Een goede naam hadden ze al niet, maar toen de taximarkt in het jaar 2000 werd vrijgegeven, kwam de beroepsgroep taxichauffeurs pas echt negatief in het nieuws. Vooral in Amsterdam werd fel verzet geboden tegen de nieuwe taxiwet. Die betekende immers het einde van de monopoliepositie van Taxi Centrale Amsterdam (TCA). Vechtpartijen en bedreigingen door TCA-chauffeurs tegen chauffeurs van nieuwkomer Taxi­Direkt zaaiden angst en onrust bij bekende standplaatsen als het Leidseplein en het Centraal Station.  

Erger nog: ondanks slechte ervaringen in het buitenland met liberalisering van de taxisector – met name de straataxi-sector, zette de nieuwe Wet Personenvervoer van 1 januari 2001 de verhoudingen in de sector compleet op z’n kop. Wat chauffeurs in de grote steden vooral stak, was dat de waarde van hun vergunning – bedoeld als pensioenvoorziening – in een keer verdween.  

Onderzoeksjournalist Sander ’t Sas was radioreporter toen de oorlog om de taxiklant en tegen de liberalisering hevig woedde. In zijn boek haalt hij tot in detail op wat voor vieze spelletjes er allemaal gespeeld werden door met name de top van TCA. Die schrok er niet voor terug om kooivechters in te zetten om chauffeurs als Jan den Hartog en Cees Meester – aan wie de ­auteur zijn boek grotendeels ophangt – ­onder druk te zetten. Maar ook de ondoordachte wijze waarop de deregulering werd doorgezet – vooral opgehangen aan voorbeelden uit Nieuw-Zeeland, de VS en Zweden – verdiende meer aandacht. De beleidsmakers in Den Haag (waar enkele malen werd door taxichauffeurs uit de grote steden werd gedemonstreert voor het Ministerie van Verkeer en Waterstaat) waren overtuigd dat zij het met het opschudden van de Nederlandse taximarkt (grotendeels een markt waarin het doelgroepenvervoer overwoog) beter zouden doen dan de buitenlandse voorbeelden.   

Hoewel het grote publiek ­tijdens de taxioorlog vermoedelijk dacht dat zo ongeveer iedere Amsterdamse taxichauffeur destijds een strafblad met zich meevoerde in zijn Mercedes, waren er ook ‘goeie’ bij. Dappere strijders als Jan en Cees, die het opnamen tegen hun corrupte bazen, collega-chauffeurs en de overheid. Inmiddels zijn het zeventigers met gezondheidsklachten, maar in 2023 reden ze allebei nog op de taxi. 

• Sander ’t Sas. De taxi-oorlog – Intimidatie, corruptie en geweld bij de Taxi Centrale Amsterdam. Nieuw Amsterdam; 192 blz. € 20,99.