Taxi

Nederlandse Belastingdienst schond niet alleen regels om Uber uit de wind te houden, maar rolde ook de rode loper uit

In 2014 en 2015 negeerde de Nederlandse Belastingdienst EU-belastingverdragen en lapte de regels aan zijn laars om het Amerikaanse taxibedrijf Uber zoveel mogelijk uit de wind te houden. Ook heeft de dienst op verzoek van Uber bij de Franse fiscus gelobbyd. Dat schrijft het FD op basis van onderzoek naar de gelekte Uber Files. Hoogleraar Belastingrecht Jan van de Streek noemt de handelswijze van de fiscus illegaal, problematisch en ondermijnend.

“Er zijn allerlei informele contacten met Uber, hoge ambtenaren bemoeien zich persoonlijk met dat bedrijf terwijl ze dat normaal gesproken niet zouden moeten doen. En dat Uber enorm uit de wind wordt gehouden. We hebben vastgesteld dat daar behoorlijk wat regels en wetten zijn overtreden”, zegt FD-journalist Johan Leupen.

Uit het FD-onderzoek blijkt dat hoge belastingambtenaren regels aan hun laars lapten en belastingverdragen negeerden om het de Amerikanen naar de zin te maken. Volgens de krant overtrad de Nederlandse Belastingdienst in 2015 niet alleen de regels, maar is het mogelijk ook strafbaar. Uit de Uber Files komt een beeld naar voren van belastingambtenaren die informatieverzoeken van andere landen over het bedrijf opzettelijk vertragen en informeel vertrouwelijke informatie over andere autoriteiten aan Uber-werknemers lekken. De fiscus lobbyde ook bij de Fransen om een vriendelijker fiscaal regime voor het Amerikaanse taxibedrijf te bewerkstelligen.

“Bij het vaststellen van hoeveel belasting Uber moet afdragen, daar wil Nederland helpen om daar lang een onduidelijk beeld over in stand te houden. Ze zijn bezig met een verdienmodel dat eigenlijk niet legaal is, dus dat moet legaal gelobbyd worden, en die tijd creëert de Nederlandse Belastingdienst voor ze”.

“Het staat nergens zwart op wit waarom de Belastingdienst dit doet, dit is allemaal informeel, er wordt ook veel telefonisch gedaan. Het is ook bewust niet gedocumenteerd denk ik. Uber weet ook wel dat ze dingen die waarschijnlijk niet mogen”.

“We krijgen veel signalen dat het Nederlandse vestigingsklimaat ontzettend belangrijk is. Dat vestigingsklimaat zit heel erg in de hoofden van politici en ambtenaren. Die Uber-vertroeteling komt van hogerhand, dat is wel duidelijk”.

Volgens hoogleraar Belastingrecht Jan van de Streek van de Universiteit Leiden heeft de Belastingdienst “op illegale wijze de samenwerking met andere belastingautoriteiten ondermijnd”. Van de Streek komt tot deze conclusie nadat hij op verzoek van het FD The Uber Files bestudeerde. Dit zijn een serie gelekte documenten die in handen zijn van het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) en The Guardian, waar het FD, Trouw en onderzoeksplatform Investico voor Nederland inzage in hebben.

Uit interne e-mails, notulen en WhatsAppberichten blijkt hoe innig de samenwerking was tussen hoge Nederlandse belastingfunctionarissen en de topfiscalisten van Uber. Intern omschrijft de in Amsterdam gevestigde Europese top van Uber de relatie met de Nederlandse fiscus als een “zeer waardevolle relatie”. Een understatement: de fiscus coördineerde destijds een multilateraal fiscaal onderzoek naar Uber. In die hoedanigheid heeft de Belastingdienst de Amerikanen tegen andere Europese lidstaten ‘beschermd’.

Uber had het moeilijk in die periode, het platform lag met verschillende Europese autoriteiten in de clinch vanwege zijn illegale dienst Uberpop, die chauffeurs zonder vergunning liet rijden. Het bedrijf lobbyde dan ook verwoed in Brussel om zijn verdienmodel uit de illegaliteit te halen en om tijd te winnen. Daar lobbyde EU-commissaris Neelie Kroes al enige tijd informeel voor de Amerikanen.

In Nederland was dat offensief succesvol, zo blijkt nu. Want toen Zweden en het Verenigd Koninkrijk in 2014 bij de Nederlandse Belastingdienst inkomensgegevens opvroegen van Uber-chauffeurs om te bepalen hoeveel belasting ze moesten betalen, werden hun formele verzoeken getraineerd door de Belastingdienst. Ze kregen zelfs “de absoluut laagste prioriteit”, schreef hoofd Fiscale Zaken Rob van der Woude van het Europese Uber-hoofdkantoor in juli 2015.

“Ze zeiden mij dat ze de verzoeken van andere Europese lidstaten niet in behandeling nemen opdat wij tijd hebben om ‘onze zaken op orde te krijgen’ en te werken aan doorbraken in de regulering”, schreef hij in oktober 2015. En zo bleven de Uber-chauffeurs uit handen van de autoriteiten, en kregen de Amerikanen alle tijd om nationale bewindslieden en de Brusselse politiek te masseren.

Het was echter niet louter een aangelegenheid van de Belastingdienst, zelfs ambtenaren van Economische Zaken bemoeiden zich ermee. Dat blijkt uit notulen van een overleg met hoge ambtenaren van Financiën op het Nederlandse consulaat in San Francisco. Zo vroeg een directeur van het Netherlands Foreign Investment Agency aan de aanwezige leden van de Uber-top hoelang de uitwisseling vertraagd moest worden. Saillant: de taak van de NFIA is om buitenlandse bedrijven naar Nederland te lokken, hier blijkt dat het agentschap veel invloedrijker is.

Ook toen de Franse fiscus bij Uber aanklopte met een claim, bleek de Nederlandse Belastingdienst meer dan bereid om hand- en spandiensten voor de Amerikanen te verrichten. Volgens Frankrijk had Uber een bijkantoor in Frankrijk, en zou het dus omzet- en winstbelasting aan Parijs moeten afdragen. Volgens Van der Woude is de Nederlandse Belastingdienst echter bereid om “informeel met de Fransen te spreken om hen zo ver te krijgen dat ze die claim laten vallen. Dit is een belangrijke strijd die de Nederlanders voor ons moeten bevechten.”

Hoogleraar Van de Streek trekt conclusies die aan de verbeelding niets te wensen overlaten. Hij spreekt van een “problematisch beeld” van een Belastingdienst die “bewust de administratieve samenwerking tussen belastingautoriteiten ondermijnt” en “een pro-Uber houding aanneemt”. Maar ook dat van een Belastingdienst die zijn fiscale geheimhoudingsplicht schendt door Uber informeel te informeren over vertrouwelijke standpunten van andere landen. “Alles lijkt geoorloofd om het bedrijf een aantrekkelijk vestigingsklimaat te bieden,” zegt Van de Streek tegen het FD.

Het niet in behandeling nemen van informatieverzoeken (of daar het label ‘laagst mogelijke prioriteit’ op plakken, red.) staat daarenboven haaks op de EU-verplichtingen van lidstaten om zo snel mogelijk gegevens uit te wisselen. Promovendus Belastingrecht Tim van Brederode, voorheen als beleidsadviseur Belastingen werkzaam bij Financiën noemt de handelswijze van de Belastingdienst “hoogst opmerkelijk” omdat “belangrijke fiscale beginselen” niet gerespecteerd worden.

Gevraagd om een reactie zegt de Belastingdienst zich niet te herkennen in het beeld dat belastingambtenaren hun geheimhoudingsplicht zouden hebben geschonden. Evenmin herkent de dienst zich in het beeld waarin informatieverzoeken van andere landen opzettelijk getraineerd worden.

Nederlandse Belastingdienst schond niet alleen regels om Uber uit de wind te houden, maar rolde ook de rode loper uit.

Een mooie TV-avond: BBC Panorama-documentaire over de ‘Uber Files’ vanavond op BBC 2 om 21.00 uur

Na het uitlekken van de ‘Uber Files’ (zie hieronder), die een weinig verheffend inkijkje geven in de dubieuze zakelijke en politieke praktijken van Uber tot het vertrek van Travis Kalanick in 2017, doet Uber zijn uiterste best om het te doen voorkomen alsof het na het regime-Kalanick een ‘net’ bedrijf werd dat keurig binnen de regels kleurt.

Vele vakbonden, overheden, vergunningverleners, academici, taxiondernemers en in toenemende mate ook gebruikers (behalve wanneer ze op de een of andere wijze door Uber worden ‘gesponsord’) hebben daar al jaren zo hun twijfels over.

De uitgelekte bestanden zijn zo omvangrijk dat ze voor een heleboel landen nog enige tijd uitermate interessante (en vaak schandalige) inkijkjes in de Uber-praktijken zullen bieden. Dat Neelie Kroes al voor haar aftreden als Digitaal Commissaris bij de EU Uber adviseerde, was al veel langer bekend en aangetoond, net als dat de toenmalige Britse premier David Cameron en zijn (aangetrouwde) familie enthousiast het pad voor Uber in het Verenigd Koninkrijk effenden. Hoe sterk de (nu) Franse president Macron zich destijds inzette voor Uber was dan weer gedeeltelijk nieuw en bepaald gênant om te lezen.

Ook Mark Rutte – ongetwijfeld ‘geinspireerd’ door Neelie Kroes – liet zich niet onbetuigd: “Op dit moment wordt u als agressief gezien”, zei de Nederlandse premier in 2016 tegen de oprichter van Uber, Travis Kalanick, volgens de vergadernotities. “Verander de manier waarop mensen naar het bedrijf kijken” door de positieve kanten te benadrukken, adviseerde Rutte. “Hierdoor kom je knuffelig over.”

Wij komen zeker nog uitgebreid op de Uber Files terug, want we volgen Uber al kritisch sinds de start in 2009. Maar wie wil weten hoe de Uber Files terechtkwamen bij de Britse krant The Guardian en vervolgens bij de BBC het journalistieke onderzoekscollectief ‘International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ)’ en nog 42 andere media wereldwijd, moet vanavond om 21.00 uur op BBC2 naar de BBC Panorama-documentaire over de ‘Uber Files’ kijken. Een tenenkrommend exposé is gegarandeerd, plus een leuk en informatief stukje TV.

Kijk vanavond om 21.00 uur op BBC2 naar de BBC Panorama-documentaire over de ‘Uber Files’.

Wat zijn de ‘Uber Files’? Een gedetailleerde gids voor de meedogenloze expansietactieken van Uber

De ‘Uber Files’ beslaan een periode waarin Uber van een moedige startup naar een wereldwijde kolos ging. De ‘Files’ zijn een schat aan documenten die naar de Britse krant The Guardian zijn gelekt, en werpen licht op de activiteiten van het bedrijf op het hoogtepunt van zijn wereldwijde opkomst. Uber heeft wetten overtreden, de politie en vergunningverleners op een dwaalspoor gezet en in het geheim gelobbyd bij regeringen.

De ‘Uber Files’ zijn een wereldwijd onderzoek naar een schat aan 124.000 vertrouwelijke documenten van het technologiebedrijf Uber. De gegevens laten zien hoe Uber de wet heeft overtreden, de politie heeft misleid, geweld tegen chauffeurs heeft uitgebuit en in het geheim heeft gelobbyd bij regeringen over de hele wereld.

Het lek bestaat uit e-mails, iMessages en WhatsApp-uitwisselingen tussen de hoogste leidinggevenden van de Silicon Valley-gigant, evenals memo’s, presentaties, notitieboekjes, briefingpapieren en facturen. De dossiers beslaan maar liefst 40 landen en gaan over de periode 2013 tot 2017, de periode waarin Uber van een moedige start-up naar een wereldwijde kolos ging, zich bruut een weg baande naar steden over de hele wereld zonder rekening te houden met de bestaande taxiregelgeving.

Om een wereldwijd onderzoek mogelijk te maken, deelde The Guardian de gegevens met 180 journalisten bij meer dan 40 mediaorganisaties via het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ). En wat ontdekten ze? De cache van meer dan 124.000 interne Uber-bestanden legt de ethisch twijfelachtige praktijken bloot waarmee het bedrijf zich een weg baande naar nieuwe markten, vaak waar bestaande wet- of regelgeving zijn activiteiten illegaal maakten, voordat het agressief lobbyde om diezelfde wet- of regelgeving te wijzigen in Uber-vriendelijke wetgeving.

Een aantal opmerkelijke bevindingen: als minister van Economische Zaken deed Emmanuel Macron buitengewoon veel moeite om Uber en zijn campagne om de Franse taxisector open te breken, te ondersteunen, en vertelde het bedrijf zelfs dat hij een “deal” had gesloten met zijn tegenstanders in het Franse kabinet.

Bij invallen in Uber-vestigingen moesten de computers zo snel mogelijk op zwart. Senior executives bij Uber hebben regelmatig het gebruik van een ‘kill-switch’ bevolen om te voorkomen dat politie en regelgevers toegang kregen tot gevoelige gegevens tijdens invallen in Uber-kantoren in ten minste zes landen. Door toepassing van deze ‘kill-switch’ gingen de beeldschermen in de betreffende vestiging – bijvoorbeeld in Amsterdam – op zwart en kon de politie niet (meteen) bij de Uber-gegevens.

Twee van Barack Obama’s meest senior campagneadviseurs voor de presidentsverkiezingen, David Plouffe en Jim Messina, bespraken het helpen van Uber om toegang te krijgen tot leiders, functionarissen en diplomaten. En de voormalig vicevoorzitter van de Europese Commissie, Neelie Kroes, hielp Uber enthousiast in het geheim bij het lobbyen bij een reeks Nederlandse toppolitici, waaronder de premier, Mark Rutte. Haar relatie met het bedrijf was zo gevoelig dat Uber’s Europese toplobbyist waarschuwde dat het “zeer vertrouwelijk was en niet buiten deze groep mocht worden besproken”.

Waarom is de periode van het lek van belang? De periode van vijf jaar die door de gegevens wordt gedekt, besloeg een cruciale periode voor de expansie van Uber. Toen de app in 2010 voor het eerst publiekelijk werd gelanceerd in San Francisco, konden Uber-klanten alleen gereguleerde huurauto’s of taxi’s bestellen. De introductie in het jaar daarop van UberX, waarmee chauffeurs passagiers in hun eigen auto konden ophalen (later UberPop in Europa), won snel aan populariteit en begin 2013 was de service actief op meer dan 30 locaties, voornamelijk in de VS.

Het was rond dit punt dat Uber snel naar het buitenland wilde uitbreiden. De periode die door de gelekte gegevens werd bestreken, werd gekenmerkt door een waanzinnige groei, aangezien Uber zijn recordinvesteringen in durfkapitaal gebruikte om ritten in steden over de hele wereld te subsidiëren. In juni 2017, toen de controversiële mede-oprichter Travis Kalanick ontslag nam als CEO, was Uber actief op meer dan 600 locaties.

De vervanger van Kalanick, Dara Khosrowshahi, wilde de aandeelhouders bewijzen dat het bedrijf winstgevende groei kon realiseren. Vijf jaar later biedt Uber – nu gewaardeerd op $ 45 miljard – on-demand vervoer in meer dan 10.000 steden, maar maakt het nog steeds geen reële winst, behalve via boekhoudkundige trucjes.

Wat zijn de ‘Uber Files’? Een gedetailleerde gids voor de meedogenloze expansietactieken van Uber.

Hoe hebben Uber en Travis Kalanick op de ‘Uber Files’ gereageerd?

In een verklaring zei Uber’s senior vice-president van public affairs, Jill Hazelbaker: “We zullen geen excuses maken voor gedrag in het verleden dat duidelijk niet in overeenstemming is met onze huidige waarden. In plaats daarvan vragen we het publiek om ons te beoordelen op wat we de afgelopen vijf jaar hebben gedaan en wat we de komende jaren zullen doen.”

Ze vervolgde: “Uber is nu een van de grootste platforms voor werk ter wereld en een integraal onderdeel van het dagelijks leven voor meer dan 100 miljoen mensen. We zijn van een tijdperk van confrontatie overgegaan naar een tijdperk van samenwerking, waarbij we blijk hebben gegeven van de bereidheid om aan tafel te komen en raakvlakken te vinden met voormalige tegenstanders, waaronder vakbonden en taxibedrijven.”

“We zijn nu gereguleerd in meer dan 10.000 steden over de hele wereld en werken op alle overheidsniveaus om het leven te verbeteren van degenen die ons platform gebruiken en de steden die we bedienen.”

In een afzonderlijke verklaring zei de woordvoerder van Travis Kalanick dat hij “nooit toestemming heeft gegeven voor acties of programma’s die de rechtsgang in welk land dan ook zouden belemmeren”, en dat hij “nooit heeft gesuggereerd dat Uber misbruik zou moeten maken van geweld ten koste van de veiligheid van de bestuurder. Elke beschuldiging die aan de heer Kalanick is gericht, dat hij betrokken was bij een van deze activiteiten, is volledig onjuist.”

“De realiteit was dat de uitbreidingsinitiatieven van Uber werden geleid door meer dan honderd leiders in tientallen landen over de hele wereld en te allen tijde onder direct toezicht en met de volledige goedkeuring van Uber’s robuuste juridische, beleids- en nalevingsgroepen.”

De woordvoerder voegde daar aan nog toe: “Toen de heer Kalanick in 2009 Uber mede oprichtte, pionierden hij en de rest van het Uber-team in een bedrijfstak die nu een werkwoord is geworden. Om dit te doen, was een verandering van de status-quo nodig, aangezien Uber een serieuze concurrent werd in een sector waar concurrentie van oudsher verboden was. Als een natuurlijk en voorzienbaar resultaat vochten diepgewortelde industriële belangen over de hele wereld om de broodnodige ontwikkeling van de vervoerssector te voorkomen.”

Hoe hebben Uber en Travis Kalanick op de ‘Uber Files’ gereageerd?

Vakbond BTB-ABVV vraagt zich af: “Is Uber echt veranderd?”

In een onderzoek door het ICIJ (International Consortium of Investigative Journalists) rond gelekte documenten van het taxi platform bedrijf Uber komen de meer dan verwerpelijke praktijken van Uber boven water. Praktijken die Uber tussen 2013 en 2017 hanteerde, om voet aan de grond te krijgen in verschillende landen, naar boven.

Uber laat zich van zijn slechtste kant zien. Privé detectives inhuren om de concurrentie te bespieden, sabotage van onderzoek door overheden naar het niet betalen van belastingen, beïnvloeding van politici, feestjes met Russische oligarchen, uitbuiting van chauffeurs, concurrentievervalsing, vervalsen van enquêtes en petities, infiltratie bij controle-instanties,… Een klein greep uit de praktijken die het bedrijf tussen 2013 en 2017 hanteerde.

De Belgische vakbond BTB-ABVV stelde al meermaals het gedrag van Uber tegenover zijn chauffeurs maar ook tegenover de maatschappij aan de kaak. Frank Moreels, voorzitter BTB-ABVV: “Het businessmodel van dit Uber is niet welkom wat ons betreft. Het is immers gebaseerd op gebrek aan respect voor werknemers, negeren van (sociale) wetgeving, ontwijken/ontduiken van belastingen, niet bijdragen aan de sociale zekerheid, klanten in gevaar brengen, hun privacy niet respecteren, slecht verzekerd zijn, deregulering, destabilisatie, …”

Uber beweert dat deze feiten “oude politiek” zijn die zich voordeden onder het bewind van oprichter Travis Kalanick. Dat de nieuwe aanpak en politiek anders is.Uber zou dit kunnen bewijzen door niet langer enkel te praten over de rechten voor de chauffeurs, maar door ze een werknemersstatuut te geven. Frank Moreels, voorzitter ABVV-BTB “Laat ons wel wezen. Chauffeurs die voor Uber werken zijn eigenlijk schijnzelfstandigen. Ze moeten zelf hun wagen kopen of leasen (en die moet voldoen aan de voorwaarden die Uber oplegt). Ze moeten zichzelf verzekeren tegen ziekte, ongeval, burgerlijke aansprakelijkheid, … Maar ze krijgen hun opdrachten wel van Uber.”

Voor BTB is het duidelijk, Uber staat voor een cruciale uitdaging. Ofwel zet het bedrijf haar illegale en on-etische praktijken verder, ofwel gaan ze zich gedragen als een verantwoordelijke werkgever.

Hopelijk gaan ook de ogen open van politici die de rode loper willen uitrollen voor bedrijven zoals Uber. De wanpraktijken die vandaag bewezen worden moet ze motiveren om niet langer kritiekloos de Ubers van deze wereld op hun wenken te bedienen.

We zullen als vakbond het doen en laten van Uber minutieus blijven volgen, en ervoor ijveren dat ze de wetgeving toepassen. BTB zal blijven strijden voor het behoud, het overleven van de reguliere taxisector en de loontrekkende taxichauffeurs en het creëren van een fair speelveld.

Frank Moreels, voorzitter van de Belgische vakbond BTB-ABVV vraagt zich af: “Is Uber echt veranderd?” Foto BTB-ABVV.

De ‘Uber Files’: enorm lek onthult hoe toppolitici Uber in de Kalanick-tijd in het geheim hielpen – deel I, Emmanuel Macron

Uit geheime Uber-bestanden, die net door de BBC en door de Britse krant The Guardian zijn bekendgemaakt, blijkt dat Uber uitgebreide hulp kreeg van leiders als Emmanuel Macron en ex-EU-commissaris Neelie Kroes, die in het geheim lobbyde voor het bedrijf. Duizenden gelekte bestanden onthullen hoe Uber toppolitici het hof maakte en hoe ver het ging om gerechtigheid te vermijden. De Uber-bestanden zijn een schat aan meer dan 124.000 bestanden, waaronder 83.000 e-mails en 1.000 andere bestanden met gesprekken, van 2013 tot 2017.

De bestanden laten, aldus de BBC en The Guardian, ook zien hoe de voormalige Uber-baas persoonlijk opdracht gaf tot het gebruik van een ‘kill-switch’ om te voorkomen dat wanneer de politie binnen zou vallen, ze toegang kon krijgen tot de computers. In een commentaar zegt Uber nu dat zijn “gedrag in het verleden niet in overeenstemming was met de huidige waarden” en dat het vandaag een “ander bedrijf” is.

De gegevens werden gelekt naar The Guardian en gedeeld met het International Consortium of Investigative Journalists en een aantal media-organisaties, waaronder BBC Panorama. Ze onthullen voor het eerst hoe een lobby- en public relations-inspanning van $ 90 miljoen per jaar vriendelijke politici rekruteerde om te helpen bij Uber’s campagne om de Europese taxisector te ontwrichten.

Terwijl Franse taxichauffeurs soms gewelddadige protesten op straat organiseerden tegen Uber, tutoyeerde Macron – nu president – de controversiële baas van Uber, Travis Kalanick, en vertelde hem dat hij de wetten zou hervormen in het voordeel van zijn bedrijf. De meedogenloze bedrijfsmethoden van Uber waren algemeen bekend, maar voor het eerst geven de bestanden een uniek inzicht in de ongelooflijke inspanningen die het heeft geleverd om zijn doelen te bereiken.

Ze laten bijvoorbeeld zien hoe ex-EU-commissaris voor Digitaal Neelie Kroes, een van de topambtenaren van Brussel, in gesprek was om zich bij Uber aan te sluiten al voordat haar ambtstermijn afliep – en vervolgens in het geheim lobbyde voor het bedrijf, in een mogelijke schending van de ethische regels van de EU. Destijds was Uber niet alleen een van ’s werelds snelstgroeiende bedrijven – het was ook een van de meest controversiële bedrijven, dat werd achtervolgd door rechtszaken, beschuldigingen van seksuele intimidatie en schandalen over datalekken.

Maar uiteindelijk hadden de aandeelhouders er genoeg van en werd Travis Kalanick in 2017 gedwongen eruit te stappen.

Uber zegt dat zijn vervanger, Dara Khosrowshahi, “de taak had om elk aspect van de manier waarop Uber opereert te transformeren” en “de rigoureuze controles en naleving heeft geïnstalleerd die nodig zijn om als een beursgenoteerd bedrijf te opereren”.

Parijs was het toneel van de eerste Europese lancering van Uber en die stuitte op hevig verzet van de taxisector, met als hoogtepunt gewelddadige protesten op straat. In augustus 2014 was een ambitieuze voormalige bankier, Emmanuel Macron, net benoemd tot minister van economie. Hij zag Uber als een bron van groei en had dringend nieuwe banen nodig, en wilde graag helpen.

In oktober hield hij een ontmoeting met Kalanick en andere leidinggevenden en lobbyisten, wat het begin markeerde van een lange – maar weinig gepubliceerde – periode als voorvechter van de belangen van het controversiële bedrijf binnen de regering.

Uber-lobbyist Mark MacGann beschreef de bijeenkomst als “spectaculair. Zoals ik nog nooit heb gezien”, blijkt uit de bestanden. “We zullen binnenkort dansen,” voegde hij eraan toe.

“Emmanuel” en “Travis” noemden elkaar al snel bij de voornaam en ontmoetten elkaar minstens vier keer, blijkt uit de dossiers – in Parijs en op de World Economic Forum-conferentie in Davos, Zwitserland. Alleen de Davos-bijeenkomst is eerder gemeld.

Op een gegeven moment schreef Uber Macron dat het “extreem dankbaar” was. “De openheid en het welkom dat we ontvangen is ongebruikelijk in de betrekkingen tussen de overheid en het bedrijfsleven.”

Vooral Franse taxichauffeurs waren woedend over de lancering van UberPop in 2014, een dienst waarmee chauffeurs zonder vergunning ritten konden aanbieden tegen veel lagere prijzen.

Rechtbanken en het Franse parlement verboden het, maar Uber hield de dienst draaiende terwijl het de wet aanvocht. Macron dacht dat er geen toekomst was voor UberPop, maar hij stemde ermee in om met het bedrijf samen te werken om de Franse wetten voor zijn andere diensten te herschrijven. “Uber zal een schets geven voor een regelgevend kader voor het delen van ritten. We zullen onze respectieve teams verbinden om te gaan werken aan een haalbaar voorstel dat het formele kader in Frankrijk zou kunnen worden”, luidt een e-mail van Travis Kalanick aan Macron.

Op 25 juni 2015 werden de protesten gewelddadig en een week later sms’te Macron Kalanick met een schijnbaar hulpaanbod.

“[Ik] zal volgende week iedereen bijeenbrengen om de hervorming voor te bereiden en de wet te corrigeren.” Diezelfde dag kondigde Uber de schorsing van UberPop in Frankrijk aan. Maanden later ondertekende Macron een decreet dat de vereisten voor het verlenen van vergunningen voor Uber-chauffeurs versoepelde.

De omvang van de relatie van de huidige president van Frankrijk met het controversiële wereldwijde bedrijf dat in strijd met de Franse wet opereerde, is tot nu toe niet onthuld. Een woordvoerder van Macron zei in een e-mail: “Zijn functies leidden ertoe dat hij veel bedrijven ontmoette die zich bezighielden met de scherpe verschuiving die zich in die jaren in de dienstensector voordeed, en die moest worden vergemakkelijkt door administratieve en regelgevende hindernissen op te lossen.”

De ‘Uber Files’: enorm lek onthult hoe toppolitici Uber in de Kalanick-tijd in het geheim hielpen – deel I, Emmanuel Macron. Foto Twitter.

Het lek van de ‘Uber Files’: Hoe Neelie Kroes Uber een flink handje toestak

De dossiers onthullen ook hoe de relatie van Uber met een van Europa’s topfunctionarissen, vice-voorzitter van de Europese Commissie Neelie Kroes, aanzienlijk eerder begon en dieper ging dan eerder bekend was, waardoor ze de regels voor het gedrag van commissarissen duidelijk overtrad. De Uber-files onthullen dat ze in gesprek was om lid te worden van de adviesraad van Uber voordat ze zelfs haar laatste Europese functie in november 2014 verliet.

Volgens EU-regels moeten commissarissen een “afkoelingsperiode” respecteren. Binnen die periode van 18 maanden vereisen nieuwe banen de goedkeuring van de commissie. Ze schreef de Ad Hoc Ethische Commissie van de commissie om toestemming om lid te worden van de adviesraad van Uber voordat de 18 maanden om waren, en deed een beroep op commissievoorzitter Jean-Claude Juncker.

Die toestemming werd geweigerd, maar uit documenten blijkt dat mevrouw Kroes het bedrijf informeel bleef helpen tot haar benoeming werd aangekondigd, kort nadat de bedenktijd was verstreken. Dit onderstreept dat mevrouw Kroes de regels “duidelijk overtrad”, zegt Alberto Allemanno, Jean Monnet-hoogleraar EU-recht aan HEC Paris. Kroes ontkent dat ze vóór mei 2016, toen de bedenktijd afliep, een “formele of informele rol bij Uber” had. Ze zei dat ze als EU-commissaris contact had met tal van technologiebedrijven, “altijd gedreven door wat volgens mij het algemeen belang ten goede zou komen”.

Als commissaris hield mevrouw Kroes toezicht op het digitale en concurrentiebeleid en was ze een spraakmakende plaag voor Big Tech, en speelde ze een leidende rol bij het uitdelen van hoge boetes aan Microsoft en Intel. Maar van alle bedrijven waar ze na haar vertrek had kunnen werken, was Uber een bijzonder controversiële keuze.

In haar thuisland Nederland had de UberPop-dienst ook tot juridische en politieke problemen geleid. Uber-chauffeurs werden in oktober 2014 gearresteerd en in december verbood een rechter in Den Haag UberPop en dreigde met boetes tot 100.000 euro. In maart 2015 werd het kantoor van Uber in Amsterdam overvallen door de Nederlandse politie.

Uit e-mails blijkt dat mevrouw Kroes ministers en andere leden van de regering heeft gebeld om hen over te halen zich terug te trekken tijdens de inval. Tijdens een nieuwe inval een week later nam mevrouw Kroes opnieuw contact op met een Nederlandse minister, blijkt uit de ‘Uber Files’, en in de woorden van een e-mail ‘belasterde’ ze het hoofd van een Nederlandse rijksdienst. Een interne e-mail adviseerde het Uber-personeel om haar informele relatie niet extern te bespreken: “Haar reputatie en ons vermogen om in Nederland en elders over oplossingen te onderhandelen, zou te lijden hebben onder een informeel geklets binnen of buiten het kantoor.” Uit de dossiers blijkt dat het bedrijf wilde dat mevrouw Kroes berichten zou doorgeven aan het kantoor van de Nederlandse minister-president, Mark Rutte. In oktober 2015 staat in een e-mail: “We zullen ‘backchannel’ met Neelie en de stafchef van de premier op gang brengen, om maximaal voordeel te behalen door hen het idee van een ‘overwinning’ te geven.”

Maar er is meer. Wordt vervolgd.

• De ‘Uber Files’: Hoe Neelie Kroes Uber een flink handje toestak. Foto Twitter.

Snelheidscamera’s op Vlaamse snelwegen flitsen vanaf nu áltijd en vanaf 129 km/u; Waalse camera’s vanaf augustus steeds in dienst

Alle snelheidscamera’s op de Vlaamse snelwegen werken vanaf nu –zondag – altijd, en ze flitsen vanaf 129 kilometer per uur. Dat leerde VRT NWS van de krant De Zondag. Vroeger werd er pas geflitst bij hogere snelheden of stonden camera’s afwisselend aan, omdat politie en parket onderbemand waren om de boetes te kunnen verwerken. Inmiddels hebben zij nu extra personeel om alle boetes van trajectcontroles te innen.

Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) had het al eerder aangekondigd: de pakkans voor hardrijders moest omhoog om de verkeersveiligheid te verhogen en het aantal verkeersdoden terug te dringen. Daarop volgde een proefproject op 7 snelwegen, en dat bleek succesvol. Zo daalde de gemiddelde snelheid er van 130 kilometer per uur naar 120.

Het gevolg: alle verkeerscamera’s op Vlaamse snelwegen werken nu altijd. Wie 129 kilometer per uur of meer rijdt (de technische tolerantiemarge), zal dus altijd een boete krijgen. Eind augustus zal dat op alle Belgische snelwegen het geval zijn. Dan werken ook de camera’s op de vier nieuwe trajectcontroles in Wallonië. Alle nieuwe camera’s krijgen dezelfde technische tolerantie (een marge van 6 procent op de maximumsnelheid van 120 km/u), zeg maar de ondergrens voor het opstellen van een proces-verbaal. Bij 129 km/u. wordt er dus zeker geflitst.

Verkeersveiligheidsinstituut VIAS reageert alvast tevreden: “De spelregels zijn nu voor iedereen hetzelfde. Tot nu was het zo dat mensen op de ene plaats 140 konden rijden en geen boete kregen, anderen die 129 reden, kregen wel een boete, of het was zelfs zo dat de camera’s niet aanstonden. De spelregels zijn nu voor iedereen hetzelfde. De pakkans gaat omhoog en hopelijk hebben veel meer bestuurders begrepen dat te snel rijden niet hoeft en dat ze daarvoor een boete zullen krijgen.”

Snelheidscamera’s op Vlaamse snelwegen flitsen vanaf nu áltijd en vanaf 129 km/u; Waalse camera’s vanaf augustus ook continu in dienst. Foto wegenenverkeer.be

Taxiondernemers in Italië staken sinds gisteren tegen liberalisering taxisector ten voordele van platformen

Sinds gisteren staan de taxi’s vrijwel overal stil in Italie in een protest tegen een nieuw wetsontwerp, aldus Taxi Times: ze volgden de stakingsoproep om te protesteren tegen de liberaliseringsplannen van de regering, die volgens de taximensen in het voordeel zijn van Uber & Co.

Taxichauffeurs in heel Italië hebben sinds gisteren een tweedaagse staking gehouden, die naar verwachting tot vandaag middernacht zal duren. Ze protesteerden tegen de liberaliseringsmaatregelen van de regering Draghi, die volgens hen onterecht in het voordeel zijn van Uber en andere platformbedrijven.

Gisteren reden taxi’s vanuit vele delen van het land naar Rome om te demonstreren op het centrale Piazza Venezia. Ook in de op een na grootste metropool Milaan, hoofdstad van Lombardije en voor Noord-Italianen de “geheime hoofdstad” van Italië, waren rijen witte taxi’s voor overheidsgebouwen te vinden. Ook hier volgden tal van taxichauffeurs de stakingsoproep van enkele weken geleden.

Italiaanse taxichauffeurs vrezen hun marktpositie te verliezen door toenemende liberalisering. In sommige gevallen betaalden ze grote bedragen voor de vergunningen, die in grote steden tot 250.000 euro kunnen kosten en nu hun waarde zouden verliezen als de markt zou worden opengesteld.

De vakbonden pleiten voor een wijziging in het geplande wetgevingspakket, waarvan zij denken dat vooral multinationals als Uber er baat bij zullen hebben. Met Uber zou de staat belastinginkomsten mislopen, terwijl de taxibranche zich aan alle regels zou moeten houden, zo luidt de kritiek. Tijdens een bijeenkomst op 27 juni met plaatsvervangend minister van Transport, Teresa Bellanova, werd opgeroepen tot wijziging van artikel 10 van de Mededingingswet. De overheid wordt ervan beschuldigd de weg vrij te maken voor de Uber-markt en andere vervoersapps. Overheid en taxibranche zijn ver van overeenstemming.

Zoals het nationale dagblad “Corriere della Sera” meldt, is Milaan de afgelopen dagen een hotspot van nationale onrust geworden – met een vijfdaagse spontane blokkade die het openbaar vervoer eind juni lamlegde. De situatie was gespannen en werd gekenmerkt door een verhit debat over het al dan niet doorgaan met de wilde staking.

De protesten van de taxisector worden met begrip ontvangen bij de bevolking. De taxi’s in de Italiaanse steden, die bekend staan om hun netheid en hun veelal goede technische staat, worden algemeen beschouwd als een betrouwbaar en veilig vervoermiddel, vooral onder vrouwen. Met een grote markttoetreding door Uber & Co, zien velen die aandacht besteden aan meer dan alleen tarieven deze situatie als een gevaar en vrezen dat de kwaliteit van de taxiservice naar beneden zal gaan, zials in vele landen waar Uber met weggeefprijzen de taxisector beconcurreert. Sinds de start van het bedrijf heeft het met taxiwerk nog nooit winst gemaakt.

De taxi-dienstverlening is echter niet volledig tot stilstand gekomen. Het noodzakelijke sociale vervoer van mensen naar ziekenhuizen en instellinegn wordt nog wel uitgevoerd. In Milaan staan zo’n honderd taxi’s in reserve die deze service garanderen en niet meedoen aan de staking.

• Taxiondernemers in Italië staken sinds gisteren tegen liberalisering taxisector.

Het Kabinet wil een rem op de flexibilisering van de arbeidsmarkt en een eind aan ‘schijnzelfstandigheid’

Het kabinet wil de flexmarkt stevig op de schop nemen. Dat blijkt uit een uitvoerig schrijven van minister Karien van Gennip (Sociale Zaken) aan de Tweede Kamer. Oproepcontracten moeten worden afgeschaft, zelfstandigen met een laag uurtarief (waarbij een grens van 30 tot 35 euro wordt gehanteerd) moeten in principe als werknemer worden behandeld en het vaste contract wordt weer de norm. Ook moeten er vergunningen komen voor uitzendbureaus om uitbuiting van arbeidsmigranten tegen te gaan. Wie in aanmerking wil komen voor een vergunning moet een waarborgsom van 100.000 euro betalen, een verklaring omtrent gedrag bezitten en gecertificeerde huisvesting aanbieden.

Met andere woorden: het Kabinet draait de bewijslast om. De werkgever moet bewijzen dat de zzp’er NIET in vaste dienst is. Dat voorstel gaat in dezelfde richting als de plannen die de Europese Commissie op dit gebied in december lanceerde. Het kabinet werkt aan een betere bescherming voor uitzendkrachten en zzp’ers. De werkgever moet voortaan bewijzen dat er geen sprake is van een dienstverband. Dat moet uitbuiting van schijnzelfstandigen en arbeidsmigranten voorkomen.

De voorstellen van minister Van Gennip (CDA) van Sociale Zaken zijn onderdeel van een pakket hervormingen van de regels rond werk, waarin de minister voortborduurt op een unaniem advies van vakbeweging en werkgevers. In dat advies was de scheiding tussen schijnzelfstandigen – waar vooral de inhurende opdrachtgever voordeel van heeft – en zelfstandigen die hun eigen broek kunnen ophouden nog niet scherp uitgewerkt. Ook politiek ligt dat uiterst gevoelig. Met name de VVD wil ondernemerschap zo min mogelijk beperken.

Van Gennip kondigt nu aan dat ze met een uitwerking van het begrip ‘gezag’ komt. Dit omdat de gezagsverhouding (het werken in dienst van een ander) het voornaamste criterium is ‘waarover onduidelijkheid kan bestaan rondom de beoordeling van arbeidsrelaties’. Daarnaast wil Van Gennip de bewijslast omdraaien. Voortaan moet de werkgever of opdrachtgever aantonen dat de zelfstandige inderdaad zelfstandig werkt.

In de Europese Unie wordt nu al gewerkt aan een ‘rechtsvermoeden van dienstverband bij platformwerk’. Het gaat dan bijvoorbeeld om mensen die werken voor bezorgdiensten als Deliveroo en Getir en Uber. Als een werkende kan aantonen dat hij behoort bij een groep over wie zo’n rechtsvermoeden bestaat, dan kan hij op grond daarvan een arbeidsovereenkomst opeisen, schrijft Van Gennip.

De werkende in kwestie moet dat wel zelf doen. In Nederland heeft de rechter al herhaaldelijk geoordeeld dat bezorgers geen zelfstandigen zijn. Maar dat heeft niet geleid tot het massaal opeisen van vaste contracten door bezorgers. Een ander criterium is dat zelfstandigen minimaal 30 tot 35 euro per uur moeten verdienen. Dat uurtarief moet het werkenden die minder verdienen gemakkelijker maken om aan te tonen dat ze feitelijk in dienst zijn. Met de nieuwe begrippen ‘gezag’, ‘rechtsvermoeden’ en het uurtarief kunnen Arbeidsinspectie en Belastingdienst straks ook gaan controleren op schijnzelfstandigheid

Van Gennip wil het ook mogelijk maken dat zelfstandigen gezamenlijk onderhandelingen kunnen voeren. Dat kan helpen om hun positie te versterken en tot betere arbeidsvoorwaarden te komen, schrijft de minister. In de EU wordt hier ook aan gewerkt.

Een vaste baan moet als het aan de minister ligt de norm worden voor werkenden. Flexwerk wordt aan banden gelegd en uitzendbureaus moeten een vergunning hebben.

Oproepcontracten, zoals nulurencontracten, worden vervangen door een basiscontract met een minimum aantal uren per kwartaal. Daardoor ontvangen werknemers een voorspelbaar loon. Ook moeten zij meer zekerheid krijgen over werkroosters. “Alleen als werknemers die zekerheid hebben, is er voor hen de mogelijkheid om bijvoorbeeld een tweede baan te nemen die kan bijdragen aan economische zelfstandigheid.”

• Het Kabinet wil een rem op de flexibilisering van de arbeidsmarkt en een eind aan ‘schijnzelfstandigheid’. Redactiefoto.

«< 47 48 49 50 51 >»