Haalt het omstreden Brusselse metroproject 3 tussen het huidige Brusselse premetrostation Albert en station Bordet (en de beoogde remise Haren) in Schaarbeek de eindhalte niet? Onder de grond blijft hij steken in de moerassige bodem van de Zenne. Boven de grond is het de exploderende kostprijs van 5 miljard euro die zelfs de grootste believers doet afhaken. De Brusselse Metro 3 valt stil, stelt De Morgen. 

“We hebben gewoon het geld niet.” Brussels minister van Leefmilieu en Klimaat Alain Maron (Ecolo) trekt op nieuwssite Bruzz een streep door de werkzaamheden aan de nieuwe metrolijn in Brussel. De oplopende kostprijs valt volgens hem onmogelijk nog te rijmen met het enorme tekort in de begroting, het protest tegen de sloop van het iconische Zuidpaleis en het ‘geflater’ bij de bouwwerken. 

Een nieuwe ruggengraat voor Brussel. Met die ronkende baseline werd Metro 3 al van in het begin verkocht aan de Brusselaars. De nieuwe metrolijn zou dwars door de hoofdstad lopen en reizigers in 20 minuten van noord naar zuid brengen. Het traject van 10 kilometer, verdeeld over 18 stations, ligt op sommige plekken wel 30 meter onder de grond. Daar heb je geen last van overvolle trams en files. 

Maar de zompige ondergrond van Brussel blijkt zijn eigen wil te hebben. Begin 2022 stootten bouwvakkers bij de graafwerken onder het Zuidpaleis, het historische gebouw vlak bij het Zuidstation, op een instabiele ondergrond. De steunpilaren die normaal de tunnelwanden moesten vormen, bleken niet recht maar schuin de grond in te gaan. De werken vielen jaren stil. 

Onder het Noordstation ontdekten ingenieurs dan weer een ‘ondergronds zwembad’: een onvoorziene grondwaterlaag die vast bleek te zitten tussen een kleilaag, die de bodem vormde, en de muren van de spoordijk. Ook daar bleven de graafmachines meer dan een jaar aan de kant. 

Het is niet zo dat de problemen uit de lucht komen vallen. Al van in het begin waarschuwden experts dat de politieke plannen veel te rooskleurig waren. “Wie in de details van het project duikt, ontdekt heel wat tekortkomingen en grote risico’s. Het is een zeer duur project voor een schamele winst”, zeiden enkele geografen en mobiliteitsdeskundigen in 2019 al in De Morgen. 

Rond die periode drukte toenmalig Brussels mobiliteitsminister Pascal Smet (Vooruit) de start van de metrowerken door in de regering, net op tijd voor de verkiezingen van 2019. Na tien jaar gepalaver was het tijd om ervoor te gaan, vond hij. Met als pronkstuk de bouw van het gloednieuwe metrostation Toots Thielemans, vlak bij het Zuidstation. Vorig jaar werden daar nog prehistorische mammoetbeenderen opgegraven. 

Droop het optimisme in 2019 nog van de plannen, en werden pompeuze vergelijkingen met steden als Berlijn en Parijs gemaakt, dan is de liefde voor Metro 3 intussen bekoeld. Nergens merk je dat beter dan in de Stalingradwijk rond het Zuidpaleis, het gebouw uit 1880 dat binnenkort gesloopt en heropgebouwd wordt voor de aanleg van de tunnel. Alleen de façade blijft behouden. 

Sinds de stabiliteitsproblemen opdoken, is de buurt een permanente werfzone. Dat het bovendien nog eens negen jaar zou duren voordat de werken in de wijk voltooid zijn, is voor de lokale handelaars en bewoners een brug te ver. Negen jaar is “gruwelijk lang”, vindt ook de duurzame stadsbeweging Bral, die zich verzet tegen de plannen. “En dit zonder zekerheid of Metro 3 in haar geheel of zelfs gedeeltelijk ooit het licht zal zien.” 

• Waarom de Brusselse Metro 3 – Albert-Bordet – nooit zijn eindhalte zal halen. Foto Metro3.