Nederland dreigt miljarden euro’s Europese subsidie mis te lopen nu het kabinet een graai heeft gedaan in het potje dat bedoeld was voor aanleg van de Lelylijn. De kans dat de nieuwe spoorlijn er nog komt, lijkt zo kleiner dan ooit. 

De nieuwe spoorlijn zou niet alleen moeten zorgen voor een betere verbinding tussen de Randstad en Friesland en Groningen, het is ook onderdeel van een breder Europees project om Amsterdam, Bremen en Kopenhagen beter met elkaar te verbinden. Dat gebeurde nota bene op aandringen van Nederland zelf. In ruil maakt Nederland dan kans op geld uit Brussel om een deel van de nieuwe lijn mee te betalen. Dat kan oplopen tot zo’n 30 procent. “Maar die subsidie van vele miljarden is nu in gevaar’’, zegt Europarlementariër Tom Berendsen (CDA) in De Gelderlander. “Dat geld komt er niet wanneer Nederland plots zegt dat ze de middelen die al waren gereserveerd voor de aanleg van de Lelylijn ergens anders aan gaan uitgeven.’’ 

Volgens de laatste prognose zou de Lelylijn waarschijnlijk 13,8 miljard euro gaan kosten, waarvan Nederland dus ruwweg een derde gesubsidieerd kan krijgen. In ruil is afgesproken met Brussel dat de lijn er voor 2050 moet liggen. Hoewel het kabinet al ruim 3 miljard euro had gereserveerd, is dat geld vorige week in de onderhandelingen over de Voorjaarsnota aan andere infrastructuurprojecten uitgegeven, zoals aan de Nedersaksenlijn, de spoorlijn tussen Veendam en Emmen.

De vier regeringspartijen bezweren dat de aanleg van de Lelylijn niet van de baan is. Volgens hen kan er later nog geld worden gevonden. Maar volgens Berendsen wordt dat vrijwel onmogelijk. “De Lelylijn kost veel geld, daar moeten meerdere kabinetten geld voor apart zetten. Maar dit kabinet doet dat niet. Na de eerste stap die al was gezet, wordt weer teruggekrabbeld. Daarmee trekken de regeringspartijen het vloerkleed onder de Lelylijn uit.’’ 

In december zei de Tweede Kamer nog unaniem dat het gereserveerde geld voor de Lelylijn niet aan andere dingen mocht worden uitgegeven. Juist omdat dit een project van jaren is en de Brusselse subsidie er anders niet komt. Toch beslisten de leiders van de regeringsfracties anders tijdens de onderhandelingen over de Voorjaarsnota. Ook verantwoordelijk staatssecretaris Chris Jansen (Infrastructuur) wist van niets en moest het uit de media vernemen.

In een reactie laat het ministerie van Infrastructuur weten dat het krijgen van de Brusselse subsidie ook voor de beslissing in de Voorjaarsnota niet zeker was. Veel hangt ook af van wat er na 2028 gebeurt. Dan moet er een nieuwe Europese meerjarenbegroting liggen en het is nog onduidelijk of er dan ook meer geld komt voor internationale spoortrajecten. 

• Nederland loopt wellicht Brusselse miljarden mis na plunderen budget voor Lelylijn. Redactiefoto.