Bij de Vlaamse vervoermaatschappij De Lijn zijn in 2021 niet minder dan negentig gevallen van seksueel grensoverschrijdend gedrag genoteerd, niet alleen op de bussen of trams maar ook aan haltes. Het gaat doorgaans om ongewenst aangesproken of zelfs aangeraakt worden. Vlaams volksvertegenwoordiger Katrien Schryvers (CD&V) pleit voor meer sociale controle: “Dat kan een groot preventief effect hebben.”

Deze Vlaamse volksvertegenwoordiger uit Zoersel kreeg het cijfer na een vraag aan Vlaams minister van Verkeer Lydia Peeters (Open Vld). Driekwart van de meldingen werd opgetekend in de zogenaamde zone Oost – ofwel de provincies Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant. De zone West – met West-Vlaanderen, Oost-

Vlaanderen en de Brusselse Rand – deed het om onduidelijke redenen met één kwart een stuk beter. Een verdere uitsplitsing per provincie is er niet.

“De cijfers blijven min of meer stabiel. Ook in 2019 waren er 90 meldingen, maar in 2020 waren er 17 meldingen méér. Opmerkelijk, omdat er toen door corona minder reizigers waren”, zegt Schryvers in het Laatste Nieuws. Het werkelijke aantal gevallen van grensoverschrijdend gedrag ligt volgens het parlementslid waarschijnlijk een stuk hoger. “Plan International concludeerde in 2020 na een bevraging bij drieduizend jongeren dat onderweg naar school één op de tien jongeren te maken krijgt met seksuele intimidatie. Daarom moeten we blijven hameren op alertheid bij omstaanders en op meldingsbereidheid bij de reizigers.”

Minister Peeters kondigde eerder al een hoffelijkheidscampagne aan voor later dit jaar. Die zou zich ook richten op omstaanders en het aanspreekgedrag. “Wie belaagd wordt, kan echt geholpen worden door omstaanders, als steun of om de dader af te schrikken”, zegt Schryvers. “Mensen kijken misschien graag weg, zijn niet altijd zeker van wat ze hebben gezien, of ze hebben zelf schrik. Maar wat meer sociale controle kan een groot preventief effect hebben.” Reizigers kunnen ook een van de rode knoppen indrukken en zo de chauffeur alarmeren. Bijna één op de drie vrouwen zegt dat de schrik voor ongewenst gedrag een obstakel is om bus, tram of trein te nemen. Dat kwam naar voren uit een mobiliteitsonderzoek door de federale overheid.

In januari deed de klacht van een jonge vrouw uit Brussel nog stof opwaaien. “Zoiets simpels als een trein nemen zou een aangename ervaring moeten zijn, zonder een constant gevoel van angst en waakzaamheid, maar dat is geen optie”, stelde zij. Het bracht op sociale media een stroom van getuigenissen teweeg over hoe vrouwen een treinstel of bus ervaren als een beklemmende omgeving, met mannen die opdringerig zijn, aanraken of rare dingen zeggen.

Van de 90 meldingen bij De Lijn kwamen er 42 binnen via de politie, 29 via de verkeersleiding, 7 via een meldingsfiche (dus rechtstreeks van een reiziger), 6 via de chauffeur, 4 via controleurs of begeleiders en 2 door het verslag van derden. Minister Peeters verzekerde na een parlementair debat dat op verschillende manieren actie wordt ondernomen tegen grensoverschrijdend gedrag en agressie. Van agressie, fysiek of verbaal, tegenover chauffeurs en controleurs, werden in 2020 maar liefst 1.379 meldingen opgetekend.

• De Lijn noteerde in 2021 zo’n 90 gevallen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Ook veel gevallen van agressie tegen chauffeurs. Foto De Lijn.