Taxi

Forensen naar Brussel kregen vanochtend van Brussel Mobiliteit het advies een ander vervoermiddel te nemen dan de auto. Een week nadat Uber-chauffeurs het Brusselse stadscentrum op twee dagen in de ochtend blokkeerden, deden hun ‘collega’s’ van de taxi’s het nog eens over. De verkeershinder was enorm doordat de taxichauffeurs strategische punten als het Meiserplein en een aantal tunnels hadden geblokkeerd. De Brusselse taxichauffeurs voeren vooral actie omdat het Hof van Beroep vorige week dinsdag de werkwijze van Uber illegaal verklaarde en Uber de eigen app op 26 november uitschakelde, maar de Brusselse politiek via een noodoplossing Uber door wil laten werken. Die zouden daardoor vanaf 10 of 13 december weer aan het werk kunnen via de app. Morgen vrijdag, buigt de Brusselse regering zich opnieuw over de kwestie.

Minister-president Rudi Vervoort (PS), die het taxibeleid in zijn portefeuille heeft, wil met een oplossing komen waarin de Uber-chauffeurs toch door kunnen werken én recht kan worden gedaan aan de uitspraak van het Hof van Beroep. Vervoort wil Uber niet zijn zin geven en rekening houden met de uitspraak van het Hof. Intern is zijn partij, de Parti Socialiste, sterk verdeeld over een mogelijke oplossing.

Tegelijk wil Vervoort voort werken aan het Taxiplan, waarin taxi- en Uber-chauffeurs en beide vervoerssoorten een gelijk statuut moeten krijgen. De ‘Uber-kwestie’ zet de Brusselse regering onder hoogspanning.

De invoering van dat Taxiplan vraagt met alle bijbehorende procedures (Raad van State) ongeveer een half jaar. Uber zou tenminste door moeten kunnen rijden tot zomer 2022. Voor de taxisector voelt het alsof de rechtbank de illegale praktijken van Uber sinds 2015 met een behoorlijke vertraging terecht heeft veroordeeld, maar dat de politiek er alles aan doet om de Amerikaanse multinational op dezelfde illegale wijze weer in de Brusselse straten te laten rijden. “In plaats van een aantal gerechtelijke beslissingen te volgen, willen sommige parlementsleden er alles aan doen om de veroordeling van dit bedrijf ongedaan te maken. Dat terwijl rechters al zeven jaar vaststellen dat Uber illegaal is,” zei Sam Bouchal van de Brussels Taxi Fed dinsdag.

Op aangeven van Uber – dat hulpvaardig voorstellen in de emailbakjes van alle politieke partijen dropte – ontwikkelden de vier Brusselse meerderheidspartijen een ‘oplossing’ waarbij delen van de taxiwet van 1995 tijdelijk buiten spel worden gezet: voor Uber zou niet langer een contract voor drie uur per rit verplicht zijn (het gaat hier immers om limousinevervoer), de Uber-limo’s zouden ook zonder ritopdracht vrijelijk door de Brusselse straten mogen rijden wachtend op werk en het gebruik van ‘de mobilofoon’ (in dit geval het mobieltje) zou worden toegestaan.

Blijft het feit dat Uber illegaal taxivervoer zou blijven aanbieden dat via chauffeurs met limousines en VVB(limousine)vergunningen zou worden uitgevoerd.

Om de Uber-chauffeurs – die sinds vrijdag jl. geen werk meer via de (uitgeschakelde) app krijgen – tegemoet te komen, heeft Uber een fonds van 1 miljoen euro gevormd, waaruit de circa 2.000 chauffeurs elk 500 euro kunnen krijgen.

• Boze taxisector blokkeert Brussels stadscentrum. Redactiefoto.

Nadat vorige week de Uber-chauffeurs twee dagen lang in het centrum demonstreerden en tunnels blokkeerden, waren het vandaag Brusselse taxichauffeurs die demonstreerden – aanzienlijk bescheidener dan de Uber-chauffeurs en zonder het verkeer te blokkeren. Al staat dit wel op het verlanglijstje van de taxichauffeurs voor deze week. De taxichauffeurs vrezen dat de Brusselse regering een noodoplossing in elkaar steekt waardoor Uber met enkele weken – gemikt wordt op een stemming op 10 december a.s. – op 13 december weer aan het werk zou kunnen.

Niet alleen zorgt Uber via de chauffeurs voor permanente druk, ook heeft het de politieke partijen een maatwerkoplossing gepresenteerd. Die komt er op neer dat artikel 17 van de wet van 27 april 1995, die het taxi- en limousinevervoer in de Belgische hoofdstad regelt, op een aantal punten tijdelijk zou moeten worden aangepast.

Die tijdelijke oplossing bestaat uit het afschaffen van de verplichting dat er voor de limousines een contractduur van tenminste drie uur moet zijn (onwerkbaar voor Uber), de ‘limousines’ niet mogen rondrijden zonder (vaste) bestelling en de Uber-chauffeurs geen gebruik mogen maken van radiotelefonie.

De activiteiten van een aantal politieke partijen in Brussel Hoofdstad, die zich het vuur uit de sloffen lopen om Uber zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen en een ‘sociaal bloedbad’ bij de 2.000 chauffeurs (overigens indirect veroorzaakt door de illegale activiteiten van Uber) te voorkomen, stuit bij de Brusselse taxisector op onbegrip: “Er zou een tijdelijke oplossing voor de chauffeurs van Uber in de pijplijn zitten, waarbij het begrip ‘gerechtigheid’ tussen aanhalingstekens zou komen te staan”, stelde Sam Bouchal van de Brusselse taxifederatie in een tweet. “Waar kunnen we nog in geloven? Wat er nu gebeurt is compleet walgelijk.”

Momenteel vertoont de Uber-app – die overigens door Uber afgelopen vrijdag om 18.00 werd afgesloten voor de chauffeurs met VVB(limousine)vergunningen – de tekst ‘er zijn geen wagens beschikbaar’. Dit met name omdat Uber, bevreesd dat deurwaarders van Taxis Verts mogelijk zouden willen vaststellen dat er na het bekend worden van het arrest van het Hof van Beroep na woensdag nog illegale ritten zouden zijn uitgevoerd. Voor elke overtreding van Uber geldt een boete van 10.000 euro. Taxis Verts CEO Michel Pretre bevestigde in de media dat het nog geen vaststellingen had laten doen.

Vanmiddag bereikten meerderheidspartijen One.brussels/Vooruit, Open VLD, Groen en Défi een akkoord over een ‘overgangsmaatregel’ in de vorm van een ‘spoedordonnantie’ voor de problematiek van de Brusselse Uber-chauffeurs. Ze vinden daarvoor steun bij oppositiepartijen N-VA, CDH en MR. Die oplossing gaat in de richting van de door Uber bereidwillig aangereikte ‘suggesties’ en zou tot augustus 2022 moeten lopen, opdat er voldoende tijd is voor de discussie over het Taxiplan.

Inmiddels staat trouwens ook dat Taxiplan, waarvoor er vorige week al overeenstemming was, door de acties van met name oppositiepartij CDH (die de ‘spoedordonnantie’ voor Uber lanceerde), weer enigszins op losse schroeven. CDH toonde zich alvast tevreden: “Wij hebben gekregen wat we wilden: een overgangsperiode en de mogelijkheid om een debat te voeren over het Taxiplan,” zei parlementslid Christophe De Beukelaer (CDH). De PS, de partij van minister-president Vervoort, steunt de voorstellen niet. Ecolo dat aanvankelijk tegen was, zei vanmiddag geen oppositie tegen de spoedmaatregelen te zullen voeren. Ook binnen de PS is er aanhoudende discussie over de ‘tijdelijke’ ordonnantie. Vraag is ook of er bij het overleg in het parlement volgende week voldoende stemmen voor de spoedoplossing zullen zijn.

• Noodoplossing voor Uber die deel wetgeving 1995 buiten spel zet, splijt Brusselse regering. Redactiefoto.

“Geen auto’s beschikbaar”, konden de Uber-gebruikers gisteren, vrijdag 26 november, na 18.00 uur op hun app lezen. Wie meer informatie zocht – in de app, op de website of in het Uber-blog (tijdloos als altijd) – kwam bedrogen uit. Van Uber-kant kwam geen uitleg over het (voorlopig?) stoppen van de dienstverlening.

Na de uitspraak van het Hof van Beroep, afgelopen woensdag, besloot Uber zelf de app gisteren uit de lucht te halen. Het arrest was overigens al van kracht vanaf het moment dat het woensdag afgegeven werd. Bij Bloomberg toonde Taxis Verts-CEO Jean-Michel Courtoy zich ‘opgelucht’ over de uitspraak van het Hof. “De wet is er voor iedereen en hij moet door iedereen nagevolgd worden.”

Door het afsluiten van de app kunnen de 2.000 chauffeurs die met een relatief goedkope VVB(limousine)-vergunning rijden, niet meer werken en met de 5% van de chauffeurs die een duurdere Vlaamse taxilicentie hebben, kon Uber de service niet overeind houden. Voor vele internationale media een uniek feit: Uber die zelf de stekker uit haar dienstverlening trekt, nadat het veroordeeld was voor illegaal taxivervoer gebruikmakend van vergunningen die niet zijn bedoeld voor taxivervoer.

De stadskrant Bruzz, die de ontwikkelingen op de voet volgde, had inmiddels al een nuttig artikel gepubliceerd: ‘Er is leven na Uber: de Brusselse alternatieven’ waarin het verwees naar andere aanbieders op de lokale vervoersmarkt, waaronder de app Victor Cab van de samenwerkende taxisector, de apps van Taxis Verts en Taxis Bleus en die van Taxi.eu, die met meerdere lokale aanbieders werkt. De goedkope nachtelijke deeltaxi Collecto, vervanger van de nachtbussen tijdens de week, rijdt momenteel niet vanwege corona. Opmerkelijk was wel dat de alternatieve ritjes die Bruzz testte, veelal goedkoper uitvielen dan die van Uber. Daar wreekt zich – net als elders in Europa – het gebrek aan chauffeurs waardoor het Uber-algoritme de ‘surge pricing’ inschakelt en de ritjes automatisch duurder worden. Taxiritjes zijn gebonden aan vaste, nu meest lagere tarieven. Uber-gebruikers in andere grote steden keerden daarom Uber de rug toe en stapten weer in de taxi.

Ook gisteren, net als donderdag, blokkeerden boze Uber-chauffeurs, die zonder de Uber-app alleen als snorders kunnen gaan rondrijden, toegangswegen naar Brussel en tunnels in het stadscentrum. Toen de chauffeurs weigerden hun blokkade op te geven, sleepte de politie vijf Uber-auto’s weg. Ook de politie demonstreerde een dag eerder voor betere arbeids-omstandigheden. Dat maakte de verkeerssituatie in het Brusselse centrum niet veel beter.

Het is de vraag of de Brusselse regering de rug recht zal kunnen houden, nu de druk van de kant van de fel-reagerende Uber-chauffeurs, bezorgd om hun inkomen na gisteren, flink wordt opgevoerd. Regelmatig valt de kreet ‘sociaal bloedbad’. Inmiddels spreekt de Brusselse regering van een noodwet ‘(spoedordonnantie’) waardoor Uber mogelijk actief zou kunnen blijven in de Belgische hoofdstad. Minister-president Rudi Vervoort (PS) onderstreepte gisteren tijdens een actuadebat in een opmerkelijke uitspraak dat zijn regering niet betrokken is bij het conflict tussen Taxis Verts en Uber. Hij voegde daaraan toe dat Uber niet verplicht was de app uit te schakelen. In de tussentijd werkt de Brusselse regering – na zeven jaar talmen – verder aan het invoeren van het nieuwe, inmiddels goedgekeurde ‘Taxiplan’, maar de eigenlijke invoering daarvan zal zeker een jaar op zich laten wachten. Ook zou Vervoort werken aan een andere oplossing. Daarover liet hij in het actuadebat van vrijdag niets los. Maandag praten regering en Uber verder over een mogelijke oplossing.

Waar ging het ook alweer over? Het Hof van Beroep oordeelde woensdag in een zaak van de grootste Brusselse taxicentrale Taxis Verts tegen Uber uit 2015 dat volgens de regionale taxiwet uit 1995 Uber-chauffeurs met VVB(limousine)vergunningen geen taxiwerk mogen verrichten. Ze mogen ook geen ‘toestellen voor radiocommunicatie’ gebruiken en het voertuig – een limousine – moet volgens contract van te voren voor tenminste drie uur worden gehuurd.  Een uitspraak van een lagere rechtbank van januari dit jaar bevestigde dat Uber haar illegale limousinepraktijken gewoon voortzette. Het Hof van Beroep veroordeelde Uber nu tot het betalen van 300.000 euro aan Taxis Verts en Uber koos voor het uitschakelen van de app op vrijdagavond 18.00 uur.

De demonstranten willen dringend een oplossing van de Brusselse regering: “We zullen Brussel elke dag blokkeren en een ‘slakkenmars’ houden tot we een antwoord krijgen van het kabinet van Rudi Vervoort”, waarschuwde Fernando Redondo, voorzitter van de Belgische Vereniging van Limousinechauffeurs (ABCL) woensdag al. De afgelopen dagen hield hij woord. De woedende Uber-chauffeurs voelen zich door de regering bedrogen en in de steek gelaten en door Uber gemanipuleerd: “Brussel keek toe hoe wij ons in de schulden staken.” Bezorgd om hun toekomst  scandeerden ze in hun onmacht herhaaldelijk ook de naam van de Brusselse minister-president: “Rudi, moordenaar!”

• Uber en Uber-chauffeurs zetten de Brusselse regering zwaar onder druk. Uber-chauffeurs met een limousinevergunning – kentekenplaat T-L in plaats van T-X) mogen geen taxiritjes doen. Redactiefoto.

De Uber-chauffeurs wilden het centrum van Brussel blokkeren tot “het taxiplan klaar is.” Een tijdlang blokkeerden ze enkele tunnels en liepen hun acties zelfs parallel met die van de politie, die op straat kwam in protest tegen hun arbeidsvoorwaarden. Toen zij om 09.00 uur hun acties stopetn, hadden de Uber-chauffeurs het rijk alleen.

Lang hoefden de Uber-chauffeurs niet te demonstreren, want na afloop van de ministerraad liet het kabinet van minister-president Rudi Vervoort (PS) al snel weten dat de Brusselse regering het taxiplan goedgekeurd heeft. Nadat Vervoort vanmiddag een vertegenwoordiging van de Uber-chauffeurs ontving voor overleg, zei Asmaa Snaibi, officieus woordvoerder van de Uber-chauffeurs, dat “de regering een tijdelijke oplossing voor ons zoekt.”

Of dat betekent dat Uber na de deadline van het Hof van Beroep (vrijdag 18.00 uur) gewoon door kan werken, of dat de chauffeurs enige tijd met hun duimen moeten draaien, is nog niet duidelijk. Sommige Uber-chauffeurs wilden, nu ze niet weten of ze de komende weken wel kunnen werken en betaald worden, het stadscentrum van Brussel blijven blokkeren. “Wij blijven ons mobiliseren,” aldus Snaibi.   

Minister-president Vervoort belooft in een persbericht dat het taxiplan een “rechtszeker en betrouwbaar kader voor de beroepssector van het personenvervoer wordt, die een kwaliteitsvolle dienstverlening kan garanderen, aangepast aan de nieuwe gewoonten van de klanten en gebruikers.” Nu moet Vervoort nog naar de sociale partners, het adviescomité, de Gegevensbeschermingsautoriteit en de Raad van State. Vervoort beloofde voor de platformchauffeurs een tijdelijke oplossing te zoeken zolang het nieuwe taxiplan nog niet is ingevoerd. Volgende week komt er nieuw overleg tussen Vervoort en de Uber-chauffeurs.

Vervoort bekritiseerde de opstelling van Uber: “De ontreddering bij de VVB-chauffeurs raakt mij diep. Zij zijn niet verantwoordelijk voor deze situatie. Uber is zelf verantwoordelijk voor het feit dat het deze sector tot ontwikkeling heeft laten komen, terwijl juridisch het risico bestond dat het initiatief verboden zou worden. Uber heeft die mensen misleid.”

Dat werd tegen Bruzz prompt door Uber-chef Laurent Slits ontkend. Hij gaf aan bij de start van Uber in Brussel (“niet echt in een vacuüm”) een ‘ja’ van de toenmalige mobiliteitsminister Pascal Smet te hebben gekregen.

• Na een tumultueuze dag: Brusselse regering keurt onder druk van Uber-demonstratie ijlings nieuw gewestelijk taxiplan goed. Redactiefoto.

Het Brussels Hof van Beroep heeft beslist dat de overgrote meerderheid van de Uber-chauffeurs vanaf vrijdag 18.00 uur geen klanten meer mogen bedienen. Uber onderzoekt of ze in beroep kan gaan tegen de beslissing. Voor de 95% van de Uber-chauffeurs die geen taxivergunning heeft, maar een VVB-(limousine)vergunning, is het een harde klap. Uber moet hen vanaf vrijdagavond weren van het platform. Zonder de circa 2.000 VVB-chauffeurs is het vrijwel onmogelijk voor Uber om een redelijke dienstverlening te bieden. In omvang is Uber vrijwel even groot als de Brusselse taxisector. Die sector toont zich, na jarenlange strijd tegen de praktijken van Uber, opgetogen.

Vele Uber-chauffeurs vroegen een VVB-vergunning aan in Brussel, Vlaanderen en Wallonië, vaak ook omdat de eisen voor deze vergunning lager liggen dan die voor een taxivergunning. Maar regelmatig toonde de taxisector aan dat Uber de eisen van de VVB-wetgeving – verhuur van een voertuig voor langere tijd – (ook) niet respecteerde. Slechts 5% van de chauffeurs vroeg een taxivergunning aan in Vlaanderen. Zij kunnen vrijdag gewoon doorrijden.

Voor de meeste Uber-chauffeurs is Uber de enige bron van inkomsten en velen hebben zich in de schulden gestoken voor een redelijke auto. Waarschijnlijk zullen zij de komende dagen het dreigement – gedaan tijdens de laatste Uber-demonstratie – tot uitvoering leggen om het centrum van Brussel lam te leggen: “We zullen ons laten zien.”

Het Hof baseerde het rijverbod op een stakingsbevel uit 2015. Toen was Uber – dat in 2014 startte met UberPop waarin privé-chauffeurs voor vervoer zorgden – nog maar net actief in Brussel, maar spanden taxiorganisaties aangevoerd door taxicentrale Taxis Verts vrij snel een proces aan tegen de nieuwkomer. Dat de chauffeurs van Uber zonder taxivergunning reden, vonden ze oneerlijke concurrentie. De rechtbank volgde de taxisector nu in die redenering en legde een stakingsbevel op. Voor elke illegale Uber-rit moet het Amerikaanse bedrijf 10.000 euro boete betalen, met een maximum van 1 miljoen euro.

Uber legde de UberPop-dienstverlening stil, maar kwam een paar maanden later van start met een ‘andere’ vorm van dienstverlening, UberX, wat Uber zag als een limousineservice, waarvoor de chauffeurs een speciale VVB-vergunning moesten hebben. Op die manier ging het met Uber toch crescendo in de Belgische hoofdstad, maar de taxisector vond dat er nauwelijks verschil was tussen UberPop en UberX. Dit had met name te maken met het feit dat de Uber-chauffeurs niet alleen wachtten op een ritbestelling, maar door de stad reden op zoek naar klandizie.

Door een opmerkelijke beslissing van de Brusselse ondernemingsrechtbank, enkele jaren geleden, waarin het beweerde dat Uber geen taxidiensten levert, leek Uber aan de winnende hand. Het Hof van Beroep keert de beslissing van de ondernemingsrechtbank nu om en handhaaft het stakingsbevel uit 2015. “We zijn zeer bezorgd, omdat 2.000 Brusselse VVB-chauffeurs vanaf vrijdag de mogelijkheid verliezen om inkomsten te genereren”, stelde Uber in een persbericht.

“Deze uitspraak is gebaseerd op een verouderde regelgeving die dateert van voor de komst van de smartphones en waarvan de regering al zeven jaar heeft beloofd ze te hervormen”, zegt de chef van Uber België, Laurent Slits. “We dringen er bij de Brusselse regering op aan snel de sector te hervormen, zodat chauffeurs kunnen blijven werken en voorzien in het levensonderhoud van hun gezinnen.”

Enkele maanden geleden legde Uber zijn app enkele uren stil, om het protest van Uber-chauffeurs in een demonstratieve tocht te ondersteunen tegen het uitblijven van hervormingen. Het taxiplan van minister-president Vervoort, dat mikt op de gelijkschakeling van de verschillende soorten chauffeurs, een systeem van minimumtarieven en – naar Vlaams voorbeeld – twee soorten taxi’s (standplaatstaxi’s en straattaxi’s), is in hoofdlijnen voorgesteld, maar moet nog wel de parlementaire weg afleggen voordat het realiteit wordt. Het lijkt weinig waarschijnlijk dat het dit jaar nog lukt.

“Dit is een koude douche voor de chauffeurs’, zegt Asmaa Snaïbi in De Standaard. Ze is de spreekbuis van tientallen chauffeurs. “Een regelrechte catastrofe. Jarenlang is het systeem gedoogd, en bleven ze vergunningen uitdelen. Mensen hebben heel hun leven hier rond opgebouwd, en nu nemen ze ons alles af.” De Uber-chauffeurs, die als zzp’ers werken, hebben vanaf vrijdag geen inkomen meer. “Het is een schandaal dat de Brusselse regering zo lang is blijven talmen”, zegt Snaïbi. “Deze miserie voor honderden gezinnen kon vermeden worden. Maar we gaan ons mobiliseren.”

• Brussels Hof van Beroep legt Uber aan banden: geen Uber meer vanaf vrijdagavond 18.00 uur. Het platform hield zich vaak niet aan de eisen van de VVB-vergunning. Redactiefoto.

De gemeente Den Haag heeft op 3 augustus 2021 de aanbesteding ‘Harmonisatie Doelgroepenvervoer Den Haag’ gepubliceerd waarin wordt aangegeven dat waterstof niet ‘groen’ genoeg is. Rijden met waterstoftaxi’s wordt zo uitgesloten, want ‘niet groen genoeg’. Gek genoeg is het rijden op (grijze) stroom volgens de gemeente wel duurzaam, noteert vakblad Pitane Blue. De opdracht vangt aan op 1 augustus 2022 en heeft een contractduur van tenminste 6 jaar en maximaal 8 jaar. Op duurzaamheid kunnen de taxibedrijven extra punten verdienen door zich uitsluitend met stekker-elektrische voertuigen in te schrijven. In Nederland rijden er momenteel 70 waterstoftaxi’s, waarvan een groot aantal in de Hofstad. Noot zette 35 Toyota Mirai’s in voor doelgroepenvervoer.

BP Kerkhof en OrangeGas, die beschikken over een waterstoftankstation in Den Haag, zijn ‘not amused’. H2Platform is verrast door het besluit van de gemeente Den Haag om bij de aanbesteding waterstof uit te sluiten. Het platform vindt dit inhoudelijk onjuist en onbegrijpelijk. Waterstof is feitelijk geen brandstof maar een energiedrager. De auto’s tanken waterstof, die in het voertuig door een zogeheten brandstofcel wordt omgezet in elektrische energie. Daarmee is de waterstoftaxi gewoon een elektrische taxi.

H2Platform steunt BP Kerkhof en OrangeGas die onmiddellijk in verweer zijn gekomen tegen het uitsluiten van waterstof in de nieuwe aanbesteding. Deze partijen willen graag het gesprek aangaan met de gemeente Den Haag. Waterstofvoertuigen en andere schone brandstoffen worden hierin geweerd onder het mom van ‘niet groen genoeg’.

Met de aanbesteding van het AV070 in 2018, heeft de gemeente Den Haag de eerste stappen gezet om het doelgroepenvervoer te harmoniseren en daarmee het vervoersaanbod van kwetsbare inwoners beter op elkaar af te stemmen. Met deze opdracht realiseert de gemeente Den Haag deze wens. Met de harmonisatie wil de gemeente het vervoer efficiënter, slimmer en met meer gebruikersgemak voor de gebruikers inzetten. Alle vervoersstromen worden met deze aanbesteding ondergebracht in één contract: vraagafhankelijk Wmo vervoer, routegebonden vervoer Wmo Dagbesteding, routegebonden Leerlingenvervoer, routegebonden Jeugdwetvervoer en routegebonden Werknemersvervoer Den Haag Werkt.

• Nieuwe aanbesteding doelgroepenvervoer in Den Haag moet groen, maar gemeente vindt waterstof niet groen genoeg. Foto Pitane Blue.