Het voorstel van de noordelijke provincies om 220.000 extra woningen te bouwen in combinatie met de aanleg van de Lelylijn is onrealistisch. Dat blijkt, aldus Omrop Fryslân, uit het gezamenlijke verdiepende vervolgonderzoek. Dit onderzoek naar de haalbaarheid van de Lelylijn is uitgevoerd in opdracht van het Rijk en de provincies Friesland, Groningen, Drenthe en Flevoland.

Volgens de vandaag, dinsdag, gepresenteerde ‘Gezamenlijke analyse Deltaplan voor Noordelijk Nederland’ is de bouw van extra woningen zeker mogelijk, maar stopt het met 25.000 tot 75.000 extra woningen. In het vorig jaar gepresenteerde rapport ‘Bouwstenen voor het Deltaplan’ hebben de betrokken provincies een ‘ruildeal’ voorgesteld. Als de overheid bereid is te investeren in de aanleg van de Lelylijn, de Nedersaksenlijn van Groningen via Emmen naar Enschede en de verbetering van het bestaande spoor, kan het noorden in ieder geval 220.000 extra woningen realiseren om de landelijke woningnood aan te pakken.

De kosten van de nieuwe 125 kilometer lange spoorlijn van Lelystad via Heerenveen en Drachten naar Groningen worden geschat op 5 tot 10 miljard euro. Het kabinet heeft in het regeerakkoord 3 miljard euro gereserveerd voor de ambitie. Voor aanvullende financiering is de overheid afhankelijk van bijdragen uit de regio en Europa. Om te bepalen hoe duur de spoorlijn werkelijk wordt, is aanvullend onderzoek nodig naar het tracé en de kostprijs van het tracé. Het nu gepresenteerde rapport gaat uit van een tracé langs de snelwegen A6 en A7, maar dat is zeer ‘indicatief’, schrijven de onderzoekers.

De bouw van extra woningen in het noorden heeft gevolgen, waarschuwen de onderzoekers. Omdat niet iedereen naast het station kan of wil wonen, wordt het drukker op de wegen in de regio en zal er ook geïnvesteerd moeten worden in snelwegen en fietspaden. Ook dit gaat miljoenen kosten.

Wel draagt ​​de Lelylijn bij aan een forse tijdwinst voor reizigers van Leeuwarden naar Schiphol en Rotterdam. De onderzoekers verwachten dat de reistijd met de trein van Leeuwarden naar Schiphol met zeker 40 minuten zal afnemen. Ook kan de Lelylijn ervoor zorgen dat sommige kernen een ‘agglomeratie-effect’ vertonen, waardoor deze plekken – zoals Heerenveen – extra bedrijvigheid en bewoners aantrekken.

Ook keken de onderzoekers naar de mogelijkheden om de bestaande spoorlijn tussen Zwolle en Leeuwarden en Groningen te verbeteren. Daar zijn ze niet erg positief over. De kosten zijn hoog, terwijl de tijdwinst en de gunstige economische effecten slechts beperkt zijn.

Investeringen in de Lelylijn en ook in de Nedersaksenlijn van Groningen via Emmen naar Enschede komen veel beter uit het onderzoek. Volgens een voorlopige Maatschappelijke Kosten-batenanalyse, door de onderzoekers omschreven als ‘quickscan MKBA’, zijn voor beide nieuwe spoorlijnen de investeringskosten hoger dan de opbrengsten.

• Eindrapport Lelylijn concludeert: 220.000 extra woningen bouwen onrealistisch. Foto Lelylijn.