Taxi

Bij de protesten tegen het migratiebeleid van Donald Trump in Los Angeles moeten (ook) de vele zelfrijdende taxi’s eraan geloven die daar al langer in de straten rijden. In België zullen we niet meteen zo’n onbemande taxi kunnen nemen. “Ons wegennetwerk én het weer maken het moeilijker”, zegt Steven Latré, professor artificiële intelligentie aan de UAntwerpen, in VRT’s De Wereld Vandaag op Radio 1. 

De zelfrijdende taxi’s belandden in het oog van de storm tijdens de betogingen tegen Trumps migratiebeleid. Waymo, het bedrijf achter de auto’s, heeft intussen zijn diensten in downtown Los Angeles gepauzeerd. “Er zijn al heel wat zelfrijdende wagens in grote steden zoals Phoenix, Los Angeles, San Francisco en Austin. Het grootste bedrijf, Waymo, heeft een vloot van 1.500 wagens rondrijden”, zegt Steven Latré, professor AI aan de Universiteit van Antwerpen in De Wereld Vandaag. Dankzij slimme camera’s en heel wat AI-snufjes rijden de zelfrijdende taxi’s hun klanten rond. “De wagen is volgestouwd met heel wat sensoren: veel meer dan in een typische auto. Er zitten radars in die met licht ook in dichte mist kunnen kijken. En artificiële intelligentie analyseert wat de status van de weg is en hoe de wagen het best rijdt in welke situatie”, aldus Latré.  

Het berekende rijgedrag moet de klant geruststellen. “De wagens rijden heel defensief. Je voelt je er best wel veilig in. Het gebeurt vaak dat een wagen zelfs té snel even aan de kant van de weg gaat staan, omdat de veiligheid prioriteit is.” Uber heeft samen met AI-bedrijf Wayve al aangekondigd begin volgend jaar te willen starten met een proefproject met zelfrijdende taxi’s in Londen. Als alles in de eerste testfase goed gaat, zullen het jaar erna – in 2027 – heel wat onbemande taxi’s rondrijden in de Britse hoofdstad en wordt de dienst uitgebreid naar heel Groot-Brittannië. De Britse minister van Mobiliteit, Heidi Alexander, heeft de mogelijkheden voor proefprojecten verruimd en vervroegd van 2027 naar begin 2026. (Zie ook onze berichtgeving gisteren).  

Professor Latré schat de kans klein in dat binnenkort ook zo’n project komt in België is klein volgens professor Latré. “Behalve in Londen, rijden in Europa bijna geen wagens waarbij de chauffeur volledig weggelaten wordt. Het gaat over een heel geavanceerd model dat veel meer kost.” Naast de prijs, spelen ook andere belangrijke factoren mee. “De complexiteit van de wegen is helemaal anders in België. In de Verenigde Staten zijn er veel rechte wegen. En ook het weer speelt mee. Het is geen toeval dat de eerste proefprojecten in Phoenix (Arizona) gebeurd zijn omdat de zon daar altijd schijnt. Als er dichte mist optreedt, gaan die wagens bijvoorbeeld massaal aan de kant staan en zelfs file creëren.” 

• Waymo robotaxi’s opvallend doel van migratieprotest in Los Angeles; Robotaxi’s niet voor morgen in België. Foto Waymo.

Tot voor kort was de lancering van pilotprojecten met autonome Uber-robotaxi’s in Groot-Brittannië gepland voor eind 2027. Dinsdag vervroegde de Britse minister van Transport, Heidi Alexander, plotseling de start van deze experimenten naar begin 2026. Dit nadat Wayve, het Britse bedrijf voor autonome voertuigtechnologie, en Uber in Londen uitgebreid aan de media hadden laten zien hoe soepel de robotaxitechnologie werkt op het complexe lokale Londense wegennet. Deze plotselinge beslissing is met name bedoeld om investeringen in autonome voertuigen in het VK te stimuleren. 

Wayve en Uber zijn van plan om in de komende jaren een volledig zelfrijdende robotaxidienst in Londen te lanceren. Wayve en Uber gaven geen verdere details over hun aanstaande lancering, zoals wanneer de bedrijven precies zouden beginnen met testen en het in gebruik nemen van de taxi’s, met hoeveel voertuigen, of via welke partners van voertuigfabrikanten. Wayve kondigde in april aan dat de technologie in Nissan-voertuigen zou worden gebruikt. De aankondiging volgt op Ubers strategische investering in Wayve in 2024, die de integratie van de kunstmatige intelligentie (AI) van de startup beloofde in privévoertuigen die op een dag op het Uber-platform zouden rijden. 

Een woordvoerder van Wayve vertelde de BBC en tech-magazine TechCrunch dat de bedrijven in de Britse hoofdstad van start zullen gaan en van daaruit uitbreiden naar Groot-Londen en daarbuiten. In eerste instantie zou elk bedrijf dat een robotaxidienst lanceert, de toezichthouders de juiste veiligheidsinformatie moeten overleggen. “We hebben een partner-ecosysteem om een dienst op de markt te brengen”, legde Sarah Gates, directeur Publiek Beleid van Wayve, uit. “Wayve biedt bestuurdersintelligentie die is ingebouwd in een basisvoertuig van een voertuigfabrikant. Vervolgens hebben we een wagenparkbeheerder nodig en zou bijvoorbeeld Uber de dienst kunnen uitvoeren. Daarom zou elke schakel in die toeleveringsketen veiligheid en verantwoord gebruik moeten aantonen voor hun respectievelijke rollen.” 

In het geval van Wayve moet het bedrijf de veiligheid van het systeem en het gedrag van de chauffeur aantonen binnen de operationele ontwerpgrenzen. Uber zou aparte verplichtingen hebben met betrekking tot de verantwoorde uitvoering van een passagiersdienst en het leveren van diensten zoals klantenservice. 

“Dit is een cruciaal moment voor autonomie in het Verenigd Koninkrijk”, aldus Alex Kendall, CEO en medeoprichter van Wayve, in een verklaring. “Samen met Uber en onze wereldwijde OEM-partner bereiden we ons voor op de implementatie van onze AI-chauffeurstechnologie in de straten van Londen, waarmee we onze AV2.0-visie voor schaalbare autonomie realiseren. Onze AI leert overal en in elk voertuig te rijden. Deze test brengt ons dichter bij ons doel om veilig en intelligent rijden mogelijk te maken in het dagelijks leven in het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten.”  

• Wayve en Uber plannen tests met robotaxi’s in Londen voor begin 2026. Foto Wayve.

Minister De Ridder heeft op 5 juni in de commissie Mobiliteit en Openbare Werken van het Vlaams Parlement aangegeven dat zij geen verdere versoepelingen met betrekking tot de regelgeving inzake taalvereisten voor taxibestuurders in Vlaanderen in het vooruitzicht plaatst. Dit meldt de Belgische taxiorganisatie GTL. 

Zij verklaarde dit in haar antwoord op een vraag van Carmen Ryheul (Vlaams Belang). Er wordt dus geen gevolg gegeven aan het voorstel van oplossing van GTL en het Sociaal Fonds om de nieuwe bestuurderspas uit te reiken aan chauffeurs die nog steeds een A2 taalkennisniveau hebben, mits het verplicht volgen van een taal-praktijkopleiding/kort taalbad over het vocabularium van een taxichauffeur. 

GTL wordt met de vinger gewezen omdat onze groepering opgekomen is tegen het ontslag of faillissement in Vlaanderen van 20 % – oftewel 2.573 van de 13.322 taxibestuurders – die het vereiste taalniveau (B1-) niet behaald hebben. Dit zijn de cijfers die in de Commissie geciteerd werden. Maar de realiteit ligt nog een stuk hoger aangezien er eind mei al 18.765 Vlaamse bestuurderspassen uitgereikt en actief waren en 20 à 30% niet zouden beantwoorden aan de taaleis. 

De beroepsfederatie GTL) krijgt nu als als enige keuze van de minister om “mee te geven aan de taxichauffeurs dat het niet in orde komt, dat ze in contact is met de administratie en het kabinet en dat het niet verlengd wordt. Dan zullen ze (de 2.573 taxibestuurders) dus Nederlands moeten leren”. 

Via de nieuwsbrief maakt de GTL inderdaad melding van de onwrikbare eis van de minister om in te blijven zetten op een onrealistisch hoog taalniveau voor taxichauffeurs in Vlaanderen.  

GTL: “Maar we voegen er wel aan toe dat de regering hiermee in de meest diverse sector van Vlaanderen, duizenden hardwerkende mensen hun werk wil afnemen. Waarvan sommigen  al 10 jaar in de sector actief waren.” 

“Hopelijk vinden deze een alternatief op de arbeidsmarkt. Het beroep van taxichauffeur is (was?) net een ideaal eerste job, als werknemer of als zelfstandige, om zijn weg te vinden op de Vlaamse arbeidsmarkt. En de taxichauffeur is een knelpuntberoep: het is niet eenvoudig om nieuwe chauffeurs te vinden. Dat wordt nu nog moeilijker.” 

• Minister De Ridder blijft vasthouden aan een onrealistisch hoog taalniveau voor Vlaamse taxichauffeurs. Redactiefoto.

Bijna 5.000 werknemers uit de sector Zorgvervoer en Taxi vulden onlangs de cao-enquête in van FNV, CNV en werkgeversvereniging KNV. De resultaten geven een krachtig signaal: medewerkers willen meer waardering, betere roosters en hogere beloning. 

Wie deden er mee? Totaal: bijna 5000 respondenten. Meer dan 80% werkt als chauffeur. 25% werkt in leerlingenvervoer, 25% in Wmo-vervoer en 25% beide. Ruim 20% is lid van een vakbond. 85% is ouder dan 45 jaar, waarvan 12% doorwerkt na de AOW-leeftijd 

Contracten en werkdruk. Ruim 67% werkt parttime; een deel zou méér willen werken, maar ervaart obstakels: Gezondheid, hoge werkdruk, zorgtaken. 61% werkt structureel méér uren dan in contract staat. Grote groep krijgt wachttijd, laden/lossen en schoonmaaktijd niet uitbetaald 

Roosters en werktijden. Veel gebroken diensten in met name Wmo- en leerlingenvervoer. De wensen hier zijn: Extra toeslag voor gebroken diensten, maximaal aantal per week, duidelijke roosters en meer rustmomenten.  28% weet niet hoe het rooster er 28 dagen vooruit uitziet. 

Loon en waardering. Gemiddelde beoordeling van huidige cao: 5,6. De grootste frustraties zijn: Geen toeslagen voor avonden/weekenden, loon niet in verhouding tot verantwoordelijkheid en stress, weinig erkenning voor emotionele belasting 

Belangrijkste cao-wensen. Loon (gem. score: 2,2). Roosters & werktijden (4,0). Loondoorbetaling bij ziekte (4,3 ). Toeslagen voor onregelmatig werk (4,3). Beter pauzebeleid (5,1). 

Fysieke en mentale belasting. Veel klachten over: tillen van rolstoelen, langdurig zitten, onhandige werkhouding.  Stressvolle situaties zonder begeleiding (kinderen met gedragsproblemen, agressie). 15% voelt zich fysiek zwaar belast. 20%+ ervaart mentale belasting als hoog.  

Wat wil men terugzien in de nieuwe cao? 100% loondoorbetaling bij ziekte, eerlijke vergoeding wachttijd en pauze, afschaffen 12,5%-regeling, meer doorgroeimogelijkheden, veiligere voertuigen en beter materiaal. 

Samen maken we ons hard voor een sterke nieuwe cao. 

Bekijk hier het volledige rapport: https://www.fnv.nl/getmedia/99681ff5-897f-4241-a1c2-366e25c8d867/250558-enqeute-arbeidsvoorwaarden-TX-1.pdf 

 • Bovengrondse taxidropplaats bij Gents Sint-Pietersstation helemaal afgesloten: alleen ondergronds in- en uitstappen 

Op uitnodiging van de taxi-organisaties FNAT, FNDT, FNTI en UNIT, die bij wijze van uitzondering in een interfederale samenwerking met elkaar optrokken, hebben duizenden taxichauffeurs maandag 19 mei en in de dagen daarna in heel Frankrijk en daarbuiten gedemonstreerd, aldus het vakblad 100% Taxis van collega Hélène Manceron. De acties – zowel “zacht” (publieksvriendelijk) als wat agressiever (blokkades van stations en het tennistoernooi Roland-Garros) – gaan door. Taxi’s in Menton, Nice, Avignon en Marseille plannen nu al een konvooi om zich op 9 juni bij hun demonstrerende Parijse collega’s aan te sluiten. 

Pas na zes dagen mobilisatie ontving premier François Bayrou een delegatie van de interfederale groep en gaf hij opdracht vergaderingen om de nieuwe nationale overeenkomst voor medisch vervoer – met name belangrijk voor taxibedrijven in de provincies – te herzien en oneerlijke concurrentie van VTC-platformen – met name belangrijk in Franse steden – te bestrijden. Terwijl de sector nog steeds nerveus wacht op concrete maatregelen, volgt hier een update over de situatie. 

Op maandag 19 mei organiseerden alle taxichauffeurs in Frankrijk demonstraties, wegversperringen en reden ze langzamer. Of ze nu van het platteland of uit de stad kwamen, uit het noorden of het zuiden, van het Franse vasteland of de overzeese gebieden, of ze nu lid waren van een vakbond of niet, zelfstandig of in loondienst – duizenden taxichauffeurs toonden hun vastberadenheid en solidariteit. 

Na een dag die het verkeer ontregelde, gezondheidscentra lamlegde en de media alarmeerde, werden er verschillende verzamelpunten voor actievoerende taxi’s georganiseerd in Marseille, bij het station van Pau en zelfs op de chique Boulevard Raspail in Parijs. Om de druk op de autoriteiten te handhaven, kampeerden ze op die verzamelpunten en veroorzaakten ze overlast, met name op de luchthavens van Parijs en het Roland-Garros-stadion.   

Dit was voor premier François Bayrou aanleiding om een delegatie van de Interfederale groep persoonlijk te ontvangen. Na deze bijeenkomst vonden er op dinsdag 27 mei nog twee bijeenkomsten plaats. Eén op het ministerie van Verkeer onder auspiciën van minister Philippe Tabarot en de andere op het ministerie van Volksgezondheid in aanwezigheid van Yannick Neuder, minister bevoegd voor Toegang tot Gezondheidszorg. 

In aanwezigheid van de minister van Verkeer en de minister van Ambachten en Openbare Diensten met betrekking tot de ‘T3P’ (personenvervoer – taxi’s, VTC/platformen en motorfietsen), verantwoordelijk voor fraudebestrijding, concurrentietoezicht en de bestrijding van zwartwerk, kon de Interfederale groep de eisen van de sector presenteren en een lijst met diverse maatregelen opstellen, zoals:  

• Invoering van een minimale reserveringsperiode voor T3P-chauffeurs; 

• Verduidelijking van het begrip “openbare weg” en terugkeer naar het vertrekpunt; 

• Invoering van een nationale accreditatie voor platformen; 

• Ontwikkeling van een anti-inbeslagnameplan dat meer toezicht op in het buitenland gevestigde lege vennootschappen mogelijk maakt en wetswijzigingen omvat om platformen ter verantwoording te roepen; 

• Invoering van de inning van socialezekerheidsbijdragen van zelfstandigen door platformen vanaf 2027; 

• Verwachting van de algemene invoering van forfaitaire boetes voor overtredingen vóór juli 2025; 

• Invoering van controles door de Departementale Operationele Comités voor Fraudebestrijding (CODAF) in het hele land;  

• Herziening van de toegang tot het ambulanceberoep; 

• Hervorming van de Nationale Commissie voor Ambulancevervoer (T3P) en de registratieplicht voor alle platformen in Frankrijk. 

Andere maatregelen zijn onder meer het voorkomen van vermenging van taxi- en ambulancediensten door de invoering van forfaitaire tarieven en de vermenging van taxi- en ambulancediensten door platformen, de mogelijkheid voor de Organisatie voor Mobiliteit (AOM) om ambulancediensten te controleren en de regulering van de concurrentie van grensoverschrijdende vervoerbedrijven die in Frankrijk zonder uniforme regels actief zijn. 

• De taxistrijd in Frankrijk tegen platformen en voor goed en betaalbaar medisch vervoer gaat ook in juni door. Foto 100% Taxis

Het failliete taxibedrijf Van Gerwen blijft waarschijnlijk tot de start van de zomervakantie het leerlingenvervoer verzorgen. Dat zegt de curator na een gesprek met chauffeurs die door het faillissement hun ontslag krijgen. Er zijn voertuigen, er is brandstof en er zijn chauffeurs. “De intentie is dan ook dat het leerlingenvervoer tot het begin van de schoolvakantie, begin juli, wordt gewaarborgd”, zegt curator Floris Dix van Turnaround Advocaten in Best aan het Eindhovens Dagblad. Hij sprak werknemers woensdagochtend toe. 

Vervoerservice Van Gerwen en dochteronderneming Taxi Brainport zijn dinsdag failliet verklaard, waardoor 120 mensen hun baan verliezen. Hun salaris ontvangen zij straks via het UWV. Volgens Dix is er onder werknemers bereidheid om door te blijven rijden, vooral gezien de specifieke klantengroep. De bedoeling is dat zij blijven werken volgens de bestaande vervoersschema’s. 

Het bekende taxiwerk bij het station of Eindhoven Airport vormt slechts een klein deel van het vervoer dat Van Gerwen verzorgt. In onder meer de Kempen-gemeenten en Eindhoven is Van Gerwen een van de franchisenemers die het leerlingenvervoer uitvoert. Bij franchiseorganisatie DVG kwamen, nadat bekend werd dat de taxionderneming in de problemen zat, telefoontjes binnen van ouders die zich zorgen maken over het leerlingenvervoer. De door de rechtbank aangestelde curator onderzoekt de komende tijd of een doorstart tot de mogelijkheden behoort. Dix: “Er hebben zich al meerdere geïnteresseerde partijen gemeld.” 

• Van Gerwen blijft ondanks faillissement doorrijden: “Het is de bedoeling om kinderen tot juli te vervoeren”. Redactiefoto.

In plaats van taxicentrales en taxibedrijven in veel landen te overtuigen om met het platform samen te werken – waarbij Uber dit als een win-winsituatie en niet (slechts) als een eenzijdige overname van bestaande taxiklanten – heeft Uber Technologies Inc. In Denemarken gekozen voor een nieuwe strategie. Het bedrijf neemt Dantaxi, het grootste Deense taxibedrijf, over van de particuliere investeerder Triton.  

Met de overname zal het gecombineerde bedrijf, met zijn 3.500 chauffeurs, actief zijn in 78 van de 98 Deense gemeenten. Dantaxi-chauffeurs behouden hun bestaande contracten en profiteren van toegang tot Ubers bemiddelingstechnologie, vraaggeneratie en veiligheidsfuncties. Dantaxi werd in december 2018 overgenomen door Triton en heeft zich sindsdien ontwikkeld tot marktleider in de Deense mobiliteitssector met zo’n 1.900 aangesloten voertuigen en een landelijke dekking. 

Deze overname volgt op de overname van taxibedrijf DRIVR door Uber eerder dit jaar. Concurrent Bolt nam onlangs ook een Deens taxibedrijf (Viggo) over en is een samenwerking aangegaan met taxicentrale 4×27 in Kopenhagen. 

De nieuwe combinatie bevestigt alleen in de laatste alinea van haar persbericht dat ze zich wil houden aan de Deense taxiwetgeving. Naast vergunningen voor taxi’s en chauffeurs, vereist de Deense taxiregelgeving tenminste een taxidaklicht voor elke taxi en stoelcontacten voor elke passagierszitplaats in de taxi. Deze moeten verbonden zijn met de taximeter en ritten mogen alleen worden gemaakt met een ingeschakelde meter. Taxi’s in Denemarken moeten ook aangesloten zijn bij een taxicentrale of taxibedrijf.  

Uber reageerde: “De overname is in overeenstemming met de Deense taxiregelgeving. Dantaxi blijft de toegelaten taxi-exploitant en garandeert continuïteit en naleving, terwijl Uber optreedt als technologiepartner en de toegang en het gemak voor alle gebruikers verbetert. De investering van Uber onderstreept het vertrouwen op lange termijn in de Deense mobiliteitssector en in Dantaxi’s sterke netwerk van professionele chauffeurs en lokale leiders.” 

Uber verzekert dat “gebruikers zullen profiteren van alle populaire functies van Uber, waaronder vooraf berekende tarieven en chauffeursinformatie, de mogelijkheid om geschatte aankomsttijden te delen met dierbaren en noodhulp in de app – of ze nu vanuit het centrum van Kopenhagen of een kleinere stad reizen. Belangrijk is dat ritten worden berekend op basis van gereguleerde Deense taxitarieven en worden weergegeven in de Uber-app voordat een passagier een rit aanvraagt.” 

Zero-emissie blijft ook op de agenda staan. “Uber en Dantaxi zetten zich in voor een volledig elektrische toekomst in Denemarken. De bestaande elektrische vloot van Dantaxi en Uber’s doel om tegen 2030 een emissievrij platform in Europa te exploiteren, zullen de transitie van Denemarken naar groenere mobiliteit versnellen. Beide bedrijven zetten zich ook in voor toegankelijk vervoer en zorgen ervoor dat diensten zoals rolstoeltoegankelijke voertuigen in tal van Deense steden beschikbaar blijven.” 

Carsten Aastrup, CEO van Dantaxi, zei: “De krachtenbundeling met Uber luidt een spannend nieuw hoofdstuk in voor Dantaxi. We delen een gemeenschappelijke visie op het leveren van duurzame en hoogwaardige vervoersoplossingen. Samen kunnen we passagiers een nog betere ervaring bieden en chauffeurs meer mogelijkheden in heel Denemarken. We danken Triton voor hun steun en kijken uit naar de toekomst. We blijven ons inzetten voor onze broodnodige lokale taxidiensten, het ondersteunen van onze chauffeurs en het trouw blijven aan onze Deense roots.” 

Het is momenteel onduidelijk hoe de Deense taxibranche op deze fusie zal reageren. Tijdens de recente bijeenkomst van de Europese taxisector in de ERTA-meeting in Amsterdam vorige week, benadrukte de in Kopenhagen gevestigde taxicentrale 4×35 dat de snelle en uitgebreide uitbouw van de metro van Kopenhagen een grotere bedreiging vormt voor de centrale-activiteiten dan Uber: “Een rit met de metro van 3 euro is aanzienlijk goedkoper dan een taxi voor dezelfde afstand, die 30 euro kost.” De centrale – met een nieuwe CEO – is momenteel bezig met het herstructureren en uitbreiden van haar diensten en producten, het verder ontwikkelen van de app en het zich meer richten op het bedienen van haar zakelijke klanten en toeristen.   

• Maurits Schönfeld, General Manager Noord-Europa bij Uber (links), en Carsten Aastrup, CEO van Dantaxi. Foto Via Ritzau/Dantaxi.