De raad van bestuur (raad van commissarissen) van de NMBS heeft tijdens een extra bijeenkomst op woensdag 23 juli het licht op groen gezet voor onderhandelingen met de Spaanse constructeur CAF over de levering van 180 treinen (1,7 miljard euro), de MR30 in vakjargon. Het betreft de eerste bestelling van een raamcontract van 3,4 miljard euro. De in Baskenland gevestigde trein-, tram en metrobouwer CAF had de beste offerte prijs-kwaliteit op tafel gelegd. De NMBS-raad keurde die goed. 

Het Franse Alstom, honderd miljoen goedkoper en met vestigingen in Brugge en Charleroi, stapte naar de Raad van State. Die schortte de beslissing van de raad van bestuur op en vroeg meer transparantie. Toen de raad van bestuur het dossier opnieuw behandelde, werd de beslissing uitgesteld onder de druk van bestuurders van christendemocratische signatuur. Ze vroegen rekening te houden met de binnenlandse werkgelegenheid. 

Toch zouden die bestuurders moeten weten dat volgens de Europese regelgeving geen voordeel mag worden toegekend aan een bedrijf dat in eigen land produceert. Bij het beoordelen van een offerte is de prijs één van de criteria. Onder meer levensduurkosten, energieverbruik en onderhoudsvriendelijkheid zijn minstens zo belangrijk. 

De raad van bestuur vraagt wel dat CAF bekijkt of Belgische bedrijven kunnen worden betrokken bij de bouw van de treinen. Zo zou de Alstom-vestiging in Brugge kunnen worden betrokken bij de afwerking van de treinen. Dat gebeurde destijds bij de door Siemens gebouwde 305 Desiro-drietjes. Voorts wordt duidelijkheid gevraagd over de banden van CAF met Israël. De Spaanse constructeur is betrokken bij het sneltramproject in Oost-Jeruzalem. 

Bij de bestelde treinen zijn ook een aantal batterijtreinen die de dieseltreinen op de niet-geëlektrificeerde lijnen zullen vervangen. De NMBS wil de batterijtreinen ook inzetten op grensoverschrijdende trajecten, onder meer naar Roosendaal. Dat vereist een homologatie voor Nederland, Duitsland en Frankrijk. Verwacht wordt dat de eerste CAF-treinen vanaf 2029-2030 kunnen instromen. Een deel van de NMBS-vloot is dringend aan vervanging toe. Een aantal treinen is vijftig jaar oud. 

CAF is geen onbekende in de Benelux. Het Baskische bedrijf leverde metrotreinen aan Amsterdam en Brussel, trams aan Amsterdam, Antwerpen, de Belgische Kust, Luik en de stad Luxemburg. In 2018 namen de Nederlandse Spoorwegen (NS) de eerste Sprinters (SNG) van CAF in dienst. Er werden 206 treinen geleverd. Eind 2022 bestelde de NS bij CAF zestig treinen bestaande uit eendeks- en dubbeldeksrijtuigen. Totaal 300 rijtuigen. Een investering van ruim 600 miljoen euro. In 2028 zouden de eerste treinen instromen. (Herman Welter) 

• Een impressie van een vierdelige CAF-trein voor de NS. Illustratie NS.