Nu de stiptheid van ICE-langeafstandstreinen in Duitsland op een nieuw dieptepunt is gekomen, lijken er nieuwe Italiaanse kapers op het Duitse HST-netwerk te loeren, stellen Duitse media vast. De door crisis geteisterde Deutsche Bahn (DB) staat namelijk voor een keerpunt: haar monopolie op langeafstandsreizen wankelt, terwijl Italiaanse aanbieders het Duitse langeafstands-treinverkeer nieuw leven willen inblazen. 

De DB domineert het langeafstandstreinverkeer in Duitsland met een marktaandeel van meer dan 90 procent. Maar het monopolie vertoont scheuren: in 2024 kampte DB met een tekort van 1,8 miljard euro. Elke tweede trein komt te laat aan – twintig jaar geleden was dit slechts het geval voor drie procent van de treinen. 

Bovendien verkeert de infrastructuur in crisis: er moet meer dan 100 miljard euro worden geïnvesteerd in moderniseringswerkzaamheden en 3.000 kilometer spoor en 800 bruggen moeten worden vernieuwd. Veel stations zijn aan renovatie toe en 40 routes lopen vijf jaar achter op schema.  

ICE-treinen worden sinds jaar en dag beschouwd als het DB-vlaggenschip. Maar de vertragingen en hoge prijzen zijn een bron van frustratie voor veel reizigers. Maar de concurrentie neemt toe – en daarmee ook de hoop op betere diensten en punctuelere treinen. Deze week beloofde FlixTrain, dat nu met oud DB-materieel rijdt, maar net 65 nieuwe hogesnelheidstreinen bestelde, een tandje bij te steken in de concurrentie binnen Duitsland. Ook kijkt deze prijsvechter naar grensoverschrijdende verbindingen.  

Maar ook twee Italiaanse spoorwegmaatschappijen hebben belangstelling voor het Duitse hogesnelheidsnet: het staatsbedrijf Ferrovie dello Stato Italiane (FS) en de particuliere HST-maatschappij Italo (NTV).  

FS denkt zo’n 50 treinen in te zetten over de grens en heeft met dochteronderneming Trenitalia al veel ervaring in regionaal vervoer, ook over de grenzen heen. Italo (eigenlijk NTV – Nuovo Trasporto Viaggiatori) is zelfs van plan te investeren in 30 tot 40 nieuwe hogesnelheidstreinen en plant verbindingen per uur of twee uur tussen de belangrijkste Duitse steden. Het bedrijf heeft al een Duitse dochteronderneming opgericht en een aanvraag ingediend om de dienst te exploiteren. Italo geeft nog geen commentaar op de plannen.  

De Italiaanse DB-concurrenten, die in Italië – vooral tussen Rome en Milaan – bekend staan om hun stiptheid en comfort, hebben ook hun eigen problemen: FS sloot het afgelopen boekjaar af met een tekort van 89 miljoen euro en Italo incasseerde  een daling van een derde van de activa. Vergeleken met de DB verkeren deze aanbieders momenteel echter in een relatief goede financiële positie. Spoorexperts denken dat de nieuwe CEO van de DB, Evelyn Palla, die afkomstig is uit Zuid-Tirol, ook een positieve rol kan spelen in een Italiaans ‘offensief’. Maar naast medewerking van de DB, hebben de Italiaanse treinen ook nog geschikte rijpaden en de toestemming van de Duitse overheid nodig.  

Nieuwe concurrentie zou de lokale spoorwegmarkt kunnen opschudden en miljoenen reizigers meer keuze, betere prijzen en moderne technologie kunnen bieden. Dat natuurlijk alleen als op de hoofdroutes de verouderde infrastructuur in Duitsland is gerenoveerd. 

• Italiaanse concurrentie (FS en Italo) rukt op: ICE-monopolie van Deutsche Bahn brokkelt af. Foto Italo/NTV.