Actueel

De Vlaamse regering wil de gelijkwaardigheid van buschauffeurs niet langer garanderen en organiseert op deze manier de ‘race to the bottom’ naar slechtere lonen, stelt de christelijke vakbond ACV Openbare Diensten.  In het nieuwe exploitatie- en tarievenbesluit van de Vlaamse Vervoermaatschappij (VVM) wordt het principe van gelijke arbeidsvoorwaarden losgelaten. “Een cadeau voor de privé-exploitanten,” zegt de vakbond. Door deze houding zet de regering eenzijdig de sociale vrede op het spel. Acties worden niet uitgesloten.

Vandaag geldt nog steeds het principe van gelijkwaardige arbeidsvoorwaarden als De Lijn exploitatie-overeenkomsten afsluit met derden voor de uitvoering van diensten. “Als dat principe wordt losgelaten, dreigen de pakweg 10.000 werknemers in het geregeld vervoer hiervan de dupe te worden. Dat zal bovendien leiden tot het verder uitkleden van De Lijn. Nog meer lijndiensten zullen om financiële redenen aan de privésector worden toegekend”, stelt de ACV. “Moeten we stilaan gaan vrezen voor situaties als in het vrachtvervoer?”.

ACV Openbare Diensten wijst erop dat noch De Lijn noch de Federatie van Belgische Autobus- en Autocarondernemingen (FBAA), die de belangen van de exploitanten behartigt, vragende partij zijn. De beste oplossing, aldus de ACV, is de handhaving van de oude formulering in het exploitatie- en tarievenbesluit.

“Onze eis is duidelijk: behoud van gelijkwaardige loon- en arbeidsvoorwaarden bij de toekenning van contracten aan de privé-exploitanten. Als de Vlaamse regering het gelijkheidsbeginsel loslaat, overweegt de ACV Openbare Diensten acties.”

• Vakbond ACV Openbare Diensten vreest voor slechtere loon- en arbeidsvoorwaarden én verdere uitbesteding van Lijn-ritten. Redactiefoto.

Vlaanderen telt 318 scholen buitengewoon onderwijs waar minstens één leerling langer dan 90 minuten in een enkele rit op de bus zit. In december besliste de Vlaamse Regering om 11 miljoen uit te trekken voor bijkomende vervoermiddelen en busbegeleiding voor deze leerlingen.

276 scholen (87%) ontvingen ondertussen een nieuw voorstel voor het vervoer van hun leerlingen en met 172 scholen (54%) zijn al concrete afspraken gemaakt over de start van hun nieuwe planning. 67 scholen willen starten op 31 januari, 49 in februari, 42 na de Krokusvakantie en 14 nog nader te bepalen in deze periode. Intussen werkt De Lijn in samenspraak met de scholen verder: voor elke leerling die langer dan 90 minuten per rit op de bus zit, moet en zal er een oplossing komen op maat. De primeur was vandaag voor de leerlingen van de Dageraad in Kortessem en Hasselt, waar vandaag de nieuwe regeling al van start gaat.  

De veel te lange ritten binnen het leerlingenvervoer zijn een oud zeer. Op 21 december bereikte de Vlaamse regering een akkoord rond het leerlingerenvervoer in het buitengewoon onderwijs. De Vlaamse regering voorziet dit schooljaar 11 miljoen euro extra voor onder meer verschillende soorten van bijkomende vervoersmiddelen en de nodige busbegeleiding, wat het nodige maatwerk via minibusjes en taxi’s toelaat.

Na de bekendmaking van het initiatief van minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters ging De Lijn meteen aan de slag met het uitwerken van nieuwe voorstellen voor het leerlingenvervoer van de betrokken 4.742 leerlingen van 318 scholen type buitengewoon onderwijs. De hertekening van het leerlingenvervoer is een zeer ingewikkelde oefening: enerzijds door de kwetsbaarheden en bijzondere noden van de doelgroep en anderzijds door de betrokkenheid van diverse partijen.

Bovendien worden nu voor het eerst ook taxi’s en minibusjes ingeschakeld. Dit vervoer op maat is een totaal nieuw gegeven dat grote aanpassingen met zich meebrengt, niet enkel voor De Lijn, de scholen, de ouders maar ook voor de betrokken leerlingen die hun vertrouwde bus en reisgenootjes voortaan zullen moeten missen waardoor deze overgang niet eenvoudig is.

276 scholen (87%) ontvingen ondertussen een nieuw voorstel voor het vervoer van hun leerlingen. De overige scholen ontvangen normaliter in de loop van deze week een voorstel. Na afstemming met en akkoord van de school kan De Lijn de nodige bestekken voor extra vervoer in de markt zetten. Ongeveer een week later kan de nieuwe planning starten.

Eén school kon vandaag al een beroep doen op een minibusjes en taxi’s voor hun leerlingen. De Dageraad in Kortessem (MPI) en OV4 Hasselt tekenden als testcase school volledig de planning uit in nauw overleg met De Lijn. Een meer dan geslaagde testcase: hier gaat de nieuwe regeling vandaag al van start. De komende dagen en weken wordt het maatwerk verder uitgerold  over Vlaanderen. In Kortessem startten vandaag 2 extra bussen, 6 minibusjes en een taxi, in Hasselt voor OV4 komen er 1 extra bus, 1 minibus en 3 taxi’s bij wat voor een grote groep leerlingen een enorme vermindering van ritduur betekent.

• Eerste ritten vernieuwd leerlingenvervoer gestart; naast de gewone bus van De Lijn, ook inzet van minibusjes en taxi’s. Foto De Lijn.  

Nog niet alles is zoals het zou moeten zijn, maar de geluiden van de acht chauffeurs die vrijdag twee ‘voorbeeldbussen’ van Keolis keurden, waren voorzichtig positief. Een aantal punten werd goedgekeurd, een aantal andere – met name de verwarming – werd afgekeurd, maar het eindoordeel was negatief. Toch wordt op basis van de verbeteringen aan deze bussen, de rest van de BYD-vloot aangepast. Sinds de start van de BYD-vloot in de IJssel-Vecht concessie, begin 2021, kampen de 256 elektrische bussen met een groot aantal hardnekkige technische problemen.

Nog nooit werden zoveel nieuwe e-bussen in één keer ingezet: een mooie primeur voor Keolis. Maar er was door de haastige levering nauwelijks tijd om de bussen goed te testen. Daarnaast bleken de bussen voor onderhoudsmonteurs een ramp: de bussen zijn niet allemaal uniform gebouwd, waardoor monteurs lang moeten zoeken naar de oorzaken van problemen. Deze week trapte de provincie Overijssel op de rem: Keolis is officieel in gebreke gesteld en moet alle mankementen voor begin maart hebben opgelost, anders dreigt opnieuw een boete – ditmaal van 1,3 miljoen euro. De eerste met betrekking tot deze problemen bedroeg 1,5 miljoen euro.

Volgens de ‘testpiloten’ is het vermogen van de bus verbeterd, waardoor er beter kan worden ingevoegd op de snelweg. De tochtproblemen, de trillingen in het stuur en de stoelpositie zijn ook verbeterd. Samen gaan Keolis en BYD de bussen nu verder verbeteren en ze hopen voor eind februari de hele vloot aangepast te hebben. De twee ‘testbussen’ worden nu ingezet in de gewone dienstregeling, zodat ook andere chauffeurs hun mening kunnen geven. Henk Cobussen, lid van de landelijke Ondernemingsraad van Keolis zei in De Stentor: “Ik hoor dat de chauffeurs blij zijn dat er wat is verbeterd, maar we zijn er nog niet. Ik moet het eerst zien, en dan geloven.’’

Hoewel er bij de chauffeurs waardering is voor de inzet van Keolis om de problemen op te lossen, wijst een rapport van de arbodienst op een groot aantal lichamelijke klachten als gevolg van de slechte ergonomie in de bussen. Met name de plaatsing van de chauffeursstoel en de pedalen bezorgt een groot deel van de buschauffeurs hardnekkige lichamelijke klachten.

Het rapport van de arbodienst, dat De Stentor aanhaalt, spreekt in dat verband boekdelen: “Tijdens het rijden is een opvallende constante trilling te voelen in de vloer en stuur bij een snelheid van ongeveer 50 kilometer per uur. Het stuur trekt opvallend naar rechts bij snelheden van ongeveer 20 kilometer per uur. Dit zorgt voor grote mate van lokale energetische belasting rondom de linker schoudergordel waardoor de kans op RSI klachten sterk toeneemt.” Eén geïnterviewde chauffeur zou graag weer op een oude dieselbus rijden. En hij is niet de enige.

• Chauffeurs zijn voorzichtig positief na keuren twee ‘voorbeeldbussen’ van Keolis, maar nog niet tevreden. Foto Rocov.