we tachtig jaar verder en is er dus op veel plekken een tweede ronde groot onderhoud nodig. Tegelijkertijd willen we het spoornetwerk uitbreiden voor meer en beter treinverkeer. Deze werkstromen willen we combineren, want daarmee zorgen we voor minder hinder. En combineren van onderhoud en uitbreiding is in kosten efficiënter.” Door meer overdag te gaan werken is het ook onvermijdelijk dat de reiziger daar hinder van gaat ondervinden.

In juni dit jaar laat ProRail werkzaamheden uitvoeren in en rond Leeuwarden. Dat werk wordt voor een groot deel buiten de vakanties uitgevoerd. Ook op andere plekken gaat ProRail vaker tijdens kantoor- en schooluren aan het werk. Vorig najaar deed ProRail dat bijvoorbeeld rond Rotterdam Centraal en station Schiphol. “Ondanks dat we weten dat meer reizigers hier hinder van ondervinden doen we dit bewust. Als we uitsluitend in het weekend en de vakantieperiodes aan het spoor zouden werken, dan is er op die momenten te veel werk om uit te voeren en zijn er onvoldoende mogelijkheden voor alternatief vervoer.”

Voppen: “Het is een verantwoordelijkheid voor iedereen in de spoorsector om de stap te zetten naar meer dagwerk. Vooral onderhoud wordt nog veel ’s nachts uitgevoerd en dat moet meer overdag voor betere en meer aantrekkelijke arbeidsomstandigheden. En ja, door meer overdag te gaan werken is het ook onvermijdelijk dat de reiziger daar hinder van gaat ondervinden. Dat wil ik hen best uitleggen.”

Het komende jaar werkt ProRail op diverse plekken in het hele land. Van sommige werkzaamheden gaan reizigers en omwonenden weinig merken. Andere hebben veel meer impact. Hier is een overzicht van 11 grote klussen en een lijst met werkzaamheden:

• Overlast door ProRail-werkzaamheden tussen2025 en 2031 nog groter; alleen al 400 spoorprojecten in 2024. Foto ProRail.