Er gebeurt iets opmerkelijks in Ierland. Chauffeurs komen in opstand tegen Uber en zweren door te gaan totdat ze het bedrijf dwingen te vertrekken of een ommekeer te maken. Woensdagavond 3 december was er weer een nieuwe ronde stakingen die al weken aan de gang is. Dublin Airport was ditmaal ernstig ontregeld en er waren zware verkeersopstoppingen in het centrum van Dublin. De chauffeurs eisen dat Ubers beleid van ‘vooraf betaalde tarieven’, dat op 4 november werd ingevoerd, onmiddellijk wordt ingetrokken. 

‘Vooraf betaalde tarieven’, waarbij de betaling niet gekoppeld is aan de tijd en afstand die is afgelegd, maar wordt bepaald door een black-box-algoritme, is al in een groot deel van Europa door Uber ingevoerd en wordt consequent in verband gebracht met een verlaging van het gemiddelde loon voor chauffeurs. Hiervoor dreigen Uber chauffeurs in heel Europa met een massaclaim tegen Uber, vanwege verlies aan inkomsten door de nieuwe op algoritmen gebaseerde berekeningssystematiek.  

Om meer te weten te komen over de staking, sprak Gig Economy Project (GEP) met Eamonn Sullivan, een taxichauffeur in Dublin die aan de stakingen heeft deelgenomen en onderzoeker is naar de algoritmen van taxiplatformen aan de faculteit Sociologie van de Maynooth University, County Kildare. 

• Gig Economy Project (GEP): Zijn dit de grootste Uber-stakingen ooit in Ierland? 

Eamonn Sullivan (ES): “We hebben nog nooit eerder Uber-stakingen gehad. Een paar jaar geleden hielden we een groot protest tegen de app FreeNow, nadat ze de commissie verhoogden van 12 naar 15%. De Indiase chauffeurs namen het voortouw en blokkeerden de FreeNow-kantoren een paar dagen. Dit is veel groter dan dat. Dit is al weken aan de gang en speelt zich niet alleen af in Dublin. Er zijn ook stakingen geweest in Galway en Kerry.” 

• GEP: Vertel eens over de staking in Dublin van gisteravond. 

ES: “Gisteravond blokkeerden zo’n 300 tot 400 chauffeurs het stadscentrum en nog eens zo’n 600 chauffeurs reden langzaam rond de luchthaven van Dublin, waardoor de luchthaven feitelijk stil kwam te liggen. Er waren ook veel andere chauffeurs die zich niet bij de protesten aansloten, maar weigerden tijdens de staking voor Uber te werken. Er zijn 2000 leden in WhatsApp-groepen die de staking volledig steunen, en daarnaast zijn er nog meer die op een meer passieve manier deelnemen. Ze schatten dat er ongeveer 8000 Uber-chauffeurs in Ierland zijn, dus ik schat dat minstens een kwart tot een derde aan de staking heeft deelgenomen.” 

• GEP: Dat is een grote staking die zeker een ernstig effect heeft op de activiteiten van Uber. 

ES: “Absoluut, en waarvan ik chauffeurs probeer te overtuigen, is dat Uber hier geen gemakkelijke oplossing voor heeft. Vanwege de Ierse taxiwetgeving kan niemand zomaar van de ene op de andere dag taxichauffeur worden. Het kost tijd om je kwalificaties te behalen, je moet een geografietoets afleggen en een rolstoeltoegankelijke auto kopen, die ongeveer € 60.000 kost, of er een huren. Er is dus geen reserveleger van werknemers beschikbaar waar Uber een beroep op kan doen.” 

“Er is een discussie gaande onder chauffeurs in WhatsApp-groepen over de beste tactiek: of ze de app van Uber helemaal moeten verwijderen of opdrachten moeten aannemen en dan niet komen opdagen om de diensten van Uber te verstoren. Het is dus erg levendig, maar ik weet nog steeds niet zeker of chauffeurs zich echt bewust zijn van de macht die ze hier hebben.” 

• GEP: Hoe wordt de staking georganiseerd en wat heeft deze woede tegen de wijziging in het loonbeleid van Uber aangewakkerd? 

ES: “Het wordt allemaal georganiseerd vanuit WhatsApp-groepen, dus het is erg ad-hoc. Er is een enorme deelname van migranten. Ik sprak gisteren met stakers uit Koerdistan, Egypte, China, Pakistan, India en Palestina. De chauffeurs die actief aan de staking deelnemen, zijn dus voornamelijk migranten. Ze weten wat dit zogenaamde ‘vooraf vastgestelde tarieven’-beleid inhoudt: het is loonroof, klassenstrijd, dus ze weten heel goed dat hun bestaan hiermee op het spel staat.” 

“Waar nog niemand het echt over heeft, is het dynamische prijsaspect van vooraf vastgestelde tarieven: dat Uber hiermee de tarieven voor chauffeurs kan personaliseren, zodat ze bijvoorbeeld migrantenchauffeurs minder kunnen betalen dan Ierse chauffeurs als ze dat zouden willen.” 

“Al het gepraat gaat over het feit dat vooraf vastgestelde tarieven vaste tarieven zijn, terwijl de taximeter die wij hebben gebaseerd is op de daadwerkelijke reistijd, als je in de file staat, enzovoorts. Dat is natuurlijk belangrijk, maar onder die vaste tarieven van Uber zitten algoritmes die de tarieven personaliseren en er zijn sterke argumenten om te stellen dat dit illegaal is omdat het in strijd is met de AVG-wetgeving van de EU.” 

• Interview Gig Economy Project: ‘Taxichauffeurs in Ierland zijn al enige tijd in opstand tegen Uber’. ScreenshotGEP/YouTube.