Taxi

Antwerpen, Gent en Leuven geven in een open brief aan de CEO van Uber, Dara Khosrowshahi, de voorwaarden voor een toekomstige Uber-introductie in hun stad. Ze ondersteunen de voorwaarden van de #TrueCostofUber-coalitie, die de klimaatorganisatie Bond Beter Leefmilieu in Vlaanderen ondersteunt: Uber moet zich inzetten voor 100% emissievrije ritten tegen 2025 en minstens 50% gedeelde trips tegen 2030. De steden zetten de luchtkwaliteit en hun verplichtingen op het gebied van klimaatbescherming op de voorgrond. Met het Vlaamse Taxidecreet heeft de Vlaamse overheid helaas op een onoordeelkundige wijze de deur wijd open gezet voor Uber en vergelijkbare app-bedrijven.

Hoewel Uber momenteel enkel actief is in Brussel en niet in Vlaanderen, heeft het bedrijf interesse getoond in de Vlaamse markt sinds de lancering van de nieuwe taxiregelgeving op 1 januari 2020. Dankzij deze taxiregelgeving kunnen ook andere soortgelijke aanbieders voet aan de grond krijgen in Vlaanderen. Koen Kennis, Gemeenteraadslid Mobiliteit Stad Antwerpen: “Als Uber activiteiten ontplooit in Vlaanderen, moet het uiteraard voldoen aan onze spelregels, ook al vergt dat extra inspanningen. Daarvoor is Uber groot genoeg, het kan als voorbeeld dienen.” Helaas is het Antwerpse stadsbestuur net als het Vlaamse taxibeleid hierin enigszins naïef. De enige spelregels die nu worden vermeld zijn alleen die van duurzaamheid en klimaatbeleid. Vooral aan de handhaving van de concurrentie tussen standplaatstaxi’s en straattaxi’s zullen de Vlaamse steden hun handen nog vol hebben.

Uit onderzoek van Transport & Milieu (T&E) blijkt dat de opkomst van Uber en andere app-bedrijven gepaard gaat met extra verkeersopstoppingen, luchtverontreiniging en klimaatverontreiniging in steden. Deze gevolgen kunnen worden voorkomen als deze bedrijven transportmiddelen delen en elektrische auto’s gebruiken. De CO2-uitstoot van een elektrische auto is driemaal lager dan die van een diesel- of benzineauto.

Filip Watteeuw, gemeenteraadslid voor mobiliteit in Gent: “Ik zie zeker de voordelen van het starten van Uber voor de gebruikers, maar ik maak me zorgen over de kwaliteit van leven en veiligheid in de stad. We stellen onze taxi’s in Gent strikte voorwaarden op wat betreft uitstoot en verkeersgedrag. Logisch dat ze ook voor alle andere taxidiensten gelden.”

Bart Dumoulin van Bond beter Leefmilieu: “De taxidiensten moeten hun chauffeurs ondersteunen bij het kopen van een elektrisch model. Dit kan door de kosten van het kopen en gebruiken van een elektrische auto aantrekkelijker te maken, zoals Uber nu al doet in Londen.”

“Steden kunnen ook een flankerend beleid hebben om elektrisch vervoer over het algemeen aantrekkelijker te maken voor taxichauffeurs. Het belangrijkste is dat er op korte termijn extra laadpalen komen. Bovendien kunnen elektrische taxidiensten zachte prikkels krijgen, zoals bepaalde prioriteitsregelingen of exclusieve toegang tot bepaalde buurten. We blijven werken aan een tijdelijke premie voor taxidiensten om 100% elektrische voertuigen te kopen.”

Als aan deze voorwaarden wordt voldaan, staat niets een winstgevend bedrijfsmodel voor elektrische Uber-rijders in de weg, zo blijkt uit onderzoek van T&E.

David Dessers, gemeenteraadslid voor mobiliteit in Leuven: “We werken aan een duurzame taxisector in Leuven. Bij elke vrijgegeven licentie geven we voorrang aan een elektrische taxi. Hierdoor is meer dan 10 procent van onze Leuvense taxi’s elektrisch. Nu er nieuwe spelers naar onze stad komen vanwege het nieuwe taxidecreet, staan we erop dat ze ook meedoen aan onze geschiedenis van duurzame gedeeltelijke mobiliteit. ”

• De Vlaamse klimaatorganisatie ‘Bond Beter Leefmilieu’ blijft het gebruik van elektrische taxi’s met bonussen steunen. Foto Bond Beter Leefmilieu.

Volgens BNR bedreigen de nieuwe plannen van minister Koolmees het verdienmodel van platformbedrijven als Uber en Deliveroo. Meerdere arbeidsrechtsdeskundigen vertelden BNR dat dit verdienmodel door de plannen van de minister ‘ernstig onder druk zou komen te staan.’ Het kabinet overweegt om de platformbedrijven onder de WAADI brengen, een wet tegen malafide uitzendbureau’s.

Wordt de wet inderdaad van kracht, dan zouden zzp’ers net zoveel moeten gaan verdienen als het eigen personeel. Als dat gebeurt, dan gaan de kosten voor die platformbedrijven omhoog en de marges omlaag. “Het aardige van die WAADI is dat ‘ie niet alleen betrekking heeft op werknemers, maar ook op arbeidskrachten. En dat is een goede vondst”, zegt UvA-docent, advocaat en oud-lid van de commissie-Borstlap Johan Zwemmer.

Volgens Zwemmer kan de Nederlandse rechter trouwens gewoon bepalen dat iedereen die bij Uber werkt werknemer is. De overheid in de deelstaat Californië heeft dat trouwens met de AB-5 wet gedaan. En recentelijk heeft de Public Utilities Commission (PUC) die voor de vergunningverlening van Transportation Network Companies (TNC’s) als Uber en Lyft in Californië zorgt, bepaald dat de wet die ‘zogenaamde’ Uber-zzp’ers wel degelijk tot werknemers maakt. En vrijwel met onmiddellijke ingang.

“De WAADI is de Nederlandse vertaling van een Europese richtlijn”, zegt hoogleraar Arbeidsrecht Gerrard Boot van de Universiteit van Leiden, “Als je de WAADI zou uitbreiden, en niet beperken tot werknemers die gedetacheerd worden, maar ook laat gelden voor semi-zelfstandigen die gedetacheerd worden, dat zou op zich wel kunnen.”

• BNR: Koolmees’ WAADI-plannen bedreigen verdienmodel platformbedrijven.

De Zaventemse taxi’s, die ondermeer Brussels Airport als werkterrein hebben, zijn opgetogen dat ze parallel aan de heropstart van de Brusselse luchthaven morgen, maadag 15 juni, ook hun activiteiten weer kunnen starten. Net als zowat alle ondernemingen die actief zijn in en rond Brussels Airport, werden de Zaventemse taxi’s zwaar getroffen door de Covid-19 crisis. Ze leden tot 99 % omzetverlies in de afgelopen drie maanden en moesten meer dan 95% van de chauffeurs tijdelijk werkloos stellen.

Maar deze maandag is een hoopvolle dag voor de taxi-uitbaters: Brussels Airport herstart zijn activiteiten, ook al zullen die in de eerste weken zeer beperkt blijven en wordt een terugkeer naar een normale situatie niet voor 2 à 3 jaren verwacht.

De Zaventemse taxi’s zaten ondertussen niet stil. Zelfs al wordt maandag slechts een kleine fractie van de vloot opnieuw ingezet, toch zijn alle voertuigen uitgerust met scheidingswanden in polycarbonaat, om de sociale afstand tussen chauffeur en klanten te kunnen verzekeren. Bovendien zullen de chauffeurs beschikken over mondmaskers, hydroalcoholische gel en ontsmettingsvloeistof.

De gevoelige delen van het passagierscompartiment zullen na elke klant ontsmet worden. In overeenstemming met het beleid van Brussels Airport en om het vervoer in alle veiligheid te kunnen garanderen, zullen alle passagiers verplicht een masker moeten dragen. De taxi-uitbaters van Zaventem zijn opgetogen dat ze het werk kunnen hervatten, al beseffen ze dat er moeilijke tijden aankomen. Toch hopen ze dat 15 juni een nieuwe start wordt.

• De Zaventemse taxi’s zijn klaar voor de (her)start, maar nog niet op volle sterket – net als de Brusselse luchthaven. Foto Unitax.

Niet alleen in Nederland heeft de taxisector het moeilijk. Ook in Zweden maken taxiondernemers zich zorgen. Een aantal doelgroepenvervoerders startte zelfs een belangenvereniging uit ongerustheid over het voortbestaan van deze specifieke tak van vervoer, die in Zweden evenveel belang heeft als in Nederland. Wat de continuering van het sociaal vervoer betreft, zijn door de oplossing die in Nederland is gevonden (80% doorbetaling door opdrachtgevers) ‘Zweedse’ problemen alvast vermeden.     

Taxibedrijven in Zweden verwachten grote tekorten als gevolg van Covid-19 en op veel plaatsen lopen veel bedrijven het risico hun bedrijf te moeten sluiten. De Zweedse taxiorganisatie Svenska Taxiförbundet heeft daarom vandaag een verzoek ingediend voor een ontmoeting met minister van Financiën Magdalena Andersson, aangezien de steun van de regering niet is aangepast aan de omstandigheden in de taxisector.

Een functionerende taxisector is niet alleen een lokaal en regionaal belang, maar moet ook nationaal functioneren. Zonder financiële steun van de staat is er een groot risico dat gemeenten en regio’s binnenkort zonder functionerend sociaal vervoer zitten, zoals rolstoeltaxi, schooltransfers en medische trips, zegt Claudio Skubla, directeur van de Zweedse taxiorganisatie.

In een appel aan de Zweedse regering schrijft de taxiorganisatie dat korte termijnoplossingen niet voldoen voor de omstandigheden in de taxibranche. Er zijn andere vormen van ondersteuning nodig voor taxibedrijven om deze crisis te overleven.

“Het product van taxibedrijven wordt geproduceerd op hetzelfde moment dat het wordt geconsumeerd,” schrijft Kubla. “Bij werktijdverkorting dalen de inkomsten nog meer. Dit betekent dat zelfs als de staat een deel van de loonkosten voor haar rekening neemt, de vorm van de steun betekent dat er, indien zo toegepast, geen inkomen is om de lonen en vaste kosten te dekken.”

“Bovendien moet de herstructureringssteun worden verlengd tot meer maanden en worden uitgebreid om de salariskosten van alle taxibedrijven op een meer individuele basis beter te compenseren. De taxi-sector is voor veel mensen van groot belang. Het zou desastreuze gevolgen hebben als een functionerende taxi-bedrijfstak zou verdwijnen. De ondersteuning moet over de zomer worden verlengd.”

• Zweedse taxisector wil meer en langer steun van de overheid.

In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft de RDW onderzoek gedaan naar de veiligheid van afscherming in personenauto’s en lichte bedrijfsauto’s. In die categorie vallen ook taxi’s. Het heeft even geduurd (de Duitse TÜV-collega’s waren in coronatijd aanzienlijk sneller en flexibeler ten aanzien van de taxisector daar), maar nu ligt het advies er.

Het advies van de RDW over afscherming in personenauto’s en lichte bedrijfsauto’s houdt in dat:

– het plaatsen van een afscherming tussen de bestuurder en de bijrijder grote risico’s met zich meebrengt;

– het plaatsen van een afscherming tussen de eerste en tweede zitrij mogelijk is, mits er aan diverse veiligheidsvoorschriften is voldaan.

Die veiligheidsvoorschriften zijn:

– de goede werking van veiligheidssystemen mag niet worden gehinderd, bijvoorbeeld de veiligheidsgordel en airbags;

– er moet een rechterbuitenspiegel zijn gemonteerd (dit is al verplicht voor voertuigen in gebruik genomen na 25 januari 2010);

– er mag geen sprake zijn van nadelige invloed op het zicht, door bijvoorbeeld schittering, vertekend beeld of gebrekkige ontwaseming;

– het moet mogelijk blijven de auto snel te kunnen verlaten. De afscherming mag de doorgang naar buiten niet belemmeren;

– het materiaal van de afscherming mag niet leiden tot lichamelijk letsel bij een aanrijding, bijvoorbeeld door versplintering van het scherm in scherpe delen. Polycarbonaat of gelijkwaardig materiaal versplintert niet of zeer moeilijk in scherpe delen. Het gebruik van plexiglas voldoet hier niet aan, omdat het kan breken of scheuren waarbij scherpe randen kunnen ontstaan die mogelijk verwondingen veroorzaken;

– de afscherming moet deugdelijk bevestigd zijn en mag niet los op een zitplaats rusten.

De RDW heeft een aparte opdracht ontvangen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat over de afscherming in bussen. Hierover volgt zo spoedig mogelijk een nader advies.

De RDW heeft beoordeeld of het plaatsen van schermen in een voertuig voldoet aan (inter)nationale voertuigtechnische regelgeving. Wij hebben na oplevering van ons advies het verzoek ontvangen mee te denken over het formuleren van regelgeving voor afschermingen. Het ministerie zal hier binnenkort over communiceren.

Het RIVM heeft voor contactberoepen nieuwe richtlijnen gepubliceerd. Het gebruik van afschermingen in voertuigen vormt geen onderdeel van de RIVM-richtlijnen. De RDW kan geen oordeel vormen over de mate van bescherming tegen het coronavirus. De RDW heeft in het advies alleen de voertuigveiligheid van de afschermingen beoordeeld.

• Eindelijk komt de RDW met een advies over afscherming in personenauto’s (en dus taxi’s). Foto RDW.

Sinds maandag 8 juni is het verboden om scootmobielen te vervoeren in taxi’s. Dit is een landelijke maatregel op basis van de richtlijnen van het RIVM. Her en der in het land leidde dat direct tot vragen van ongeruste scootmobiel-gebruikers die zich in hun bewegingsruimte beperkt voelen.

Scootmobielgebruikers voelen zich gedupeerd door berichten dat zij geen gebruik meer kunnen maken van taxivervoer. De medewerkers mogen hun klanten niet helpen bij in- en uitstappen. Daardoor zijn mensen in sommige gevallen zeer gedupeerd. Zo is bijvoorbeeld een zelfstandig bezoek aan familie niet mogelijk en ook een ziekenhuisbezoek stuit op problemen.

Het niet vervoeren van scootmobielen heeft te maken met landelijke richtlijnen van het RIVM. Dit geldt dan ook voor alle taxibedrijven. Niet naleven van deze maatregel leidt tot een boete. Het vervoer door een taxi van een rolstoel is overigens wel toegestaan. Het verschil tussen rolstoelen en scootmobielen heeft te maken met het feit dat gebruikers van rolstoelen in hun rolstoel vervoerd kunnen worden en scootmobielers niet.

Rolstoelen en hun gebruikers kunnen in de busjes die meestal voor dit vervoer worden ingezet, goed worden vastgezet, hetgeen bij scootmobielen niet mogelijk is. Scootmobielers moeten door de taxichauffeur vaak worden geholpen bij de overstap van hun scootmobiel op een stoel in het busje (en weer terug in hun mobiel), waarbij meer dan bij het vervoer van rolstoelers lichaamscontact ontstaat.

• Scootmobielen worden vanwege RIVM-richtlijnen niet meer vervoerd in taxibusjes. Foto Sudwest-Fryslân.

Bijna een kwart van alle aanvragen voor de Tozo-regeling is niet uitbetaald, afgewezen door gemeenten of onvolledig ingevuld. Dat blijkt uit een rondgang van BNR langs verschillende kleine, middelgrote en grote gemeenten in Nederland. De Tozo is de regeling voor zzp’ers die door de coronacrisis in de problemen zijn gekomen.

Verschilden de manieren waarop gemeenten de Tozo-regeling vorm gaven in april sterk, die verschillen worden steeds kleiner. Inmiddels is duidelijk dat bijna een kwart van de aanvragen niet gehonoreerd, uitbetaald of onvolledig ingevuld is. Zo heeft de gemeente Heerlen van de 2.630 aanvragen 1.200 definitief afgekeurd. In de gemeente Eindhoven zijn relatief de meeste aanvragen afgewezen. Daar staat de teller op 500 aanvragen.

“Bijna alles is nu afgehandeld, we hebben elf procent afgewezen”, zegt wethouder Martin de Beer van de gemeente Heerlen. Volgens De Beer kreeg de gemeente veel positieve reacties en lopen de kosten in de richting van de twee miljoen euro. Wanneer de partnertoets wordt ingevoerd in de Tozo 2-regeling voorziet De Beer mogelijk problemen voor ondernemers van wie de partner nét boven het bijstandsniveau verdient.

• Martin de Beer van de gemeente Heerlen voorziet bij Tozo-2 problemen voor ondernemers waarvan de partner net boven het bijstandsniveau verdient.